Οι άξονες αναβάθμισης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης - Τι αλλάζει σε ΙΕΚ, ΕΠΑΛ, ΟΑΕΔ

Σε δύο εμβληματικού χαρακτήρα μεταρρυθμίσεις που κατάφεραν να «περάσουν» στο Ταμείο Ανάκαμψης για χρηματοδότηση, αναφέρεται -μεταξύ άλλων-  το ελληνικό σχέδιο  ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.

Η πρώτη περιλαμβάνει μέτρα για τον ανασχεδιασμό και την ενίσχυση των ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας, τη βελτίωση της αποδοτικότητας των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης και την παροχή αποτελεσματικού πλέγματος ασφαλείας κατά της ανεργίας, ενώ παράλληλα ενισχύει τα κίνητρα για επανένταξη στην αγορά εργασίας.

Το μεγαλύτερο μέρος των μέτρων επικεντρώνεται σε ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων ενεργοποίησης που επιδοτούν την απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα και προωθούν την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την επανειδίκευση του εργατικού δυναμικού, καθώς και επενδύσεις για την ενίσχυση των υπηρεσιών ψηφιοποίησης και συμβουλευτικής του ΟΑΕΔ.

Το σχέδιο αποσκοπεί στη βελτίωση της κάλυψης και της κατανομής των επιδομάτων ανεργίας, στην ενίσχυση του δικτύου κοινωνικής ασφάλειας, στην προώθηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας, μεταξύ άλλων και των ευάλωτων ομάδων, καθώς και στη βελτίωση της αποδοτικότητας και της  αποτελεσματικότητας του συστήματος κοινωνικής προστασίας.

Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης θα τεθεί σε ισχύ συνολικός εργασιακός νόμος με τον οποίο θα εξορθολογιστούν βασικές πτυχές της αγοράς εργασίας με σκοπό τη βελτίωση της λειτουργίας της. Ειδικότερα, η μεταρρύθμιση θα έχει ως στόχο τον εκσυγχρονισμό:

α) του ατομικού εργατικού δικαίου,

β) του συλλογικού εργατικού και συνδικαλιστικού δικαίου,

γ) του πληροφοριακού συστήματος ΕΡΓΑΝΗ του Υπουργείου Εργασίας που χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση της αγοράς εργασίας και τον εντοπισμό της αδήλωτης και της ελλιπώς δηλωμένης εργασίας, και

δ) του πλαισίου για την ισορροπία επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής.

Πρωταρχικοί στόχοι της μεταρρύθμισης είναι η αύξηση των θέσεων εργασίας και της ανταγωνιστικότητας, η καταπολέμηση της αδήλωτης και της ελλιπώς δηλωμένης εργασίας, η βελτίωση της ισορροπίας επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής και η γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των φύλων όσον αφορά την απασχόληση. Η υλοποίηση της μεταρρύθμισης θα ολοκληρωθεί έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2021.

Παράλληλα θα «τρέξει» ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ΟΑΕΔ, μέσω της ψηφιοποίησης των αρχείων του, την αγορά νέων πληροφοριακών συστημάτων, τόσο εφαρμογών ιστού όσο και εγγενών εφαρμογών, καθώς και τον επανασχεδιασμό ορισμένων από τα τρέχοντα λειτουργικά του συστήματα, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025.

Εκπαίδευση και Καράρτιση

Η δεύτερη μεταρρύθμιση του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αποσκοπεί στη βελτίωση της ποιότητας, της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας των συστημάτων εκπαίδευσης και διά βίου μάθησης.

Η συνιστώσα περιλαμβάνει επενδύσεις σε οριζόντια προγράμματα επανακατάρτισης σε ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες και στον οικονομικό εγγραμματισμό για συνολικά 628 000 δικαιούχους.

Οι επενδύσεις αυτές συνοδεύονται από τη μεταρρύθμιση του συστήματος διά βίου μάθησης για τη βελτίωση της παροχής κατάρτισης, καθώς και από δέσμη μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που εστιάζουν στα συστήματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ) και μαθητείας, ώστε να βελτιωθεί η συνάφειά τους με την αγορά εργασίας.

