Φως στην άκρη του τούνελ της… ακρίβειας αναζητούν εναγωνίως τα ελληνικά νοικοκυριά, την ώρα που παράγοντες του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων μιλούν για αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και εκφράζουν συγκρατημένη αισιοδοξία για την πορεία διαμόρφωσης των τιμών στα ράφια των σούπερ μάρκετ το προσεχές διάστημα στη σκιά και των νέων κυβερνητικών μέτρων που τέθηκαν σε ισχύ στις αρχές Μαρτίου. Ωστόσο, η όποια αποκλιμάκωση των τιμών στα είδη πρώτης ανάγκης, με επίκεντρο τα τρόφιμα, είναι εξαιρετικά αργή και έρχεται μετά το επίμονο ράλι τιμών το οποίο δοκιμάζει τους Έλληνες καταναλωτές εδώ και περίπου 2,5 χρόνια.
Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας μετρήσεων NielsenIQ, οι καταναλωτές σήμερα δαπανούν 18% περισσότερα χρήματα από ότι ξόδευαν το 2021 για να αποκτήσουν ακριβώς τα ίδια πράγματα, ενώ μόνο το 2023 οι τιμές στα τρόφιμα κατέγραψαν μέση ετήσια αύξηση κατά 9,9%. Όπως προκύπτει από την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος που παρουσιάστηκε στις αρχές της εβδομάδας, τα τρόφιμα συνέχισαν να πυροδοτούν τον πληθωρισμό την περασμένη χρονιά, συμβάλλοντας κατά 2,61 ποσοστιαίες μονάδες στον γενικό πληθωρισμό, με αρκετά είδη διατροφής να διεκδικούν με αξιώσεις μετάλλια ακρίβειας. Ενδεικτικά, το 2023 η μέση ετήσια αύξηση στο ελαιόλαδο ήταν 30,1%, στα αυγά 16,1%, στο χοιρινό κρέας 15,5%, στα αλλαντικά 12,9%, στο ρύζι 12,8%, στα νωπά φρούτα 9,6%, στα προϊόντα σοκολάτας 8,2%, στα αλκοολούχα ποτά 7,3%, στα ψάρια 5,5% κλπ.
Στη σκιά όλων αυτών οι καταναλωτές αναγνωρίζουν ότι ο δρόμος για την αποκλιμάκωση των τιμών είναι μακρύς και δύσκολος, καθώς η μάχη κατά της ακρίβειας δεν είναι εύκολο να κερδηθεί.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τα τρία «κλειδιά» για την ανάπτυξη του λιανικού εμπορίου
Σε τροχιά αποκλιμάκωσης ο πληθωρισμός
«Η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού έχει ξεκινήσει και είναι ξεκάθαρη», δήλωσε χθες ο Managing Director της NielsenIQ, Βάιος Δημοράγκας, περιγράφοντας την εικόνα που παρουσιάζει η αγορά τις πρώτες δέκα εβδομάδες του 2024. «Η εικόνα είναι καλή, ενώ σε καλά επίπεδα κινούνται και οι όγκοι», σημείωσε χαρακτηριστικά από το βήμα του 14ου Food Retail Conference. «Η Ελλάδα βρίσκεται σε καλύτερη θέση από άλλες ευρωπαϊκές χώρες», τόνισε, ενώ εκτίμησε ότι οι γεωπολιτικές εντάσεις που προκύπτουν από την έκρυθμη κατάσταση στη Γάζα δεν επηρεάζει τις τιμές στο επίπεδο που εκείνες επηρεάστηκαν κατά το ξέσπασμα της ουκρανικής κρίσης πριν από δύο χρόνια.
Σύμφωνα δε με μελέτη της εταιρείας Netrino που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του συνεδρίου, κύριο ρόλο στην αποκλιμάκωση των τιμών θα μπορούσαν να διαδραματίσουν οι προμηθευτές, η συμβολή των οποίων χαρακτηρίζεται από πολλούς καθοριστική για τη διαμόρφωση των τιμών. Παράγοντες άλλωστε της αγοράς εκτιμούν ότι η αγορά μπορεί μόνη της να μειώσει τις τιμές, θεωρώντας πως η πολιτεία δεν είναι σε θέση να επιτύχει αυξημένη αποτελεσματικότητα ως προς την αποκλιμάκωση. Συγκεκριμένα, μόλις ένα ποσοστό 24,7% εκτιμά ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να έχει επιρροή στην πτώση των τιμών.
