Νέο ΕΣΠΑ: Η μεγάλη ευκαιρία αλλά και μια... παγίδα
Πέρα από τα 30,5 δισ. ευρώ του Σχεδίου Ανάκαμψης η χώρα διασφαλίζει (νωρίς), επιπλέον 21 δισ. ευρώ κοινοτικών κονδυλίων, τα οποία μάλιστα είναι μόνο επιδοτήσεις και όχι δάνεια.
Για πρώτη φορά ενδεχομένως από την ένταξη στην ΟΝΕ ή από την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων κερδίζει η Ελλάδα - και μάλιστα συνεχώς - «μετάλλια» στον ευρωπαϊκό «στίβο». Αναφέρομαι στο νέο ΕΣΠΑ, το οποίο και κατατέθηκε πρώτο στις Βρυξέλλες και εγκρίθηκε χθες πρώτο ανάμεσα σε όλα τα κράτη - μέλη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Έτσι, πέρα από τα 30,5 δισ. ευρώ του Σχεδίου Ανάκαμψης η χώρα διασφαλίζει (νωρίς), επιπλέον 21 δισ. ευρώ κοινοτικών κονδυλίων, τα οποία μάλιστα είναι μόνο επιδοτήσεις και όχι δάνεια.
Αν προσθέσει κανείς και την Κοινή Αγροτική Πολιτική, ο λογαριασμός μεγαλώνει πολύ περισσότερο. Ξεπερνά τα 70 δισ. ευρώ. Η χώρα λοιπόν λαμβάνει επιβραβεύσεις της ετοιμότητάς της, αλλά ο τελικός αγώνας δεν έχει κριθεί. Για παράδειγμα στο ΕΣΠΑ αρχίζει ένας νέος μαραθώνιος υποβολής των 22 επιχειρησιακών προγραμμάτων - τομεακών και περιφερειακών – με ορόσημο τον Οκτώβριο. Και μόνο αν αυτά εγκριθούν και ενεργοποιηθούν θα αρχίσουν να εισρέουν κονδύλια στην Αθήνα. Κονδύλια που έχει πάρα πολύ μεγάλη ανάγκη η ελληνική οικονομία λόγω και της πανδημίας.
Όσα περιέγραψα μέχρι τώρα αποτελούν όμως μόνο την κορυφή του παγόβουνου των δυσκολιών που πρέπει να αντιμετωπίσει τους επόμενους μήνες και χρόνια η κρατική μηχανή. Γιατί όλα αυτά τα κονδύλια κρύβουν και μία πολύ μεγάλη παγίδα, την οποία σε ένα βαθμό ανέφερε χθες και η αρμόδια Επίτροπος κατά την ανακοίνωση των καλών νέων για την Ελλάδα. Η κρατική μηχανή θα πρέπει να καταφέρει να διπλασιάσει την δυνατότητά της για παραγωγή έργων όλα τα επόμενα χρόνια. Και τούτο για να μη χάσει κονδύλια, για να μην πάνε χαμένα τα λεφτά που έχει διαθέσιμα.
Θα πρέπει από δαπάνη της τάξης των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ που μέχρι σήμερα καταφέρνει να φέρει εις πέρας το δημόσιο, να αυξήσει τη δυναμική του στα 10 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Τούτη η νέα πραγματικότητα θα φέρει αντιμέτωπους τους διάφορους φορείς του ελληνικού δημοσίου με τις αντοχές τους και με τα όριά τους. Έτσι λοιπόν μπορεί κάποια υπουργεία να αισθάνονται δυνατά και να έχουν αποδείξει ότι μπορούν να φέρουν εις πέρας το γιγάντιο αυτό έργο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι στην ίδια κατάσταση βρίσκονται όλοι οι φορείς των υπουργείων, των περιφερειών, της τοπικής αυτοδιοίκησης ή των οργανισμών του δημοσίου που θα πρέπει να υλοποιήσουν τις επενδύσεις.
Παγίδα λοιπόν υπάρχει. Το καλό είναι πως την ύπαρξη της την γνωρίζουν καλά οι κυβερνώντες και προετοιμάζονται. Ας ελπίσουμε πως θα καταφέρουν να την αποφύγουν...