Όσον αφορά την ΕΕΚ, το σχέδιο αποσκοπεί στην αναβάθμιση των υποδομών και του εξοπλισμού ΕΕΚ, στον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων προγραμμάτων σπουδών και στην ανάπτυξη νέων επαγγελματικών προφίλ, μεταξύ άλλων στους τομείς της ενέργειας, του περιβάλλοντος και της ψηφιακής οικονομίας.

Η μεταρρύθμιση αποσκοπεί στη βελτίωση του πλαισίου διά βίου μάθησης με σκοπό την αύξηση της ποιότητας και της συνάφειάς του με την αγορά εργασίας.

Ειδικότερα, η μεταρρύθμιση θα επιτρέψει την καλύτερη παρακολούθηση και κάλυψη των αναγκών ζήτησης της αγοράς εργασίας μέσω του εκσυγχρονισμού, της αναβάθμισης και της διασύνδεσης των υφιστάμενων συνόλων δεδομένων των διαφόρων υπουργείων και οργανισμών, συμπεριλαμβανομένου του Μηχανισμού Διάγνωσης της Αγοράς Εργασίας που θεσπίστηκε το 2016.

Στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης θα θεσπιστούν επίσης λογαριασμοί διά βίου μάθησης, οι οποίοι αναμένεται να χρησιμεύσουν ως το κύριο εργαλείο για την παροχή συνεχούς κατάρτισης ανάλογα με τις εξατομικευμένες ανάγκες, καθώς και ένας νέος εθνικός κατάλογος επιλέξιμων παρόχων κατάρτισης που θα επιβάλλει ελάχιστα κριτήρια ποιότητας για τους εκπαιδευτές με βάση τη συνεισφορά.

Τέλος, η μεταρρύθμιση θα οδηγήσει στη δημιουργία μιας νέας δομής διακυβέρνησης, του Εθνικού Συμβουλίου για τις Δεξιότητες, το οποίο θα ενταχθεί στον ΟΑΕΔ και θα είναι υπεύθυνο για τον σχεδιασμό της ετήσιας επικαιροποίησης  της εθνικής στρατηγικής δεξιοτήτων.

Η μεταρρύθμιση συνοδεύεται από επένδυση σε οριζόντια προγράμματα αναβάθμισης δεξιοτήτων που απευθύνονται σε διάφορες πληθυσμιακές ομάδες και αποσκοπούν στην παροχή:

• βασικών και μεσαίου επιπέδου ψηφιακών δεξιοτήτων,
• πράσινων δεξιοτήτων και
• δεξιοτήτων στον τομέα του οικονομικού εγγραμματισμού.

ΙΕΚ, ΕΠΑΛ, ΕΟΠΠΕΠ

Η μεταρρύθμιση περιλαμβάνει επίσης τον σχεδιασμό και ανάπτυξη πέντε θεματικών και δέκα πειραματικών ΙΕΚ (Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης) μέσω της ανακαίνισης κτιρίων,  της προμήθειας εξοπλισμού και υλικού, της ανάπτυξης νέων προγραμμάτων σπουδών και προγραμμάτων κατάρτισης και της παροχής συμπληρωματικής εκπαίδευσης/κατάρτισης για τους εκπαιδευτές.

Παράλληλα προβλέπει τον σχεδιασμό και ανάπτυξη 25 πρότυπων επαγγελματικών λυκείων (πρότυπα ΕΠΑΛ) μέσω της ανακαίνισης κτιρίων, της προμήθειας εξοπλισμού και υλικού, της ανάπτυξης νέων προγραμμάτων σπουδών και προγραμμάτων κατάρτισης και της παροχής συμπληρωματικής εκπαίδευσης/κατάρτισης για το διδακτικό προσωπικό τους (πρότυπα ΕΠΑΛ)

Τέλος, προωθεί την επέκταση των ψηφιακών υπηρεσιών του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ) και ανάπτυξη πλατφόρμας ηλεκτρονικής μάθησης ΕΕΚ για τη μετατροπή του υφιστάμενου διδακτικού υλικού σε ενότητες ηλεκτρονικής μάθησης. Στόχος είναι η ανάπτυξη και πιστοποίηση 200 επαγγελματικών προφίλ, μεταξύ άλλων στους τομείς της ενέργειας, του περιβάλλοντος και της ψηφιακής οικονομίας.