Όπως σημείωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της METRO ΑΕΒΕ και πρόεδρος της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας, Αριστοτέλης Παντελιάδης, «ο πληθωρισμός των τροφίμων μειώνεται και θα συνεχίσει να μειώνεται ώστε πολύ σύντομα να είναι σε ανεκτά επίπεδα». Παράλληλα, έκανε χαρακτήρισε ως την «τέλεια καταιγίδα» το περιβάλλον μέσα στο οποίο κινείται ο πληθωρισμός τροφίμων, ο οποίος είναι ένα περίπλοκο ζήτημα που τροφοδοτείται από πολλές αιτίες οι οποίες δεν είναι ελληνικές αλλά παγκόσμιες και αυτό δυσχεραίνει την αντιμετώπισή τους. Αναφερόμενος σε αυτές τις αιτίες ο κ. Παντελιάδης στάθηκε στην πανδημία, τις αναταράξεις που προκλήθηκαν στα μεταφορικά κόστη και το κλείσιμο πολλών εργοστασίων μετά την πανδημία, ενώ έκανε ειδική μνεία στην έκταση του φαινομένου της κλιματικής κρίσης.
«Η μη κανονικότητα γίνεται η κανονικότητα και τα επόμενα χρόνια έρχονται δυσκολίες. Το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων θα πρέπει να εξασφαλίσει όχι μόνο την επάρκεια των προϊόντων, αλλά και τιμές στις οποίες θα μπορούν να έχουν πρόσβαση όλα τα εισοδήματα», ανέφερε από την πλευρά του ο Γενικός Διευθυντής της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας, Απόστολος Πεταλάς. Ο κλάδος έχει βιώσει μια μεγάλη πίεση και παρά τη δύσκολη συγκυρία, πραγματικά αγωνίζεται για τις τιμές. Κάνει το καλύτερο που μπορεί», σημείωσε.
Μιλώντας στο 14ο Food Retail Conference και ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας, εξέφρασε την πεποίθηση πως τους αμέσως επομένους μήνες οι καταναλωτές θα γίνουν μάρτυρες της ταχύτερης αποκλιμάκωσης των τιμών στο ράφι. Αναφερόμενος στα τελευταία κυβερνητικά μέτρα που ελήφθησαν με στόχο την ανάσχεση της ακρίβειας, ο υπουργός ανέφερε χαρακτηριστικά πως: «η τελευταία δέσμη μέτρων θα αποφέρει αποτελέσματα. Πρόκειται για μέτρα παρεμβατικά και δραστικά, αλλά θα αποδώσουν». Κάνοντας δε ειδική μνεία στο μέτρο της τρίμηνης απαγόρευσης προωθητικών ενεργειών σε προϊόντα που έχουν ήδη ανατιμηθεί, έκανε λόγο για ένα μέτρο δραστικό, το οποίο ωστόσο ήδη αποφέρει καρπούς. Συγκεκριμένα, και επικαλούμενος τα στοιχεία από τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ της χώρας, έκανε λόγο για μηδενικές ανατιμήσεις τον τελευταίο μήνα. «Τον Μάρτιο είχαμε μηδενικό πληθωρισμό με βάσει τα πραγματικά στοιχεία από τα σούπερ μάρκετ», υπογράμμισε με έμφαση ο κ. Σκρέκας.
«Κουρασμένος ο καταναλωτής αλλά αντέχει»
Μέσα σε αυτό το ιδιαίτερα ασφυκτικό περιβάλλον που έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια η ακρίβεια, οι καταναλωτές φέρεται να έχουν επιδείξει αντοχές.
«Αν και είναι κουρασμένος από τις συνεχείς κρίσεις, ο καταναλωτής αντέχει», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Δημοράγκας της NielsenIQ, εξηγώντας πως σήμερα το καταναλωτικό κοινό προχωρά σε αλλαγές για να είναι σε θέση να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα των πληθωριστικών πιέσεων. Ειδικότερα, το 74% των καταναλωτών επιλέγουν να ξοδέψουν χρόνο για να ανακαλύψουν πού υπάρχουν καλύτερες τιμές πριν ψωνίσουν, το 69% αλλάζουν brands λόγω μειωμένων τιμών, το 65% αναζητούν προϊόντα και προσφορές online και εν συνεχεία ψωνίζουν από φυσικά καταστήματα, το 61% αγοράζουν ένα προϊόν επειδή έχει ξεκάθαρες πληροφορίες για το τι περιέχει, ενώ το 60% δοκιμάζουν ένα νέο ή καινοτόμο προϊόν που συνάδει με τις ανάγκες τους. Ταυτόχρονα, το 54% επιλέγει να μένει στο σπίτι, ενώ ένα ποσοστό 32% εξακολουθεί να δουλεύει από το σπίτι.
