Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες μπροστά στη νέα πραγματικότητα 

Ανεξάρτητα από το τι παρεμβάσεις θα δρομολογήσει το Eurogroup, ένα είναι δεδομένο: Yπάρχει πολύ μεγάλη δυστοκία στην Ευρώπη να χαράξει πολιτική. Πάμε προς τα δύο χρόνια από την έναρξη της πανδημίας και είναι εμφανές πως η Ευρώπη εισέρχεται σε μία φάση αναζήτησης νέας κατεύθυνσης. 

Αρκετοί θυμούνται καλά πως παραμονές της εκδήλωσης της πανδημίας στην Ευρώπη, υπήρχαν μεγάλα ανοιχτά ζητήματα ως προς το μέλλον της. Είχε τεθεί επί τάπητος τότε το αν θα έπρεπε να αλλάξει η πορεία των δημοσιονομικών κανόνων. Η συζήτηση αυτή διεκόπη καθώς η πανδημία έφτασε και άλλαξε τα πάντα. Οδήγησε  - πρόσκαιρα – και αυτόματα σχεδόν σε δημοσιονομική χαλάρωση, η οποία τώρα ζητείται να αναστραφεί. Πόσο και σε τι βαθμό;

Όμως, οι βαθιές πληγές της υγειονομικής κρίσης δεν έχουν επουλωθεί, ακόμα και στις πιο ισχυρές οικονομίες της Ευρώπης. Επιπλέον τώρα υπάρχει και η ακρίβεια, η οποία προκαλεί νέους τριγμούς. Και δυστυχώς,  οι ίδιοι οι υπουργοί παραδέχονται, πως το φαινόμενο ήρθε για να μείνει.

Βρισκόμαστε σε μία καμπή κατά την οποία είναι φανερό ότι έχει πληγεί ο παραγωγικός τομέας της Ευρώπης, η ραχοκοκκαλιά της οικονομίας της. Είναι χαρακτηριστική η αδυναμία πολλών μεγάλων βιομηχανιών να αντεπεξέλθουν στις παραγγελίες, χαρακτηριστικό το παράδειγμα  στο κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας... Είναι επίσης ξεκάθαρη η μετακύλιση του κόστους στους καταναλωτές, αφού έχουν ξεφύγει οι τιμές των πρώτων υλών ή των λειτουργικών εξόδων.

Δεν είναι τυχαίο να πούμε λοιπόν πως αυτή τη φορά οι ευρωπαίοι ηγέτες πορεύονται πραγματικά προς το άγνωστο. Έχοντας να αντιμετωπίσουν από τη μία μεριά τη δεδομένη διόγκωση του χρέους και την αλλαγή να υπάρχουν δημοσιονομικοί κανόνες οι οποίοι θα μπορούν να το τιθασεύσουν και από την άλλη πλευρά τις πληθωριστικές πιέσεις που εντείνονται. 

Το ζήτημα είναι πώς αυτό που παρατηρείται στην ηγεσία της ΕΕ είναι «κάψιμο» πόρων κυρίως για πυροσβεστικού χαρακτήρα μέτρα και όχι για παρεμβάσεις με αναπτυξιακή κατεύθυνση. Σε όλη αυτή τη λαίλαπα το μόνο πραγματικά αναπτυξιακό εργαλείο είναι το Ταμείο Ανάκαμψης. Μόνο που θα πρέπει να θυμίσουμε πως φτιάχτηκε με τα δεδομένα του 2020 και ακόμα δεν έχει πάρει ουσιαστικά μπρος σε κανένα κράτος... 

Είναι λοιπόν ξεκάθαρο πώς και το 2022 και το 2023 θα είναι πολύ κρίσιμες χρονιές. Την επόμενη διετία, εν μέσω έντονων πολιτικών ζυμώσεων στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, θα πρέπει η Ευρώπη να αντιμετωπίσει μία κατάσταση πολύ πιο σύνθετη και πολύ πιο δύσκολη από κείνη που ήδη προκαλούσε τριγμούς στο οικοδόμημά της πριν το ξέσπασμα της πανδημίας...