Το τελευταίο; «παράθυρο ευκαιρίας» του φυσικού αερίου

Οι χθεσινές ανακοινώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, αναφορικά με την επίσπευση των διαδικασιών για τη διερεύνηση έξι περιοχών στην ελληνική επικράτεια, υποψήφιων για τον εντοπισμό εκμεταλλεύσιμων ποσοτήτων ορυκτού πλούτου συνιστούν ένα ηχηρό μήνυμα - εντός και εκτός συνόρων –  για τη φιλοεπενδυτική στάση που έχει η Ελλάδα στον τομέα της έρευνας και παραγωγής φυσικού αερίου. Ίσως όμως να είναι ακόμη πιο σημαντικό ένα άλλο μήνυμα που προκύπτει από τις ίδιες ανακοινώσεις: Γίνεται η μετάβαση από τις πολιτικές θέσεις σε μία καθαρά τεχνοκρατική ανάλυσης, με αναλυτικά χρονοδιαγράμματα για την υλοποίηση των επιμέρους σταδίων των ερευνών, σε κάθε μία από τις έξι παραχωρήσεις. 

Τα εν λόγω χρονοδιαγράμματα έχουν ειδική σημασία. Απαντούν στην ανάγκη επίσπευσης των ερευνών, ώστε η Ελλάδα να αξιοποιήσει ίσως το τελευταίο «παράθυρο ευκαιρίας» που της δίνεται για την παραγωγή φυσικού αερίου. Ένα «παράθυρο ευκαιρίας» που μπορεί να κλείσει τα επόμενα χρόνια αν οι έρευνες παραμείνουν τελματωμένες, με δεδομένο το πλαίσιο της απανθρακοποίησης της ευρωπαϊκής οικονομίας. Δηλαδή, μπορεί μεν το αέριο να έχει προς ώρας σημαντικό ρόλο στην ενεργειακή αυτονομία κάθε χώρας, ωστόσο είναι ήδη προδιαγεγραμμένο πως η συμμετοχή του θα περιορίζεται ολοένα περισσότερο τις επόμενες 10ετίες.

Μία δεύτερη σημασία, αλλά και «πρόκληση» που έχουν αυτά τα χρονοδιαγράμματα για τις έρευνες σε κάθε παραχώρηση είναι πως η αναγκαιότητα επιτάχυνσης, θα «αναμετρηθεί» με τις τεχνικές δυνατότητες που υπάρχουν, για την όσο το δυνατόν πιο γρήγορη ολοκλήρωση κάθε ερευνητικής φάσης. Με άλλα λόγια, τα χρονικά ορόσημα που ανακοινώθηκαν για κάθε ένα μπλοκ είναι δεσμευτικά και για τα δύο μέρη: Τόσο για την πολιτεία, όσο και για τους επενδυτές.

Αυτό σημαίνει πολλά, και για το κράτος αλλά και για τους ιδιώτες. Από την πλευρά της πολιτείας, για να καταστεί εφικτή η τήρηση των σχετικών προθεσμιών, είναι απαραίτητο να άρει όλα τα γραφειοκρατικά εμπόδια, που εδώ και χρόνια έχει προκαλέσει σειρά προσκομμάτων στις έρευνες. Προς αυτή την κατεύθυνση, θα πρέπει να συμβάλουν και τα μέτρα που εξήγγειλε χθες και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη σύντμηση των χρόνων των ερευνών, αλλά και η σύσταση μιας νέας task force που θα παρακολουθεί την εξέλιξή τους. 

Παράλληλα, δημιουργείται και η υποχρέωση να «βάλουν πλάτη» και οι παραχωρησιούχες εταιρείες, πραγματοποιώντας διόλου ευκαταφρόνητες επενδύσεις σε κάθε παραχώρηση αλλά και δεσμεύοντας τις εταιρείες που κατέχουν τα δικαιώματα έρευνας, ώστε να προχωρήσουν εγκαίρως στα στάδια που απαιτούνται για το «σκανάρισμα» των μπλοκ.

Είναι λοιπόν αναμφισβήτητα μία μεγάλη πρόκληση. Αλλά και μία ανάγκη να ξέρει η Ελλάδα – μεσούσης αυτής της πρωτόγνωρης κρίσης- κατά πόσο έχει φυσικό αέριο και σε ποια ποσότητα. Για να μη χαθεί το «παράθυρο ευκαιρίας» αλλά και για να χαραχθεί η σωστή ενεργειακή στρατηγική των επόμενων ετών.