Παράταση έξι μηνών, για τον προσεχή Νοέμβριο 2024 (είχε προγραμματιστεί για χτες 15/05), πήρε η διαδικασία της συζήτησης των προσφυγών που είχαν καταθέσει οι Δήμοι Ηρακλείου και Μαλεβιζίου στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) για τις παρακάμψεις του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης, ειδικότερα του τμήματος Χανιά – Ηράκλειο, δηλαδή της mega παραχώρησης του ΒΟΑΚ, εκτιμώμενης αξίας 1,8 δισ. ευρώ, που εδώ και μήνες έχει προσωρινό ανάδοχο επισήμως τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Σύμφωνα με πληροφορίες, η πλευρά του δημοσίου (ΥΠΕΝ) φέρεται να χρειάζονταν περισσότερο χρόνο απέναντι» στις προσφυγές που είχαν καταθέσει οι Δήμοι Ηρακλείου και Μαλεβιζίου, και οι οποίες κινούνται κατά των περιβαλλοντικών όρων - μελετών και των χαράξεων μέρους του ΒΟΑΚ. Ειδικότερα, εμφανίζονται να ζητούν αλλαγές στο μέτωπο των παρακάμψεων και υπογειοποίηση του οδικού άξονα σε τμήματα που περνούν από τα όρια των δήμων.
«Καμπανάκι» για Ταμείο Ανάκαμψης
Η καθυστέρηση αυτή εντείνει την… αγωνία όχι τόσο για την συμβατική πορεία, καθώς κατά πληροφορίες δεν ανακόπτεται η διαδικασία υπογραφής της σύμβασης ανάμεσα στο Δημόσιο – Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και τον ανάδοχο, όσο για το αν θα επιτευχθούν τα ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης που χρηματοδοτεί με ποσό περίπου 200 εκατ. ευρώ αυτό το τμήμα του ΒΟΑΚ (καθώς και άλλα «κομμάτια» του), άρα, υπάρχουν περιθώρια έως τα μέσα 2026. Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία «τραβάει σε μάκρος» περαιτέρω με τους εμπλεκόμενους να περιμένουν την συζήτηση, αρχικά, και εν συνεχεία τον «χρησμό» του ΣτΕ. Που εκτός του χρονοδιαγράμματος, θα επηρεάσει, εφόσον οι τοπικοί Δήμοι «δικαιωθούν» και θα πρέπει να αλλάξει το τεχνικό αντικείμενο, και οικονομικά το έργο με αρκετές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, λογικά νεότερα επί του θέματος θα υπάρχουν από το 2025.
Η επικράτηση της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Υπενθυμίζεται, όπως έχει αναδείξει το insider.gr, ότι ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει επισήμως ανακηρυχθεί προσωρινός ανάδοχος από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, όπως και αναμένονταν, μετά την επικράτησή του σε σχετικό διαγωνισμό έναντι των ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ - ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ και ΑΒΑΞ –EGIS – MERIDIAM. Η αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών έγινε στα τέλη Ιανουαρίου και έδειξε ότι η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ υπέβαλε την καλύτερη οικονομική προσφορά. Τα επόμενα βήματα της διαδικασίας ήταν καταρχάς η ανάδειξη προσωρινού αναδόχου, μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου των φακέλων οικονομικών προσφορών, την έκδοση του σχετικού πρακτικού της Επιτροπής Διενέργειας Διαγωνισμού και την απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής επί του πρακτικού. Στη συνέχεια, θα ακολουθήσει η διαδικασία οριστικοποίησης των συμβατικών εγγράφων, η ανάδειξη οριστικού αναδόχου, ο προσυμβατικός έλεγχος νομιμότητας και η έγκριση της σύμβασης παραχώρησης από το Ελεγκτικό Συνέδριο και κατόπιν (μεταξύ άλλων) η υπογραφή της σύμβασης και η κύρωσή της από τη Βουλή. Στη συνέχεια, με την έναρξη της παραχώρησης, θα ξεκινήσει η περίοδος της μελέτης του έργου κι ακολούθως, όταν οριστικοποιηθούν οι μελέτες και αφού έχουν ολοκληρωθεί οι απαραίτητες απαλλοτριώσεις ώστε να καταστεί διαθέσιμος ο χώρος εκτέλεσης του έργου, θα ξεκινήσουν οι εργασίες κατασκευής. Υπενθυμίζεται ότι η περίοδος της παραχώρησης είναι 35 έτη, εκ των οποίων έως πέντε (5) έτη (έως 60 μήνες) είναι η περίοδος μελετών – κατασκευών.
Το project και τα άλλα τμήματα
Tο κατασκευαστικό κόστος του έργου υπολογίζεται σε περίπου 1,8 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, βάσει της προσφοράς που έδωσε η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η αιτούμενη κατά την περίοδο μελετών – κατασκευών χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου ανέρχεται στα 693 εκατ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές), ενώ η επιδότηση κατά την περίοδο λειτουργίας (δικαίωμα απόληψης σκιώδους διοδίου) αντιστοιχεί σε ποσοστό 64,62% επί των επιβαλλόμενων στους χρήστες διοδίων τελών. Αυτά τα δύο αποτελούσαν και τις δύο κρίσιμες παραμέτρους των προσφορών που θα καλούνταν να υποβάλουν οι επενδυτές.
Το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο του ΒΟΑΚ είναι μήκους 157,5 χλμ. (με δύο ΛΕΑ, πλήθος ανισόπεδων κόμβων και σηράγγων). Το κράτος θα παρεμβαίνει δίνοντας επιπλέον ποσό πάνω στην τιμή του (ηλεκτρονικού) διοδίου, δηλαδή σαν επιδότηση στο ποσό που θα πληρώνει ο χρήστης – οδηγός. Το τμήμα αυτό προβλέπονταν να χρηματοδοτηθεί με περίπου 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τα τμήματα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος (190 εκατ.) και Χερσόνησος – Νεάπολη (ΣΔΙΤ, 290 εκατ., συνδρομή 90 εκατ. του RRF) έχουν συμβασιοποιηθεί με αναδόχους τους ΑΚΤΩΡ και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – INTRAKAT αντίστοιχα. Για το πρώτο ήδη έχουν δοθεί νέες τμηματικές προθεσμίες, δίχως, τουλάχιστον για την ώρα, να είναι δεδομένο ότι θα επηρεάσουν συνολικά τα χρονοδιαγράμματα του έργου. Για το ΣΔΙΤ πρόσφατα, όπως έχουμε αναδείξει, το ΥΠΕΝ έδωσε «πράσινο φως» για την ανάπτυξη δύο εργοταξιακών χώρων για τις ανάγκες κατασκευής του τμήματος «Χερσόνησος – Νεάπολη». Πάντως, κατά καιρούς ο υφυπουργός Υποδομών, Ν. Ταχιάος, έχει αναφερθεί σε προβλήματα που βάζουν ερωτηματικά στην ομαλή προώθηση των έργων, εννοώντας όχι μόνο τις προσφυγές, αλλά και καθυστερήσεις σε απαλλοτριώσεις που σχετίζονται μ αντίστοιχες καθυστερήσεις – αποχές από πλευράς των δικηγόρων κ.α.
Με την ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ, η διαδρομή Χανιά – Ηράκλειο θα διανύεται σε μόλις 70 λεπτά, ενώ η διαδρομή Χανιά – Άγιος Νικόλαος σε περίπου 100 λεπτά. Παράλληλα, θα αναβαθμιστεί η οδική ασφάλεια, με αισθητή μείωση θανατηφόρων ατυχημάτων και σοβαρών τραυματισμών.
