Ροή
Οι τελευταίοι μήνες του 2016 θα μείνουν, πιθανότατα, στην ιστορία για τα γεωπολιτικά «σοκ» που υπέστη ο πλανήτης και την αβεβαιότητα που τα συνόδευσαν, παρά για τα ενθαρρυντικά οικονομικά στοιχεία που ανακοινώθηκαν, ένδειξη ότι η ανάπτυξη ισχυροποιείται.
Τούτη είναι όμως η μισή αλήθεια. Σύμφωνα με τους δείκτες μέτρησης της οικονομικής δραστηριότητας της Goldman Sachs, τα δύο τελευταία τρίμηνα του 2016 ήταν πράγματι ενθαρρυντικά από πλευράς οικονομίας.
«Εάν παρατηρήσει κανείς τα οικονομικά στοιχεία των τελευταίων μηνών – σε διεθνές επίπεδο – θα αντιληφθεί πως έχει σημειωθεί εντυπωσιακή επιτάχυνση της ανάπτυξης», επισημαίνει ο Jan Hatzius, εκ των κορυφαίων οικονομολόγων της Goldman Sachs.
«Τι κρύβεται πίσω από την ισχυροποίηση της ανάπτυξης;», διερωτάται ο Hatzius. Και απαντά: «Δύο πράγματα: Η σταδιακή βελτίωση των οικονομικών συνθηκών το 2016 έναντι του 2015 και η χαλάρωση των δημοσιονομικών πολιτικών που υιοθετούνται». Σε ό,τι αφορά το δεύτερο σκέλος, ο επικεφαλής οικονομολόγος της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας προβλέπει πως η τάση αυτή αναμένεται να διατηρηθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του 2017, ιδίως εάν ο νέος Αμερικανός πρόεδρος, Donald Trump, κάνει πράξη τις προεκλογικές του εξαγγελίες και προχωρήσει σε μείωση της φορολόγησης, με ταυτόχρονη αύξηση των δαπανών.
«Ένα από τα μεγάλα ερωτήματα που ανακύπτουν ενόψει της διακυβέρνησης του Donald Trump είναι το εξής: Πόσα περισσότερα ή πόσα λιγότερα μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής θα δούμε στις ΗΠΑ; Οι προσδοκίες μας προσβλέπουν σε σημαντική μεταρρύθμιση της εταιρικής φορολόγησης και σε κάποιες μεμονωμένες μειώσεις φόρων. Οι μειώσεις φόρων δεν αναμένεται να είναι εκτεταμένες, όσο το έλλειμμα των ΗΠΑ συνεχίζει να κινείται σε υψηλά επίπεδα. Μια δημοσιονομική χαλάρωση, όμως, της τάξης των 200 δισ. δολαρίων ετησίως θα πρέπει να είναι δεδομένη», εξηγεί ο Hatzius.
Σύμφωνα με τον ίδιο, διαφαίνονται τρεις σοβαροί κίνδυνοι, ικανοί να απειλήσουν κάθε αισιόδοξη πρόβλεψη για τη νέα χρονιά.
Αυτοί είναι:
- Η ενίσχυση του προστατευτισμού στο εμπόριο.
Η αλλαγή της διακυβέρνησης στις ΗΠΑ και οι νέες πολιτικές που προτίθεται να υιοθετήσει ο Donald Trump σηματοδοτούν μια αυστηρή «στροφή» προς την κατεύθυνση του προστατευτισμού. Πρόκειται για μια εξέλιξη η οποία χρήζει αυξημένης προσοχής, καθώς αναπόφευκτα θα επηρεάσει την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.
- Ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή.
Μπορεί η γενικότερη εικόνα της Ευρώπης να εμφανίζει ενδείξεις βελτίωσης, ωστόσο υπάρχουν ακόμη σοβαρά προβλήματα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, ιδίως από τις κυβερνήσεις των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου.
Η βασικότερη όμως πρόκληση που αφορά στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι το 2017 είναι η πολιτική, καθώς η νέα χρονιά είναι γεμάτη από κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις που αναπόφευκτα θα μεταβάλλουν το πολιτικό σκηνικό της Ευρώπης.
- Κίνα.
Το κινεζικό χρέος αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς, σε τέτοιο βαθμό που προκαλεί σοβαρές ανησυχίες. Η πορεία της κινεζικής οικονομίας και του κινεζικού χρέους θα μας απασχολήσει καθ’ όλη τη διάρκεια της νέας χρονιάς.
