Αντίστροφη μέτρηση για τον ψηφιακό μηχανισμό διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού - Πότε ξεκινά η πιλοτική εφαρμογή του

Έναν ψηφιακό μηχανισμό που θα συγκεντρώνει τις απόψεις των κοινωνικών εταίρων σε συνδυασμό με τα μακροοικονομικά μεγέθη της οικονομίας, για την διαμόρφωση του κατώτατου μισθού, προωθεί το υπουργείο Εργασίας.

Ανάδοχος του έργου είναι η εταιρεία «DELOITTE BUSINESS SOLUTIONS AE» έναντι σύμβασης ύψους 1,1 εκατ. ευρώ και με χρόνο παράδοσης 24 μήνες.

Η Σύμβαση για το έργο αφορά στον σχεδιασμό, ανάπτυξη και εφαρμογή ενός Ψηφιακού Μηχανισμού συγκέντρωσης και ανάλυσης στοιχείων, καθώς και στη διασφάλιση των κατάλληλων υπολογιστικών εφαρμογών, ώστε να εξάγεται εμπεριστατωμένα ο νόμιμος κατώτατος μισθός και το νόμιμο κατώτατο ημερομίσθιο για πλήρη απασχόληση, για τους υπαλλήλους και τους εργατοτεχνίτες όλης της χώρας.

Ο νέος αυτός ψηφιακός μηχανισμός θα βασιστεί σε μία σειρά μελετών που θα θέσουν τις προδιαγραφές για την ανάπτυξη και την υλοποίηση του, καθώς και σε ανάλυση και αξιολόγηση σύγχρονων ευρωπαϊκών και διεθνών πρακτικών.

Μετά την ολοκλήρωση των μελετών, θα γίνει η ανάπτυξη του ψηφιακού μηχανισμού και θα διενεργηθεί η πιλοτική εφαρμογή του, από την οποία θα προκύψουν βασικά ευρήματα σχετικά με τις επιμέρους ανάγκες προς επικαιροποίηση του «μηχανισμού» και τα προβλήματα προς επίλυση. 

Ο μηχανισμός στοχεύει να «ευθυγραμμίζει» το ύψος του κατώτατου μισθού με την πραγματική πορεία της οικονομίας (με βάση τα στοιχεία του πληθωρισμού και της ανάπτυξης), ενώ ταυτόχρονα να στηρίζει και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Τα στοιχεία που θα εισάγονται στο νέο πληροφοριακό σύστημα θα προέρχονται από τα επιστημονικά – ερευνητικά ινστιτούτα των κοινωνικών εταίρων, την ΕΛΣΤΑΤ, την Τράπεζα της Ελλάδος, το ΚΕΠΕ, το ΙΟΒΕ κτλ.

Υπενθυμίζεται πως από την 1η Απριλίου του 2023 ο κατώτατος μισθός διαμορφώθηκε στα 780 ευρώ τον μήνα σημειώνοντας αύξηση κατά 9,4% και επηρεάζοντας 585.000 εργαζόμενους. Αντίστοιχη αύξηση σημειώθηκε και στο κατώτατο ημερομίσθιο, το οποίο από 31,85 ευρώ τον Μάιο του 2022 διαμορφώθηκε στα 34,84 ευρώ τον Απρίλιο του 2023. Πρόκειται για την τρίτη αύξηση του κατώτατου μισθού από το καλοκαίρι του 2019, καθώς τον Ιανουάριο του 2022 ο κατώτατος μισθός βρισκόταν στα 663 ευρώ, τον Μάιο του 2022 προσέγγισε τα 713 ευρώ, ενώ τον φετινό Απρίλιο ανέβηκε στα 780 ευρώ (συνολική αύξηση 130 ευρώ).

Άλλωστε, σύμφωνα με έρευνα του Ομίλου Adecco, Global Workforce of the Future 2022, ένας στους δύο εργαζόμενους (ποσοστό 46%) δήλωσε ότι το ύψος του μισθού και οι παροχές αποτελούν τον σημαντικότερο παράγοντα επιλογής εργοδότη.

