Ροή
Το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα δέχεται πολλαπλά χτυπήματα τους τελευταίους μήνες και το πρόσχημα είναι (σχεδόν) πάντα το ίδιο: η τρομοκρατία.
Την Τετάρτη, η γαλλική εθνοσυνέλευση αποφάσισε να παρατείνει για ακόμη ένα τρίμηνο τα έκτακτα αντιτρομοκρατικά μέτρα που ουσιαστικά καταλύουν κάθε πολιτική ελευθερία -όπως καταγγέλλουν η Διεθνής Αμνηστία και ο ΟΗΕ, μεταξύ άλλων. Με την υποψία και μόνο ότι κάποιος θα μπορούσε να σχετίζεται με την τρομοκρατία, οι διωκτικές αρχές μπορούν πλέον να εισβάλλουν στο σπίτι του «υπόπτου», στον υπολογιστή του ή στο κινητό του.
Για το τελευταίο, βέβαια, υπάρχει ένα μεγάλο εμπόδιο και αυτό δεν είναι νομικό: είναι τα εξελιγμένα συστήματα κρυπτογράφησης που χρησιμοποιούν οι εταιρείες τεχνολογίας προκειμένου να προστατεύουν τους χρήστες από χάκερ –ιδιώτες και κρατικούς.
Κορυφαίο παράδειγμα εταιρείας που χρησιμοποιεί κρυπτογράφηση στις συσκευές της είναι η Apple. Χάρη στην τεχνολογία αιχμής που έχει αναπτύξει, τα iPhone είναι απροσπέλαστα για τους επίδοξους εισβολείς.
Αυτό εκνευρίζει πολλούς, μεταξύ των οποίων και η αμερικανική κυβέρνηση. Σύμφωνα με τον Guardian, το FBI ψάχνει εδώ και μήνες την κατάλληλη υπόθεση για να «στριμώξει στη γωνία» τον τεχνολογικό κολοσσό. Και τη βρήκε στο τραγικό περιστατικό της επίθεσης στο Σεν Μπερναντίνο στην Καλιφόρνια, όπου δύο ένοπλοι δράστες –με δεσμούς με το Ισλαμικό Κράτος– πυροβόλησαν θανάσιμα 14 ανθρώπους.
Πριν από δύο εβδομάδες, το FBI έστειλε στα κεντρικά της Apple στην Καλιφόρνια μια θρασύτατη «παραγγελιά»: της ζήτησε να βοηθήσει την υπηρεσία να χακάρει ένα iPhone. Η εταιρεία αρνήθηκε. Την περασμένη Τετάρτη, το ζήτημα ήρθε ξανά στο προσκήνιο, όταν ένας ομοσπονδιακός δικαστής διέταξε την Apple να διευκολύνει όσο μπορεί το FBI να «ξεκλειδώσει» ένα iPhone που ανήκε σε έναν από τους δράστες του Σεν Μπερναντίνο. Η εταιρεία αρνήθηκε και πάλι.
Με ανακοίνωσή της η Apple εξηγεί: «Το FBI μάς ζητά να δημιουργήσουμε μια νέα έκδοση του λειτουργικού συστήματος του iPhone, παρακάμπτοντας σημαντικά χαρακτηριστικά ασφάλειας, και να το εγκαταστήσουμε στο iPhone που βρίσκεται στο επίκεντρο της έρευνας. Εάν αυτό το λογισμικό –που δεν υπάρχει σήμερα– πέσει σε λάθος χέρια, θα μπορεί δυνητικά να ξεκλειδώσει οποιοδήποτε iPhone».
Τη συμπαράστασή τους στον Tim Cook, τον διευθύνοντα σύμβουλο της Apple, έχουν εκφράσει δημόσια πολλοί τεχνολογικοί γίγαντες, όπως η Google, η Twitter και η Facebook. Ο διευθύνων σύμβουλος της Apple έχει ανοίξει έναν πρωτοφανή πόλεμο με το αμερικανικό κράτος. Στην Καλιφόρνια έχει ήδη καταρτιστεί νομοσχέδιο που θα υποχρεώνει όλα τα κινητά τηλέφωνα που πωλούνται στην πολιτεία από το 2017 να διαθέτουν «είσοδο ασφαλείας», την οποία θα χρησιμοποιούν οι διωκτικές αρχές κατά το δοκούν στο όνομα του πολέμου κατά της τρομοκρατίας. Το νομοσχέδιο θα τεθεί σύντομα προς ψήφιση.
«Αυτοί που θα πρέπει να ανησυχούν περισσότερο είναι οι απλοί χρήστες που δεν έχουν τίποτα να κρύψουν. Χάρη στην κρυπτογράφηση, οι χρήστες προστατεύονται από τους χάκερ και τους κλέφτες που θα μπορούσαν να αποσπάσουν τα ευαίσθητα δεδομένα από το τηλέφωνό τους», προειδοποιεί ο Andrew Crocker, δικηγόρος της ΜΚΟ υπεράσπισης των προσωπικών δεδομένων στο ψηφιακό περιβάλλον Electronic Frontier Foundation.
Και οι δύο πλευρές αντιλαμβάνονται ότι οι επιπτώσεις από τον πόλεμο Apple και αμερικανικών αρχών θα έχει επιπτώσεις που εκτείνονται πολύ πέραν του iPhone ενός τρομοκράτη. Η υπόθεση «αγγίζει» την κρυπτογράφηση, την προστασία των προσωπικών δεδομένων στην ψηφιακή εποχή και τη νομοθεσία περί ιδιωτικότητας που μετρά 227 χρόνια ιστορίας στις ΗΠΑ.
Κανείς δεν λέει ότι η Apple, η Google, η Facebook ή η Twitter είναι οι σύγχρονοι ακτιβιστές της προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Είναι ξεκάθαρο ότι προστατεύουν την πελατεία, άρα και την κερδοφορία τους.
Ο κλοιός, όμως, για το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα ολοένα σφίγγει –αρχικά στις ΗΠΑ, τώρα στην Ευρώπη. Πρώτα οι πόλεμοι των ΗΠΑ στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, τώρα οι βομβαρδισμοί στη Συρία, αύριο η εισβολή στο email και το τηλέφωνό μας. Πόσο θα επιτρέπουμε η σημαία του πολέμου κατά της τρομοκρατίας να γίνεται ταφόπλακα της ελευθερίας και της δημοκρατίας που αποτελούν σήμα κατατεθέν της Δύσης;
