Πώς θα ενισχύσουμε τη βιώσιμη παραγωγή τροφίμων

Οι βιώσιμες διατροφικές πρακτικές αυξάνουν τη ζήτηση για βιώσιμα τρόφιμα και οδηγούν τους καλλιεργητές και την αγροτική παραγωγή στην υιοθέτηση βιώσιμων μοντέλων γεωργίας, τα οποία εξοικονομούν πόρους και, ταυτόχρονα, προστατεύουν το περιβάλλον.

Οι βιώσιμες πρακτικές καλλιέργειας τροφίμων αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της αειφόρου ανάπτυξης και αφορούν στην παραγωγή και κατανάλωση τροφίμων που καλύπτουν τις διατροφικές μας ανάγκες, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τυχόν περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Με άλλα λόγια, τα βιώσιμα τρόφιμα δεν εξαντλούν τους φυσικούς πόρους ούτε συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή ή άλλες δυσμενείς περιβαλλοντικές επιπτώσεις. 

Οι καλλιεργητικές μέθοδοι, η μεταφορά, η συσκευασία και η κατανάλωση τροφίμων αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την υλοποίηση ενός βιώσιμου μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης ειδών διατροφής. 

Η εξοικονόμηση νερού στην καλλιέργεια αποτελεί ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα βιώσιμης πρακτικής: Σχεδόν το 70% του γλυκού νερού που χρησιμοποιείται στον πλανήτη καλύπτει τις γεωργικές ανάγκες. Οι συμβατικές πρακτικές ποτίσματος σπαταλούν πολύ νερό, ενώ η άρδευση θεωρείται πολύ πιο βιώσιμη.

Βασικός πυλώνας βιωσιμότητας είναι η διατήρηση της βιοποικιλότητας. Η μετατροπή επιπλέον οικοτόπων και οικοσυστημάτων σε καλλιεργήσιμη γη μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της βιοποικιλότητας και φυσικών πόρων. Οι αειφόρες γεωργικές πρακτικές μεγιστοποιούν τη χρησιμότητα της γης, διατηρούν την έκταση της γης και ελαχιστοποιούν τη διαταραχή του φυσικού οικοτόπου.

Ακόμη, οι εκμεταλλεύσεις που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή, η αιολική και η γεωθερμική ενέργεια, μειώνουν τις εκπομπές άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων και δεν καταναλώνουν τους πεπερασμένους φυσικούς πόρους. Ομοίως, τα φυτοφάρμακα και τα λιπάσματα μολύνουν το έδαφος και το νερό δημιουργώντας τοξική απορροή. Αντίθετα, η βιολογική γεωργία δεν χρησιμοποιεί αυτές τις χημικές ουσίες και είναι πολύ πιο υγιεινή για το περιβάλλον.

Προς την ίδια κατεύθυνση συμβάλει και ο περιορισμός της μονοκαλλιέργειας, δηλαδή της γεωργικής πρακτικής της καλλιέργειας μόνο ενός είδους στη γεωργική έκταση καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Αυτό στερεί από το έδαφος ορισμένα θρεπτικά συστατικά, συμβάλλει στη διάβρωση και αφήνει την καλλιέργεια ευάλωτη στις ασθένειες. 

Τέλος, δεν πρέπει να λησμονείται, ότι ένα σημαντικό μέρος των τροφίμων που καλλιεργούνται και παράγονται κάθε χρόνο πηγαίνουν στα σκουπίδια. Η σπατάλη τροφίμων εμφανίζεται σε κάθε βήμα της αλυσίδας παραγωγής τροφίμων, από τη γεωργία έως τη συσκευασία, τη διανομή έως την κατανάλωση στο σπίτι. Οι βιώσιμες πρακτικές τροφίμων ελαχιστοποιούν τη σπατάλη τροφίμων και σε αυτό συμβάλει η άμεση συγκομιδή, η αποφυγή παραγωγής υπερβολικών ποσοτήτων, η έγκαιρη συσκευασία και διανομή. 

Οι καταναλωτές από την πλευρά τους, μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τη σπατάλη τροφίμων αγοράζοντας μόνο ό,τι είναι απαραίτητο ενώ μπορούν να αξιοποιήσουν δημιουργικά τα υπολείμματα, προγραμματίζοντας γεύματα με βάση τα τρόφιμα που έχουν στη διάθεσή τους, χρησιμοποιώντας όλα τα βρώσιμα μέρη ενός τροφίμου και συντηρώντας τα τρόφιμα που αντέχουν. 
Η χρήση ανακυκλωμένων ή κομποστοποιημένων υλικών ή απλώς η επαναχρησιμοποίηση της ίδιας συσκευασίας (γυάλινα μπουκάλια, ξύλινα κιβώτια κ.λπ.) συμβάλουν επίσης στην προστασία του περιβάλλοντος και στην εξοικονόμηση πόρων.