Στην Ευρώπη δεν ανοίγουν τα χαρτιά τους, αλλά η κρίση βαθαίνει

Η σημασία μίας απόφασης για επιβολή πλαφόν στις χονδρεμπορικές αγορές ενέργειας της ΕΕ γίνεται όλο και πιο μεγάλη μετά από κάθε ημέρα πολέμου που διανύει η παγκόσμια κοινότητα και μετά από κάθε νέο στοιχείο για άλμα ακρίβειας που έρχεται στη δημοσιότητα.

Την εν λόγω θέση για κοινή στάση της ΕΕ επανέλαβε η Ελλάδα και στη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας της Δευτέρας. Παρ όλα αυτά «φως» ακόμη δεν φαίνεται στον ορίζοντα, ενώ τα μηνύματα δεν είναι ευοίωνα.

Το τελευταίο «μαντάτο» ήρθε από το συντονιστικό όργανο των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της ΕΕ (ACER). Στο πόρισμά του (το οποίο ζήτησε η Κομισιόν για να αποφασίσει τι θα προτείνει αναφορικά με την κοινή αυτή δράση) διαπιστώνει πως δεν χρειάζονται αλλαγές. Ο τρόπος με τον οποίο καθορίζονται οι τιμές αποτελεί την καλύτερη επιλογή, λέει το εν λόγω όργανο.

Πλέον όμως τα περιθώρια στενεύουν. Γιατί οι εισηγήσεις από την Κομισιόν θα γίνουν τις επόμενες ημέρες, αν βεβαίως παραμένει ως στόχος οι αποφάσεις να ληφθούν στη Σύνοδο Κορυφής του Μαΐου.

Στο μεταξύ, τα μηνύματα από το μέτωπο της ακρίβειας γίνονται όλο και πιο δυσοίωνα. Σε όλη την Ευρώπη, και στην Ελλάδα. Με τελευταίο κρούσμα την εκτόξευση του εναρμονισμένου  δείκτη τιμών στο 9,4% τον Απρίλιο, κάτι που προοιωνίζει 2ψήφιο γενικό δείκτη τιμών καταναλωτή….

Παρεμβάσεις λοιπόν είναι σαφές πως χρειάζονται και αν δεν τις κάνει η Ευρώπη, θα πρέπει να τις κάνουν μονομερώς τα κράτη. Θα πρέπει να είναι γενναίες και ενδεχομένως να διατηρηθούν για πολλούς μήνες.

Το Ελληνικό Πρόγραμμα Σταθερότητας που εστάλη στις Βρυξέλλες την Παρασκευή δίνει ένα μέτρο των (λίγων) δυνατοτήτων που υπάρχουν και των πολύ μεγάλων αναγκών. Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση έχει πάρει για το 2022 μέτρα στήριξης από την ενεργειακή κρίση αξίας 4,33 δις ευρώ εκ των οποίων τα 3,6 δις ευρώ είναι το πακέτο για ρεύμα και αέριο του 2022 το οποίο (προς το παρόν) καλύπτουν τα έσοδα από δημοπρασίες ρύπων. Μόνο που τα εν λόγω έσοδα δεν είναι αστείρευτα.

Πόσα έχει το ελληνικό κράτος για να «δώσει»; Πέραν των 722 εκατ. που ήδη έχουν εγγραφεί και διατεθεί υπάρχει ένα «μαξιλάρι» από τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό των 2 δις ευρώ που δεν έχει χρησιμοποιηθεί. Πέραν αυτών όμως το τι επιπλέον θα μπορεί να δοθεί φέτος, διατηρώντας τη δημοσιονομική «εικόνα»  της χώρας που θέλει να επιστρέψει σε επενδυτική βαθμίδα, δεν μπορεί  να είναι δεδομένο.

Τον Μάιο η Επιτροπή θα ανοίξει τα χαρτιά της και για το αν θα παραταθεί και με τι όρους η ρήτρα διαφυγής για το 2023.  Ότι και να προτείνει όμως η Επιτροπή για εξαιρέσεις από τους κανόνες, τα μεγέθη της στήριξης μόνο για ρεύμα και αέριο είναι τόσο μεγάλα που πλέον είναι σαφές πως χωρίς κοινή δράση για μία «αμοιβαιοποίηση» του κόστους, κράτη σαν την Ελλάδα με υψηλό χρέος, έχουν περιορισμούς.

Προς το παρόν λοιπόν η Ευρώπη κρύβει το πρόβλημα κάτω από το «χαλί» με επίσημες οικονομικές προβολές που βασίζονται σε επαναφορά της κανονικότητας από το 2023. Γίνεται όμως όλο και πιο σαφές πως αν δεν γίνει κάποιο «θαύμα» σημαντικής βελτίωσης στο μέτωπο του πολέμου και της ενεργειακής κρίσης, σύντομα το πρόβλημα δεν θα μπορεί να το κρύψει κανένα χαλί. Και τότε θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις. Θα πρέπει να ληφθούν και έγκαιρα και με τρόπο που να αποτρέπει τα χειρότερα για την οικονομία και για την κοινωνία και τη συνοχή της Ευρώπης.