Ροή
Τα λάθη είναι ανθρώπινα. Εάν όμως το λάθος το διαπράξει η Fed, η κεντρική αμερικανική τράπεζα, τότε είναι ορατός ο κίνδυνος να εξανεμιστεί ο εθνικός πλούτος και εκατομμύρια άνθρωποι να χάσουν τη δουλειά τους.
Αυτός είναι και ο λόγος που οι τραπεζίτες της Fed υιοθέτησαν το τελευταίο διάστημα την πιο συνετή πολιτική που θα μπορούσαν. Η αμερικανική κεντρική τράπεζα προχώρησε σε μόλις δύο γύρους αύξησης των επιτοκίων σε διάστημα 13 μηνών.
Η απόφαση όμως της Fed τον περασμένο Δεκέμβριο να αυξήσει τα επιτόκια γεννά νέα ερωτηματικά, με πρώτο και βασικότερο το εξής: Μήπως η αμερικανική κεντρική τράπεζα υπέπεσε σε σφάλμα και καθυστέρησε υπερβολικά να προχωρήσει σε αύξηση των επιτοκίων της;
Οι εξαγγελίες του εκλεγμένου Αμερικανού προέδρου, Donald Trump, για λήψη μέτρων τόνωσης της ανάπτυξης προσθέτει μια απρόσμενη πρόκληση στη μακρά λίστα εκείνων που καλείται να διαχειριστεί η αμερικανική κεντρική τράπεζα.
Οι αξιωματούχοι της Fed στοχεύουν σε βελτίωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας, με ταυτόχρονη τόνωση του πληθωρισμού. Ωστόσο, οι εξαγγελίες του Donald Trump για δημοσιονομική χαλάρωση, που στόχο έχουν να μειώσουν περαιτέρω και τους δείκτες της ανεργίας, αυξάνουν τις πιθανότητες η Fed να έπραξε λάθος όταν αποφάσισε να αυξήσει τα επιτόκια.
«Ο κίνδυνος για λάθος απόφαση από την πλευρά της Fed αυξάνεται», δηλώνει ο Laurence Meyer, πρώην διοικητής μιας περιφερειακής Fed. «Η αμερικανική κεντρική τράπεζα ήθελε μια hot αγορά εργασίας και μια ώθηση στον πληθωρισμό. Τώρα πλέον θα δοκιμαστεί και στα δύο», εξηγεί.
Από το 2014, οπότε και η Fed έδωσε τέλος στο πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης που εφάρμοζε, οι αξιωματούχοι της Fed είχαν εμφανώς δηλώσει την προτίμησή τους για επιστροφή των επιτοκίων σε φυσιολογικά επίπεδα.
Η έννοια «σταδιακός» είναι σίγουρα εκείνη που δείχνει να ταιριάζει καλύτερα από κάθε άλλη στη συμπεριφορά που τείνουν να υιοθετούν οι αξιωματούχοι της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας. Τώρα όμως βρίσκονται στο σημείο εκείνο που επιχειρούν να πείσουν τους επενδυτές – και τους ίδιους τους εαυτούς τους – πως βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα να αυξήσουν τα επιτόκια με τους ταχύτερους ρυθμούς, εάν αυτό απαιτηθεί.
«Η αμερικανική οικονομία βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση», αναγνωρίζει η Laura Rosner, επικεφαλής οικονομολόγος της BNP Paribas.
Δημοσιονομική ώθηση
Όταν σε μερικά 24ωρα από τώρα ο Donald Trump αναλάβει επισήμως τα καθήκοντά του ως νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, θα πρέπει να κάνει πράξη τις προεκλογικές του εξαγγελίες για επιτάχυνση της ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας στα επίπεδα του 3 – 4%. Για να ενισχύσει την ανάπτυξη των ΗΠΑ ο Trump έχει δεσμευθεί για την υλοποίηση σοβαρών μεταρρυθμίσεων τόσο σε φορολογικό, όσο και σε δημοσιονομικό επίπεδο.
«Εάν βρεθούμε αντιμέτωποι με μια θετική έκπληξη, είτε αυτή προέλθει από την υποτίμηση της ανεργίας, είτε από την υποτίμηση του πληθωρισμού, τότε πιθανότατα θα πρέπει να ανησυχήσουμε», δήλωσε πριν από μερικά 24ωρα ο επικεφαλής της Fed της Βοστόνης, Eric Rosengren.
Λάθος αποφάσεις
Τυχόν λάθος αποφάσεις από την πλευρά των κεντρικών τραπεζών δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Η ΕΚΤ αποφάσισε να προχωρήσει σε δύο αυξήσεις των επιτοκίων της το 2011, ενώ ένα χρόνο αργότερα, μείωσε τα επιτόκια, όταν επιβεβαιώθηκε πως η ευρωπαϊκή οικονομία βυθίζεται στην ύφεση.
Για τον διάσημο καθηγητή του Πανεπιστημίου του Stanford, John Taylor, οι αυξήσεις επιτοκίων που πραγματοποίησε η αμερικανική Fed το διάστημα 2004-2006 αποτέλεσαν έναν πολύ σοβαρό καταλύτη σε ό,τι αφορά το ξέσπασμα της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης.
