Οι γηραιοί της γηραιάς ηπείρου...

Η Ελλάδα είναι ίσως ήδη η χώρα της Ευρώπης με το μεγαλύτερο δημογραφικό πρόβλημα. Και  θα είναι σίγουρα μετά το 2030. Θα είμαστε οι γηραιότεροι μιας γηραιάς ηπείρου. Καθόλου καλή πρωτιά. Ο πληθυσμός γερνά και ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα, οι μελέτες και οι εκτιμήσεις για τη μείωση κατά έως και ενάμιση με δύο εκατομμύρια τα επόμενα τριάντα -σαράντα χρόνια είναι γνωστές και ιδιαίτερα ανησυχητικές.

Έχει, όμως, ασχοληθεί ποτέ σοβαρά σε αυτή τη χώρα με το δημογραφικό; Όχι. Προτιμούσαν όλοι να κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους, να βλέπουν το δέντρο και όχι το δάσος, να εθελοτυφλούν ή να κινούνται κατά το γνωστό… ωχ αδερφέ! Το ωραίο είναι ότι εκπονούνται από εικοσαετίας διάφορα σχέδια για το ασφαλιστικό, τα οποία με βάση τα δημογραφικά δεδομένα ήταν όλα επιεικώς αφελή.

Βεβαίως, υπάρχει ένα φαινόμενο που θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Ένα από τα κύρια προβλήματα που οδήγησαν στη συνεχή και σταδιακή γήρανση του πληθυσμού και επιδείνωση του δημογραφικού στη χώρα μέσω της υπογεννητικότητας ήταν οι οικονομικές συνθήκες και η οικονομική αποδυνάμωση των ελληνικών οικογενειών μαζί με την ανεργία. Όμως, από την άλλη πλευρά, η ίδια η οικονομία και η παραγωγική δραστηριότητα στο μέλλον μπορεί να επηρεαστεί πολύ λιγότερο από ό,τι σε μια πρώτη ανάγνωση μπορεί να εκτιμάται. Μεγαλύτερο ζητούμενο είναι η αντιστροφή του brain drain…

Και τούτο διότι η οικονομία αλλάζει. Η τεχνολογική επανάσταση θα απαιτεί στο μέλλον όλο και λίγο πατέρα εργατικά χέρια από ό,τι σήμερα. Η αυτοματοποίηση της παραγωγής, η ρομποτική, η τεχνολογία, θα μειώσει έως και δραματικά τις ανάγκες σε εργατικά χέρια, όχι όμως και σε καλά μυαλά. Βεβαίως για την Ελλάδα, που είναι οικονομία κυρίως παροχής υπηρεσιών, το ανθρώπινο δυναμικό θα είναι πάντα πολύτιμο αν και όχι στους ίδιους αριθμούς…

Όμως κακά τα ψέμματα. Δημογραφικό και οικονομία πάνε χέρι χέρι. Αν δεν υπάρξει ανάπτυξη και ανάκαμψη, η μέση ελληνική οικογένεια πολύ δύσκολα θα μείνει… τετραμελής. Ήδη τείνει να γίνει τριμελής. Και αυτό δεν λύνεται με… ασπιρίνες αλλά με συνδυασμό δράσεων. Οικονομικών, κοινωνικών και εμπλουτισμού του πληθυσμού με όσο το δυνατόν πιο υγιή στρώματα που μπορεί να αναζητούν στη χώρα μας μία νέα πατρίδα. Μονοδιάστατες πολιτικές δύσκολα θα αποδώσουν καρπούς. Οικονομική ανάπτυξη, αναδιάρθρωση του εκπαιδευτικού συστήματος ώστε να ανταποκρίνεται στα νέα παγκόσμια δεδομένα, στήριξη της κοινωνίας με στοχευμένες δράσεις και έξυπνη μεταναστευτική πολιτική, θα μπορούσαν μεσομακροπρόθεσμα να δώσουν κάποιες λύσεις. Αλλιώς… καλά γεράματα!