Η «είδηση» που διαβάζουν οι αγορές στις ανακοινώσεις της ΕΚΤ

Η «είδηση» των ημερών, πέρα από τα όσα εφιαλτικά συμβαίνουν στην Γάζα, είναι ότι οι αγορές εμφανίζουν μία ισχυρή βεβαιότητα ότι η ΕΚΤ μέσα στο 2024 θα αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια. Και, μάλιστα, έχει αρχίσει να προσδιορίζεται ο Απρίλιος σαν ο πιθανότερος μήνας για την πρώτη μείωση των επιτοκίων.

Βέβαια, με το ενδεχόμενο ξεκίνημα μιας τέτοιας «κίνησης» από την ΕΚΤ πολλά ακολουθούν, τόσο στα δημόσια οικονομικά όσο και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα μαζί και στα χρηματιστήρια... