Σε υψηλό επίπεδο η συμπίεση μισθών στην ελληνική οικονομία - Τι ρόλο παίζει ο κατώτατος

Τον υψηλό βαθμό συμπίεσης μισθών στην αγορά εργασίας, ο οποίος εντάθηκε τα τελευταία χρόνια, ειδικά μεταξύ μικρομεσαίων επιχειρήσεων και επιχειρήσεων στον τριτογενή τομέα, καταγράφει η Έκθεση του ΙΟΒΕ για την ελληνική οικονομία.

Μάλιστα το ΙΟΒΕ επισημαίνει την σκοπιμότητα να δοθεί προτεραιότητα σε πολιτικές που θα τονώνουν την παραγωγικότητα της εργασίας και τους μέσους μισθούς των εργαζομένων, με την προσφορά κινήτρων για παραμονή τους στην επίσημη αγορά εργασίας.

Κατά τη διάρκεια του 2023, ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε κατά 9,4%, ενώ ο μέσος μισθός για το σύνολο των πλήρως απασχολούμενων κατέγραψε αύξηση κατά 4,9%, σε τρέχουσες τιμές, αγγίζοντας τα 1.439 ευρώ, σύμφωνα με το Ίδρυμα.

Ακολούθως, ο λόγος κατώτατου προς μέσο μισθό για το σύνολο των πλήρως απασχολούμενων των ελληνικών επιχειρήσεων, σημείωσε αύξηση το 2023, στο 57% (συνυπολογίζοντας τις τριετίες) και στο 53% χωρίς να υπολογίζονται οι τριετίες.

Το εν λόγω ποσοστό αναδεικνύει τον ιδιαίτερα υψηλό βαθμό συμπίεσης των μισθών στη χώρα όταν περιληφθεί το σύνολο των επιχειρήσεων ανεξαρτήτως μεγέθους. Το ποσοστό αμειβόμενων με τον κατώτατο μισθό στην Ελλάδα είναι σημαντικά υψηλότερο για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Η συμπίεση μισθών είναι επίσης εντονότερη στον πρωτογενή και τριτογενή τομέα, σε δραστηριότητες που απασχολούν σημαντικό μερίδιο του εργατικού δυναμικού, όπως ο τουρισμός, το εμπόριο, η εκπαίδευση και οι κατασκευές.

Η επίδραση του κατώτατου μισθού

Από τις αρχές Απριλίου 2024 τέθηκε σε ισχύ ο νέος κατώτατος μισθός, ύψους 830 ευρώ (ή 968,3 ευρώ σε 12μηνη βάση), αυξημένος κατά 6,4% σε σχέση με τα 780 ευρώ που ίσχυαν από τον ίδιο μήνα πέρυσι.

Ο «ελάχιστος κατώτατος μισθός» διαφέρει από τον «μέσο κατώτατο μισθό», ο οποίος προκύπτει από τον σταθμισμένο μέσο όρο του κατώτατου μισθού που εφαρμόζεται συνυπολογίζοντας τις τριετίες. Έτσι, ο σταθμισμένος μέσος κατώτατος μισθός όπως εκτιμάται από τα μικροδεδομένα του ΠΣ-ΕΡΓΑΝΗ κυμάνθηκε στα €820 το 2023, δηλαδή 7,4% (ή 40 ευρώ) υψηλότερα από τον κατώτατο χωρίς τριετίες.

Η απόκλιση αναμένεται να διευρυνθεί το 2024, καθώς επανενεργοποιήθηκαν οι τριετίες. Συνεπώς, ο σταθμισμένος μέσος κατώτατος μισθός αναμένεται ότι θα αυξάνεται ετησίως με υψηλότερο ρυθμό από τον κατώτατο μισθό χωρίς τριετίες για τα επόμενα χρόνια.

Οι τριετίες επηρεάζουν με διαφορετική ένταση τον μέσο σταθμισμένο κατώτατο μισθό ανά κλάδο. Ενδεικτικά, ο πρωτογενής, ο δευτερογενής τομέας και οι κατασκευές καταγράφουν υψηλότερους μέσους σταθμισμένους κατώτατους μισθούς το 2023 από τους τομείς υπηρεσιών.