Τι πρέπει να προσέξετε για το εορταστικό τραπέζι

Το φαγητό αποτελεί ανέκαθεν σημείο αναφοράς για τους Έλληνες. Κάθε έκφανση της ελληνικής τελετουργίας συνδυάζεται με την κατανάλωση τροφής: στη λύπη, στις θρησκευτικές τελετές, στη χαρά, στα γενέθλια, στα νέα ξεκινήματα, στους κύκλους που κλείνουν και φυσικά στις γιορτές. Και πόσω μάλλον όταν πρόκειται για τις εορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. 

Ωστόσο οι γιορτινές ημέρες ενέχουν τον κίνδυνο της πολυφαγίας. Κάτι τα μελομακάρονα και οι κουραμπιέδες, κάτι οι σοκολατένιοι χιονάνθρωποι, κάτι τα πουλερικά στο φούρνο με τις συνοδευτικές πατάτες, οι σως, τα κρέατα και τα μύρια καλούδια που φέρουν οι ημέρες, οδηγούν σε υπερκατανάλωση και σωματική κατάπτωση.    

Επομένως, ακολουθούν ορισμένες συμβουλές για το πως να αποφύγουμε τις «παγίδες» των ημερών, τόσο στην ποσότητα, όσο και στην ποιότητα των υλικών. 

Για μια σωστή διατροφή, «κλειδί» αποτελούν τα φρούτα και τα λαχανικά εποχής. Είναι πιο φτηνά και υγιεινά. Δεν έχουν επιβαρυνθεί, με υπερβολική λίπανση, ορμόνες και φυτοφάρμακα. Συνίσταται η αποφυγή αμφιβόλου ποιότητας και τρόπου παραγωγής προϊόντων, εκτός εποχής. Οι ντομάτες, τα αγγουράκια «ανεβάζουν» το κόστος του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού και δεν συμβάλλουν στη σωστή και υγιεινή διατροφή, που παρέχει η μεσογειακή δίαιτα. 

Για τα άλλα υψηλότιμα φρούτα και λαχανικά, εκτός εποχής, χρειάζεται μεγάλη προσοχή, στις τιμές, που γενικά ορισμένες φορές έχουν παραπλανητική φύση, συχνά φαίνονται καθαρά μόνο οι τιμές των υποβαθμισμένων προϊόντων, που παραπλανούν τον Καταναλωτή, σύμφωνα με το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτή. 

Όπως αναφέρεται σε έκθεση του ΚΕΠΚΑ, παραπλανητικές πρακτικές όπως η ελλιποβαρής ζύγιση λόγω της μεγάλης κίνησης των ημερών, βρίσκονται, επίσης, στο προσκήνιο. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να ελέγχεται στην πινακίδα του τρόφιμου η ονομασία του και η τιμή του.

Επομένως καλό θα ήταν να μην γίνεται μαζική αγορά τροφίμων, ειδικά δε σε μεγάλες μη αναγκαίες ποσότητες για τη διατροφή. Επιπροσθέτως συνίσταται η αγορά τροφίμων από επίσημα και ελεγχόμενα σημεία της αγοράς. Οι αγορές τροφίμων, από πλανόδιους περιστασιακούς πωλητές ή από μη πιστοποιημένους παραγωγούς θα πρέπει να αποφεύγονται, διότι αποτελούν πηγή διάθεσης μη ελεγχόμενων τροφίμων, που μπορεί να προκαλέσουν μικρά ή μεγάλα προβλήματα, στην υγεία μας.

Αν και ζητούμενο θα ήταν να μειωθεί η κατανάλωση κρέατος στις γιορτές, θα πρέπει οι καταναλωτές να είναι επιλεκτικοί στο κρέας που επιθυμούν να έχουν στο τραπέζι τους, όπως αναφέρεται στη συνέχεια:

-       Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίδεται κατά την αγορά πουλερικών και κρεατικών, που είναι τοποθετημένα, σε ψυγεία ή προθήκες ψυγεία και όχι αυτά, που είναι εκτός ψυγείου, κρέμονται, από τσιγκέλια και είναι εκτεθειμένα, σε σκόνες και μικρόβια.

-       Όσον αφορά το νωπό κρέας, καλό είναι η αγορά του να γίνεται όσο πιο κοντά, στην ημερομηνία που θα διοργανωθεί το εορταστικό τραπέζι, ενώ η αποθήκευση του στο ψυγείο θα πρέπει να γίνει άμεσα μετά την αγορά του. Το ίδιο ισχύει και για το κατεψυγμένο κρέας. Στα σημεία πώλησης, θα πρέπει τα νωπά κρέατα να διατηρούνται, υπό ψύξη και ποτέ σε ανοιχτούς, μη ψυχώμενους χώρους. Τα κατεψυγμένα κρέατα πρέπει να διατηρούνται, σε κατάψυξη.

-       Ειδικά για τον «πρωταγωνιστή» των ημερών, οι νωπές εγχώριες μη συσκευασμένες γαλοπούλες πρέπει να είναι εκσπλαχνισμένες (απεντερωμένες), χωρίς πούπουλα και να φέρουν σήμανση καταλληλότητας δηλαδή το υγειονομικό σήμα (καρτελάκι πλαστικό τετράγωνο, διαστάσεων 2Χ2εκατ. περίπου, με αιχμηρό άκρο, που είναι τοποθετημένο στο στήθος του πουλερικού), όπου φαίνονται τα στοιχεία του σφαγείου, η ημερομηνία σφαγής και η ημερομηνία λήξης.

-       Τα κατεψυγμένα πουλερικά, τα οποία προέρχονται, από ομαδική συσκευασία και πωλούνται ασυσκεύαστα, μπορούν να πωλούνται, χωρίς ατομική ένδειξη, με την προϋπόθεση ότι οι ενδείξεις είναι στη διάθεση του καταναλωτή, εφόσον ζητηθούν. Η διάθεση, στην αγορά, πτηνοτροφικών προϊόντων (πουλερικά, αυγά κ.λπ.), με ενδείξεις, περί ειδικού τρόπου παραγωγής τους (π.χ. «ελευθέρας βοσκής», «βιολογικής εκτροφής» κ.λπ.), πρέπει να συνοδεύεται και από το ειδικό, κατά περίπτωση, σήμα, που χορηγεί ο Ο.Π.Ε.Γ.Ε.Π. – AGROCERT ή άλλος φορέας πιστοποίησης, σε πιστοποιημένες εκτροφές ή εγκαταστάσεις.

-       Όλα τα σφάγια των διαφόρων ειδών ζώων πρέπει να έχουν ελεγχθεί και σφραγισθεί με σφραγίδα καταλληλότητας, πριν δοθούν στην κατανάλωση. Τα σφάγια αμνοεριφίων που εκτράφηκαν στην Ελλάδα ή σε κοινοτικές χώρες και έχουν σφαγεί στη χώρα μας, πρέπει να φέρουν σφραγίδα καταλληλότητας σχήματος ωοειδούς (αυγού), χρώματος «λαμπρού κυανού» (τυρκουάζ), στο κέντρο της οποίας αναγράφεται ο κωδικός αριθμός του σφαγείου και περιμετρικά τα αρχικά GR και τα διακριτικά της Ε.Ε.

-       Τα σφάγια αμνοεριφίων που έχουν σφαγεί σε άλλες κοινοτικές χώρες και διακινούνται προς τη χώρα μας, πρέπει να φέρουν την παραπάνω ωοειδή σφραγίδα, με χρώμα που επιλέγει κάθε κράτος-μέλος της Ε.Ε. με τα χαρακτηριστικά στοιχεία που προαναφέρθηκαν δηλ. τον κωδικό αριθμό σφαγείου, τη χώρα προέλευσης (με τα αρχικά της γράμματα), των διακριτικών της ΕΕ και είναι συνήθως καφε-κόκκινου χρώματος

Για επιδόρπιο, ας προτιμηθούν φρούτα αντί γλυκών. Μια πλούσια φρουτοσαλάτα, ψητά μήλα, στο φούρνο, πασπαλισμένα, με κανέλα, ζελέ ή γιαούρτι, με χαμηλά λιπαρά, με κομματάκια φρούτων, είναι κάποιες αθώες και συγχρόνως γευστικές προτάσεις. Πριν από οτιδήποτε άλλο, ας μπει, στο πιάτο, σαλάτα. Αφ’ ενός θα ελαττώσει το διαθέσιμο χώρο, για τα υπόλοιπα φαγητά και αφ’ ετέρου θα μειώσει την όρεξη.

Τέλος, πέραν του φαγητού, στις γιορτινές ημέρες παρατηρείται η τάση για υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Επομένως, καλό είναι να προτιμηθεί κρασί ή μπύρα, που περιέχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε αλκόολ ή εναλλακτικά ο συνδυασμός του ποτού με σόδα ή αναψυκτικό λίγων θερμίδων μπορεί να παρατείνει τη διάρκεια, μειώνοντας έτσι την καταναλισκόμενη ποσότητα.