Το ύψος των κατώτατων αποδοχών σε όλη την Ευρώπη

Περίπου το 90% των χωρών παγκοσμίως ορίζουν υποχρεωτικά τους κατώτατους μισθούς - το ελάχιστο ποσό αμοιβής που καλείται να πληρώσει ένας εργοδότης στους εργαζόμενούς του. Παρ’ όλα αυτά, περίπου 327 εκατομμύρια εργαζόμενοι παγκοσμίως (το 19% του συνόλου του εργατικού δυναμικού) αμείβονται με μισθούς χαμηλότερους από το ισχύον κατώτατο ωρομίσθιο σε τοπικό επίπεδο, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα 22 από τα 27 κράτη μέλη εφαρμόζουν τον κατώτατο μισθό, με τις μόνες χώρες που δεν εφαρμόζεται να είναι η Δανία, η Ιταλία, η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία.

Τον χαμηλότερο κατώτατο μισθό στην ΕΕ έχει η Βουλγαρία με 399 ευρώ, ενώ τον υψηλότερο το Λουξεμβούργο με 2.387 ευρώ.

Ανάλογα με το ύψος του κατώτατου μισθού, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατατάσσονται σε τρία γκρουπ, όπου στο πρώτο περιλαμβάνονται το Λουξεμβούργο, η Γερμανία, το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Γαλλία και η Ιρλανδία, στις οποίες ο κατώτατος μισθός ξεπερνάει τα 1.500 ευρώ/μήνα ενώ στο δεύτερο, η Ισπανία και η Σλοβενία όπου ο κατώτατος μισθός κυμαίνεται μεταξύ 1.000 ευρώ - 1.500 ευρώ /μήνα.

Η Ελλάδα εντάσσεται στο τρίτο και πολυπληθέστερο γκρουπ χωρών στο οποίο ο κατώτατος μισθός δεν ξεπερνά τα 1.000 ευρώ/μήνα. Οι χώρες που περιλαμβάνονται σε αυτό το γκρουπ είναι η Κύπρος, η Πορτογαλία, η Μάλτα, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Εσθονία, η Τσεχία, η Σλοβακία, η Κροατία, η Λετονία, η Ρουμανία, η Ουγγαρία και η Βουλγαρία.

Μικτές-καθαρές απολαβές

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που αφορά στο ύψος των μισθών, είναι η λεγόμενη «φορολογική σφήνα», το γεγονός δηλαδή ότι το συνολικό κόστος του εργαζόμενου για μια επιχείρηση είναι μεγαλύτερο από το καθαρό ποσό που εισπράττει ο της. Τα επιπλέον έξοδα για την επιχείρηση προκύπτουν από την παρακράτηση φόρου, τα υποχρεωτικά ασφάλιστρα και άλλες κοινωνικές επιβαρύνσεις που επιβάλλονται στους μισθούς. Η «φορολογική σφήνα» αποτελεί το 34,6%, κατά μέσο όρο, του συνολικού κόστους εργασίας για τους εργοδότες στις χώρες του ΟΟΣΑ για το έτος 2022, με αποτέλεσμα να ασκεί αρνητική πίεση στη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Μισθοί και πληθωρισμός

«Είναι γεγονός ότι όταν ο πληθωρισμός αυξάνεται, οι πραγματικοί μισθοί μειώνονται. Στοιχεία από πολλές χώρες έχουν δείξει ότι η δομή της ρύθμισης του κατώτατου μισθού δεν έχει αλλάξει λόγω του πρόσφατου πληθωρισμού με αποτέλεσμα τα διαθέσιμα εισοδήματα να συρρικνώνονται. Μια σημαντική εξέλιξη αποτελεί η συμφωνία για μια ευρωπαϊκή οδηγία που καλεί τις χώρες της Ε.Ε. να διαθέτουν ένα κοινό σύστημα για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού. Η οδηγία δεν εισάγει έναν ενιαίο κατώτατο μισθό σε όλη την Ε.Ε. για όλους τους εργαζόμενους αλλά, όταν θα εφαρμοστεί το 2024, οι κατώτατοι μισθοί της Ε.Ε. ενδέχεται να αυξηθούν» σημειώνεται.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με την πρόσφατη αύξηση, η Ελλάδα ανεβαίνει στη 10η θέση μεταξύ των 22 χωρών-μελών της Ε.Ε. που έχουν κατώτατο μισθό, από τη 13η θέση προηγουμένως ενώ με όρους αγοραστικής δύναμης, ανεβαίνει στη 13η θέση από τη 18η που βρισκόταν.