Η πανδημία ακυρώνει το ευρωπαϊκό... business plan

Τελικά αποδείχθηκε «προφητική» η προ ημερών αναφορά του ESM σε πόρισμά του για την αξία των μέτρων στήριξης, όταν έλεγε ότι δεν είναι βέβαιο πως έχουμε αφήσει πίσω μας την πιο οξεία φάση της υγειονομικής κρίσης. Βεβαίως, οι οικονομολόγοι που μετείχαν (σ.σ. από όλον τον κόσμο, δηλαδή και από Ασία, και από Αφρική), το αυτονόητο έλεγαν: ότι ο κίνδυνος ελλοχεύει λόγω των μεταλλάξεων, αλλά και του χαμηλού ακόμη επιπέδου εμβολιασμών.

Αυτό που ήθελαν να πουν είναι πως δεν πρέπει να υπάρξει εφησυχασμός. Θα πρέπει σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο οι «ηγέτες» να κάνουν ό, τι μπορούν για να διασφαλίσουν μία παγκόσμια ανοσία μέσω εμβολιασμών. Αλλά και να καταλάβουν πως η πανδημία δεν καταλαβαίνει από σύνορα... 

Αν κάτι λοιπόν έδειξε η έλευση της μετάλλαξης «Όμικρον» στην Ευρώπη - πέρα βεβαίως από το μίνι κραχ στις αγορές - είναι ότι τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο. Όχι μόνο στο υγειονομικό επίπεδο αλλά και στο οικονομικό.

Δεν μπορούν να ερμηνεύουν όσοι χαράσσουν οικονομική πολιτική ανά την Ευρώπη τα στοιχεία μονοδιάστατα. Δεν μπορεί η ισχυρή ανάπτυξη του 2021 (που προφανώς είναι ευπρόσδεκτη) να ερμηνεύεται ως απόδειξη αντοχών και σήμα εξόδου από την Πανδημία. Προφανώς μετά την τεράστια πτώση εισοδημάτων του 2020 και το πάγωμα του τουρισμού το «ελατήριο» της επαναφοράς προκαλεί θετικό ρυθμό ΑΕΠ. 

Αλλά, οι κίνδυνοι δεν έχουν εξαφανιστεί, όπως επίσης και η επόμενη μέρα δεν είναι δεδομένη.

Η Ευρώπη έδειξε γρήγορα αντανακλαστικά σε επίπεδο Κομισιόν στο θέμα των περιοριστικών μέτρων ως ασπίδα για τη μετάλλαξή Όμικρον, όπως έχει δείξει στο παρελθόν γρήγορα αντανακλαστικά στο θέμα της ρήτρας διαφυγής, της ευελιξίας στις κρατικές ενισχύσεις, αλλά και στην πρόταση του 2020 για το Ταμείο Ανάκαμψης. Να μην ξεχνάμε και τη στάση της ΕΚΤ που συνεχίζει να παρέχει ισχυρότατη στήριξη σε όλες τις οικονομίες, ειδικά στην ελληνική.

Η αλήθεια είναι όμως ότι πέρα από ευελιξίες για μέτρα στήριξης (χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους) και για μεταφορά κονδυλίων από τα επενδυτικά «Διαρθρωτικά Ταμεία» της ΕΕ προς την κάλυψη αναγκών της πανδημίας, νέο χρήμα ακόμα δεν έχει πέσει στην αγορά με τη μορφή επιδοτήσεων (σ.σ. που δεν επηρεάζουν το χρέος). Με την εξαίρεση των προκαταβολών του Ταμείου Ανάκαμψης (που θα πάνε για επενδύσεις), τα μόνα χρήματα που έχουν μοιρασθεί είναι δάνεια από το πρώτο πακέτο που αποφασίσθηκε τον Απρίλιο του 2020 με πιο εμβληματικό – και πολύ χρήσιμο – το SURE.  

Μένει λοιπόν να δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Αλλά και αν θα χρειαστούν και αν θα ληφθούν εγκαίρως - και σε πολιτικό επίπεδο - οι αναγκαίες προβλέψεις. Τόσο για τους δημοσιονομικούς κανόνες, όσο και  για τη χρηματοδότηση αυτής της διπλής κρίσης - υγειονομικής και ενεργειακής – που, δυστυχώς, συνεχίζει να μαίνεται.