Ροή
Οι επενδυτές του πετρελαϊκού κλάδου ακούν συχνά την έννοια των «απαξιωμένων στοιχείων ενεργητικού» (stranded assets): πρόκειται για τις επενδύσεις σε κοιτάσματα υδρογονανθράκων οι οποίες κινδυνεύουν να καταστούν οικονομικά μη βιώσιμες εξαιτίας νέων περιβαλλοντικών πολιτικών. Δεν είναι, όμως, μόνο το πετρέλαιο που έχει πρόβλημα. Στην Ευρώπη, τα εργοστάσια λιθάνθρακα και φυσικού αερίου έχουν παραγκωνιστεί μετά την μαζική αξιοποίηση της ηλιακής και αιολικής ενέργειας, γεγονός που σημαίνει απομειώσεις πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ για τις ενεργειακές εταιρείες.
Τι σημαίνει, όμως, αυτό για την αυτοκινητοβιομηχανία στην Ευρώπη;
Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων προμηθεύονται τα περισσότερα εξαρτήματα από άλλους κατασκευαστές, ωστόσο, επιμένουν να κατασκευάζουν τους δικούς τους κινητήρες εσωτερικής καύσης. Με αυτόν τον τρόπο, διασφαλίζουν την ταυτότητα της επωνυμίας τους και, ταυτόχρονα, κερδίζουν την προστιθέμενη αξία από την παραγωγή. Η διαδικασία αυτή απορροφά κεφάλαια δισεκατομμυρίων ευρώ αλλά την ίδια ώρα οι επενδύσεις αυτές κινδυνεύουν να απαξιωθούν από την εξάπλωση των ηλεκτροκινητήρων.
Ο κίνδυνος είναι ακόμη μεγαλύτερος στην Ευρώπη, όπου υπάρχουν αυστηρότεροι κανονισμοί σχετικά με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Εν τω μεταξύ, οι τεράστιες επενδύσεις που έχουν κάνει οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες στους πετρελαιοκινητήρες, επιδεινώνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Βέβαια, χάρη στη Volkswagen, τα πετρελαιοκίνητα έχουν χάσει αρκετή από τη λάμψη τους.
Στα μικρότερα κυρίως μοντέλα, η προσπάθεια που απαιτείται για την κατασκευή πετρελαιοκινήτων σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα είναι ασύμφορη. Αν και σήμερα, τα μισά περίπου από τα οχήματα που πωλούνται στην Ευρώπη είναι πετρελαιοκίνητα, η συμβουλευτική εταιρεία Alix Partners εκτιμά ότι το ποσοστό αυτό θα βυθιστεί στο 9% έως το 2030, το οποίο σημαίνει ότι τα εργοστάσια κινητήρων θα κλείσουν.
Το πρόβλημα είναι ότι τα εργοστάσια, η τεχνολογία και τα εργαλεία που απαιτούνται για την κατασκευή των κινητήρων εσωτερικής καύσης, των συστημάτων μετάδοσης κίνησης και των κιβωτίων ταχυτήτων αντιστοιχούν σε ένα μεγάλο μέρος των ισολογισμών των αυτοκινητοβιομηχανιών. Αυτό σημαίνει ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες θα πρέπει να διαγράψουν μεγάλο μέρος του ενεργητικού τους.
Την ίδια ώρα, το κόστος των μπαταριών σημειώνει πτώση και το Bloomberg New Energy Finance εκτιμά ότι η τιμή των ηλεκτροκίνητων μοντέλων θα πέσει κάτω από τα συμβατικά έως το 2022. Ακόμη και η Volkswagen παραδέχθηκε ότι το 25% των πωλήσεών της θα αντιστοιχεί σε ηλεκτροκίνητα έως το 2025.
Για μια ομαλή μετάβαση
Για να περάσουν ομαλά οι αυτοκινητοβιομηχανίες από τον κινητήρα στην… μπαταρία, θα χρειάζονται κάποια σταδιακά βήματα. Εκτός από την περικοπή των επενδύσεων στους πετρελαιοκινητήρες στο ελάχιστο, οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα πρέπει να συνεργαστούν με τους ανταγωνιστές τους. Ήδη έχουν γίνει συμμαχίες, όπως αυτή μεταξύ της Renault και της Daimler.
Τα εργατικά συνδικάτα θα πιέσουν τις εταιρείες να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας, το οποίο σημαίνει ότι θα προσπαθήσουν να μετατρέψουν κάποιες από τις εγκαταστάσεις παραγωγής κινητήρων εσωτερικής καύσης ώστε να παράγουν ηλεκτροκινητήρες. Η VW είναι μία από αυτές που σκέφτονται να επενδύσουν σοβαρά στην παραγωγή μπαταριών.
Το κακό είναι ότι η κατασκευή ηλεκτροκινητήρων και συστημάτων μετάδοσης κίνησης είναι πολύ πιο απλή διαδικασία από την κατασκευή κινητήρων εσωτερικής καύσης, το οποίο σημαίνει ότι η προστιθέμενη αξία που αποκομίζουν οι αυτοκινητοβιομηχανίες είναι πολύ μικρότερη, άρα πολλές από αυτές θα προμηθεύονται εξωτερικά τους νέους κινητήρες.
Εν τω μεταξύ, η παραγωγή μπαταριών είναι πολύ μικρότερης εντάσεως εργασίας, γιατί σε διαφορετική περίπτωση το κόστος δεν θα ήταν αρκετά χαμηλό για να είναι η παραγωγή τους συμφέρουσα.
Το συμπέρασμα είναι ότι με τη σταδιακή απαξίωση των πετρελαιοκινητήρων, επενδυτές και εργαζόμενοι δεν το γλιτώνουν το… ηλεκτροσόκ.
