ESG: Τι μπορούν να κάνουν οι τράπεζες για να βελτιώσουν την αποδοσή τους

Αν και το ESG ξεκίνησε ως μια κοινωνικά συνειδητή επενδυτική στρατηγική τη δεκαετία του 1960, κέρδισε την προσοχή το 2020 στο Νταβός. Πλέον, τα κριτήρια ESG γίνονται  ουσιαστικά στοιχεία στον τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό τομέα.

Τι είναι όμως το ESG; Είναι το σύνολο των προτύπων που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση των ηθικών και βιώσιμων επιπτώσεων μιας επένδυσης και μιας επιχειρηματικής απόφασης και αφορά ουσιαστικά στα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εταιρικής διακυβέρνησης κριτήρια. 

Οι περιβαλλοντικές μεταβλητές περιλαμβάνουν πολλές πτυχές του περιβάλλοντος, όπως η διαχείριση απορριμμάτων, η χρήση νερού, η χρήση ενέργειας, οι εκπομπές άνθρακα και η διατήρηση των φυσικών πόρων.

Ο όρος «κοινωνικοί παράγοντες» αναφέρεται σε πτυχές της κοινωνίας που έχουν αντίκτυπο, όπως η συμμετοχή της κοινότητας, η ευτυχία των καταναλωτών, η διαφορετικότητα και η ένταξη, η ασφάλεια των εργαζομένων και η υγεία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Οι πολιτικές και η δομή διακυβέρνησης μιας εταιρείας, όπως οι αμοιβές στελεχών, η σύνθεση του διοικητικού συμβουλίου, η ασφάλεια δεδομένων, η διαφάνεια, η λογοδοσία και η συμμόρφωση, επηρεάζονται όλα από τη διακυβέρνηση.

Μία από τις πιο σημαντικές κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση ήταν η υπογραφή του 2015 της Συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα, η οποία κατέστησε νομικά υποχρεωτική για 196 χώρες τη λήψη μέτρων για την επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα βρίσκονται υπό τεράστια πίεση για να εκπληρώσουν τον ρόλο τους ως διαχειριστές της παγκόσμιας οικονομίας.

Οι τράπεζες έχουν μια μοναδική ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν δανεισμό και επενδύσεις για να συμβάλουν σημαντικά στη βιώσιμη ανάπτυξη. Και αυτό μπορούν να το πετύχουν κάνοντας συγκεκριμένα βήματα όπως είναι για παράδειγμα η κατανομή κεφαλαίων σε βιώσιμα έργα. Η αξία των πράσινων ομολόγων που εκδίδονται παγκοσμίως έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Το 2014 εκδόθηκαν πράσινα ομόλογα αξίας 37 δισεκατομμυρίων δολαρίων και το 2021, έφθασαν τα 582 δις για να μειωθούν το 2022, όταν τα πράσινα ομόλογα που εκδόθηκαν ανήλθαν σε 487 δισεκατομμύρια δολάρια.

Σύμφωνα με την Πρωτοβουλία Climate Bonds, οι χρηματοοικονομικοί όγκοι Green Social, Sustainability, Sustainability-Linked and Transition (GSS+) ξεπέρασαν το όριο των 4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων το πρώτο εξάμηνο του 2023.

Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μπορούν να υποστηρίξουν τις βιομηχανίες από την βιώσιμη γεωργία έως τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, υποστηρίζοντας έργα που έχουν θετικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο.

Δεδομένου ότι υπάρχει μια αυξανόμενη πίεση από τους ρυθμιστικούς φορείς και τους ενδιαφερόμενους φορείς στις παγκόσμιες εταιρείες για μείωση των εκπομπών, η αγορά πιστώσεων άνθρακα αναμένεται να φτάσει τα 2,68 τρισεκατομμύρια δολάρια έως το 2028, υποδηλώνοντας CAGR 18,23% από το 2023 έως το 2028. Στο πλαίσιο αυτό, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μπορούν να διευκολύνουν την ανάπτυξη μιας πιο ουδέτερης από τον άνθρακα οικονομίας παρέχοντας εργαλεία που επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να αντισταθμίζουν τις εκπομπές τους.

Τα κοινωνικά ομόλογα αφορούν σε χρήματα που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση έργων που αντιμετωπίζουν διάφορα κοινωνικά προβλήματα, όπως η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση, η προσιτή στέγαση, η ανακούφιση της φτώχειας και η περιβαλλοντική βιωσιμότητα.

Ακόμη, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, 1,7 δισεκατομμύρια ενήλικες σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να είναι χωρίς τραπεζικό λογαριασμό. Ο χρηματοοικονομικός κλάδος μπορεί να εγγυηθεί την πρόσβαση των μη προνομιούχων ομάδων στο κεφάλαιο, προωθώντας την επιχειρηματικότητα και αυξάνοντας τις συνθήκες διαβίωσης υποστηρίζοντας εταιρείες μικροχρηματοδότησης.

Η Διακυβέρνηση, τέλος, αφορά στην προώθηση της ηθικής επιχειρηματικής συμπεριφοράς. Σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις του S&P 500 (2022) είχαν αναφορές βιωσιμότητας, σύμφωνα με δημοσκόπηση. Αυτές περιλαμβάνουν στοιχεία για θέματα όπως είναι για παράδειγμα ο μισθός στελεχών. Περίπου το 50% των επιχειρήσεων του Fortune 100 συνδέουν πλέον τους μισθούς των CEO με κριτήρια ESG, σύμφωνα με μια έκθεση. Οι τράπεζες μπορεί να επηρεάσουν αυτήν την τάση υποστηρίζοντας εταιρείες που συνδέουν την αποζημίωση των στελεχών με την περιβαλλοντική, κοινωνική και διακυβέρνηση (ESG) επιτυχία.

Τι μπορούν να κάνουν οι τράπεζες για να βελτιώσουν την βαθμολογία ESG

Όσον αφορά το περιβάλλον, οι τράπεζες μπορούν να μειώσουν σημαντικά τις εκπομπές ρύπων καταργώντας το χαρτί, υιοθετώντας την επεξεργασία πληρωμών σε πραγματικό χρόνο, απευθείας μέσω της επεξεργασίας, μεταφέροντας τις δραστηριότητες στο cloud και ψηφιοποιώντας τις διαδικασίες με τη χρήση νέων τεχνολογιών. 

Όσον αφορά στον κοινωνικό αντίκτυπο, οι τράπεζες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τη συνδεσιμότητα των οικοσυστημάτων που καθοδηγείται από API για να βελτιώσουν την οικονομική ένταξη, να διευκολύνουν τον ταχύτερο και ευκολότερο δανεισμό και να δημιουργήσουν γρήγορα καινοτόμα προϊόντα για κοινωνικά διαφορετικούς πληθυσμούς.

Από άποψη διακυβέρνησης, οι τράπεζες θα πρέπει να χρησιμοποιούν τεχνολογία Blockchain και προηγμένα αναλυτικά στοιχεία για να προσφέρουν περισσότερη ασφάλεια, καλύτερες αναφορές και διαφάνεια στις τραπεζικές λειτουργίες σε ένα ολοένα πιο ανοιχτό και υβριδικό οικοσύστημα.