Ροή
Κλιμακώνονται οι ανησυχίες για το μέγεθος της πολιτικής επιρροής που δέχεται το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, μετά τον «μίνι» σεισμό που προκάλεσε – την Πέμπτη – η δημοσιοποίηση της έκθεσης του ανεξάρτητου γραφείου του και στο οποίο παρουσιάζονται λάθη και αστοχίες των πακέτων διάσωσης που χορηγήθηκαν στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας τα προηγούμενα χρόνια, με στόχο την ανάσχεση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους.
«Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πρέπει να συνεχίσει να μειώνει την κυριαρχία του στην Ευρώπη, μετά την ενίσχυση των ανησυχιών για την πολιτική επιρροή που δέχεται κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για χορήγηση δανείων», αναφέρουν στο editorial τους την Παρασκευή οι Financial Times.
Όπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά, με θλιβερή εξαίρεση την περίπτωση της Ελλάδας, η οικονομική κρίση της Ευρωζώνης έχει φύγει από την ατζέντα των προβλημάτων τα οποία πρέπει να επιλύσουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες. Πλέον, προτεραιότητα ως προς την επίλυσή τους έχουν λάβει η προσφυγική κρίση και η διαχείριση του Brexit.
Υπό το πρίσμα αυτό, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στις προσπάθειες επίλυσης της ευρωπαϊκής κρίσης, πρέπει τώρα να στρέψει την προσοχή του σε πιο «οικεία» προβλήματα, όπως η κατάσταση των αναδυόμενων αγορών και η πορεία των τιμών των εμπορευμάτων.
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως η έκθεση του ανεξάρτητου γραφείου αποτίμησης του ΔΝΤ δεν αξίζει προσοχής. Το αντίθετο μάλιστα, χρήζει αυξημένης προσοχής. Στα ευρήματα της έκθεσης μπορεί να μην εμφανίζονται απτές αποδείξεις πολιτικής παρέμβασης στις διαδικασίες και τους κανονισμούς του Ταμείου. Παρουσιάζονται όμως αρκετά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία κρίνεται επιτακτική ανάγκη ο περιορισμός της ευρωπαϊκής επιρροής σε όρους διακυβέρνησης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Μόνο με αυτόν τον τρόπο, το ΔΝΤ θα κατορθώσει να διαφυλάξει την αξιοπιστία του.
Ορισμένα από τα βασικά συμπεράσματα της επίμαχης έκθεσης, έγιναν ήδη αποδεκτά από τη διοίκηση του ΔΝΤ. Το πιο ενδεικτικό; Πως το Ταμείο αγνόησε ένα πολύ βασικό «μάθημα» από τις προηγούμενες κρίσεις που κλήθηκε να διαχειριστεί: Ποιο; Πως, πολλές φορές, μια ελεγχόμενη απομείωση ιδιωτικού και δημοσίου χρέους κρίνεται απαραίτητη για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης.
Ποιο άλλο «δίδαγμα» πήραμε από τη συμμετοχή του ΔΝΤ στις προσπάθειες επίλυσης της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους; Πως η εμπλοκή του στην τρόικα των δανειστών – μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα – είχε ως αποτέλεσμα τα χέρια του Ταμείου σε πολύ σοβαρές στιγμές της κρίσης να είναι τελικά «δεμένα».
Το βασικό συμπέρασμα τελικά είναι το εξής: Ανεξαρτήτως αν υπήρξε ή όχι απευθείας πολιτική παρέμβαση από τους Ευρωπαίους στις διαδικασίες του ΔΝΤ, το Ταμείο πρέπει να μειώσει ακόμη και την προοπτική εμφάνισης κάθε είδους πολιτικής παρέμβασης.
Κανείς άλλωστε δεν θα πρέπει να ξεχνά τον προκάτοχο της Christine Lagarde στα ηνία του Ταμείου, τον Dominique Strauss-Kahn και κυρίως τη σύγκρουση συμφερόντων που κυριαρχούσε γύρω από το όνομά του. Η φιλοδοξία του Strauss-Kahn να διεκδικήσει – τότε – την προεδρία της Γαλλίας ήταν τόσο γνωστή, ιδίως στους ευρωπαϊκούς κύκλους – που εύκολα θα μπορούσε να επηρεάσει την κρίση του, σε διάφορα καίρια ζητήματα, ως επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Σίγουρα όμως το Ταμείο άντλησε πολύ περισσότερα διδάγματα από την εμπλοκή του στη μάχη ανάσχεσης της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. Ένα από αυτά και το εξής: Ο σοβαρός δημοσιονομικός αντίκτυπος σε μια οικονομία που κινείται πέρα από τις αντοχές και τη δυναμική της.
«Παρά το γεγονός πως τα περισσότερα προγράμματα διάσωσης στα οποία το Ταμείο συμμετείχε – Ιρλανδία, Πορτογαλία, Κύπρος – κρίθηκαν επιτυχημένα, η περίπτωση της Ελλάδας ανέδειξε, μεταξύ άλλων και τις σοβαρές, θεσμικές αδυναμίες του ΔΝΤ», καταλήγουν οι Financial Times.
