Ροή
Οι αναδυόμενες αγορές σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν πληγεί από την μη αναμενόμενη αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ και λίγες είναι εκείνες για τις οποίες οι συνέπειες ήταν πιο τραγικές από ό,τι στην Τουρκία. Το νόμισμα της χώρας έχει βυθιστεί ύστερα από την εκλογή του Donald Trump ο οποίος τάσσεται υπέρ της δημοσιονομικής τόνωσης αντί των χαμηλών επιτοκίων. Και μάλιστα, όλα αυτά συμβαίνουν λίγο πριν από τη συνεδρίαση της Fed την επόμενη εβδομάδα όπου είναι πιθανή μια αύξηση των επιτοκίων.
Σε απάντηση, αυτής της πολιτικής, ο Τούρκος πρόεδρος, Recep Tayyip Erdogan, έκανε έκκληση στους πολίτες της χώρας να προλάβουν τις επιπτώσεις που θα έχει αυτό για τη λίρα. Τους παρότρυνε να αντιμετωπίσουν αυτό που περιγράφει ως «τυραννία του δολαρίου» ζητώντας να κρατήσουν αποθέματα σε λίρες και χρυσό.
Μερικοί επιχειρηματίες ήδη ανταποκρίθηκαν στην πρότασή του προσφέροντας δωρεάν μεταφορές με λεωφορείο ή δωρεάν κούρεμα σε όσους έχουν πουλήσει τα δολάριά τους. Τούρκοι αξιωματούχοι αναφέρουν ότι έχει συζητηθεί και η λύση των capital controls αλλά έχει απορριφθεί.
«Όσο οι πολίτες μας δεν εγκαταλείπουν τη λίρα, θα είμαστε εντάξει», σημείωσε ένας αξιωματούχος αναφερόμενος στην ελπίδα ότι οι πολίτες θα ανταποκριθούν στο κάλεσμα του Erdogan να μετατρέψουν 140 δις δολάρια σε λίρες.
Άλλες αναδυόμενες αγορές είναι λιγότερο ευέλικτες και εφευρετικές στις λύσεις που υιοθετούν. Ωστόσο, αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα: ένα δολάριο που ενδυναμώνεται και την άνοδο των επιτοκίων τα οποία απειλούν να επιδράσουν αρνητικά στα εθνικά τους νομίσματα στέλνοντας στο εξωτερικό επενδυτές.
Η κινητικότητα που παρατηρείται στην αγορά υπογραμμίζει την αλληλεπίδραση μεταξύ των χαμηλών επιτοκίων στις ΗΠΑ και της κίνησης κεφαλαίων εντός και εκτός των αναπτυσσόμενων χωρών αλλά και τα σημαντικά θέματα που διακυβεύονται για χώρες όπως είναι η Τουρκία της οποίας οι επιχειρήσεις επωφελούνται από τη χαλαρή νομισματική πολιτική που επικρατεί σε άλλες χώρες για να βγάλουν έξω μεγάλα ποσά σε ξένο νόμισμα.
Σύμφωνα με στοιχεία της τελευταίας εβδομάδας, οι ξένοι επενδυτές κέρδισαν με ντάμπινγκ 2,6 δις. δολάρια σε τουρκικές μετοχές το Νοέμβριο.
Οι Τούρκοι υπήκοοι αγνόησαν την έκκληση του κ. Erdogan και αγόρασαν ξένο συνάλλαγμα αξίας 1 δις. δολαρίων την τελευταία εβδομάδα του μήνα, αναφέρει ο Atilla Yesilada, σύμβουλος στην Istanbul Analytics.
Σύμφωνα με το Institute of International Finance (IIF), σε όλες τις αναδυόμενες οικονομίες συμβαίνει το ίδιο. Οι διεθνείς επενδυτές εγκατέλειψαν τις μετοχές και τα ομόλογα των αναδυόμενων οικονομιών το Νοέμβριο, και η «φυγή» αυτή ήταν η μεγαλύτερη από το 2013, αποσύροντας πάνω από 24 δις. δολάρια σε assets.
Οι επενδυτές στις αναδυόμενες οικονομίες φοβούνται ότι μετά από την «κακή αρχή» έναν χρόνο νωρίτερα, η νομισματική πολιτική των ΗΠΑ θα γίνει πλέον πιο «σφιχτή» εν μέρει εξαιτίας των υποσχέσεων του κ. Trump να αναθερμάνει την οικονομία μέσω δαπανών για τις υποδομές.
Οι αναπτυσσόμενες οικονομίες μόνο ως «μονολιθικές» δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν. Ενώ έχουν πληγεί νομίσματα όπως είναι το μεξικάνικο πέσο και η ινδική ρουπία, άλλα «αδύναμα» νομίσματα δεν επιβαρύνθηκαν το ίδιο από τα υψηλά επίπεδα του δανεισμού σε ξένο νόμισμα. Παρ’ όλα αυτά, η Τουρκία είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη. Μερικοί επενδυτές ανησυχούν για το πολιτικό ρίσκο και την εχθρική στάση που δείχνει ο κ. Erdogan απέναντι στα υψηλά επιτόκια.
Η βασική ανησυχία προέρχεται από τα 210 δις. δολάρια που έχει δανειστεί η χώρα σε ξένο νόμισμα και αφορά στον μη τραπεζικό τομέα. Πρόκειται για ένα χρέος το οποίο επεκτάθηκε γρήγορα ακόμη και αν η τουρκική κυβέρνηση μείωσε το δανεισμό της.
Η συνεχόμενη αποδυνάμωση της λίρας θα μπορούσε να καταστήσει δυσκολότερη την αποπληρωμή αυτών των δανείων, ειδικά αν η ισοτιμία με το δολάριο πέσει κάτω από τις 3,70 τουρκικές λίρες. Ήδη έχει φθάσει στις 3,59 αλλά την Τρίτη ενδυναμώθηκε κάπως φθάνοντας τις 3,50 λίρες.
«Την προηγούμενη εβδομάδα, όλοι μιλούσαν για τη λίρα. Όταν όλοι βγαίνουν έξω από την πόρτα, κανείς δεν θέλει να είναι ο τελευταίος», αναφέρει αναλυτής ο οποίος δεν ήθελε να δημοσιευθούν τα στοιχεία του.
Ωστόσο, οι αναλυτές πιστεύουν ότι η κατάσταση μπορεί να βελτιωθεί για τις τουρκικές εταιρείες καθώς λέγεται ότι οι ιδιοκτήτες τους διαθέτουν δεκάδες δις. δολάρια σε καταθέσεις σε ξένες τράπεζες και θα μπορούσαν να τις επαναπατρίσουν για να εκπληρώσουν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις.
