Έξυπνες αγορές: Πώς να μην πέσετε θύματα του greenwashing
Οι περισσότεροι από εμάς προσπαθούμε να αποκτήσουμε πιο οικολογικές καταναλωτικές συνήθειες και για κάποιους αυτό σημαίνει ότι αναζητούμε μάρκες και εταιρείες που είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Συχνά όμως οι επιχειρήσεις δεν είναι τόσο πράσινες όσο φαίνονται και τα προϊόντα τους χαρακτηρίζονται φιλικά προς το περιβάλλον ή βιώσιμα χωρίς πραγματικά να πληρούν αυτά τα κριτήρια. Πρόκειται για μια τακτική παραπλάνησης των καταναλωτών (greenwashing) στο όνομα της πράσινης ανάπτυξης. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πραγματικά πράσινα προϊόντα ή υπηρεσίες.
Μερικώς… πράσινα προϊόντα
Συχνά τα συστατικά ενός προϊόντος που περιγράφεται ως "φυσικό", "βιολογικό" ή "φιλικό προς το περιβάλλον", δεν είναι 100% οικολογικά ή είναι κατά ένα πολύ μικρό ποσοστό οικολογικά. Για το λόγο αυτό, καλό είναι οι καταναλωτές να αναζητούν περισσότερες λεπτομέρειες στις συσκευασίες όπου υπάρχουν οι σχετικές περιγραφές ή ακόμη και να διασταυρώνουν τα στοιχεία που βρίσκουν από δευτερεύουσες, έγκυρες πηγές.
Εσκεμμένη απόκρυψη πληροφοριών
Κάποιες επιχειρήσεις (συχνά εταιρείες μόδας )ενδέχεται να προωθούν ρούχα από «βιώσιμα» υφάσματα, ακόμα κι αν η υπόλοιπη σειρά ρούχων τους είναι επιβλαβής για το περιβάλλον.
Για παράδειγμα, μια επιχείρηση θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι είναι φιλική προς το περιβάλλον, αλλά να μην λαμβάνει υπόψη τις εκπομπές της εφοδιαστικής αλυσίδας από ένα εργοστάσιο στο εξωτερικό που τροφοδοτείται με άνθρακα για την παραγωγή μέρους ενός προϊόντος.
Σε ποιόν ανήκει η εταιρεία;
Μεγαλύτερες εταιρείες ή όμιλοι ετερογενών δραστηριοτήτων, με υψηλό περιβαλλοντικό αντίκτυπο, συχνά εξαγοράζουν μικρότερες επωνυμίες για να στοχεύσουν πελάτες με περιβαλλοντική συνείδηση που διαφορετικά δεν θα είχαν επιλέξει να αγοράσουν τα προϊόντα τους. Επομένως, το να γνωρίζετε τι ή ποιος είναι ο ιδιοκτήτης μιας εταιρείας θα μπορούσε να είναι σημαντικό εάν θέλετε να μάθετε ποιο είναι το πραγματικό της περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Ομοίως, η ετικέτα "ανακυκλώσιμη" σε ορισμένα πλαστικά αντικείμενα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για προϊόντα που δεν είναι εύκολο να ανακυκλωθούν.
Οι αντισταθμίσεις άνθρακα
Μια κυβέρνηση, μια επιχείρηση ή ένα άτομο μπορεί να προσπαθήσει να εξισορροπήσει τις δικές του εκπομπές βρίσκοντας άλλους τρόπους για την απομάκρυνση ισοδύναμης ποσότητας αερίων του θερμοκηπίου από την ατμόσφαιρα. Η διαδικασία ονομάζεται αντιστάθμιση άνθρακα.
Αλλά κάποιες περιβαλλοντικές ομάδες υποστηρίζουν ότι η κίνηση αυτή σπρώχνει το πρόβλημα κάτω από το χαλί αντί να ασχολείται με το θέμα της ουσιαστικής μείωσης των εκπομπών.
Ο David Barmes, ανώτερος οικονομολόγος στην εκστρατεία Positive Money, λέει ότι η αντιστάθμιση είναι η πιο δημοφιλής μορφή greenwashing.
«Είναι γεμάτη απάτη και επιτρέπει στις εταιρείες να ισχυρίζονται ότι επιτυγχάνουν τους στόχους εκπομπών ενώ συνεχώς εκπέμπουν ρύπους». Και προσθέτει: «Το θέμα των αντισταθμίσεων (ο στόχος) είναι να επιτραπεί σε αυτές τις εταιρείες να συνεχίσουν να εκπέμπουν ατιμώρητα και να επιτρέψουν στις κυβερνήσεις να ισχυρίζονται ότι επιτυγχάνουν στόχους».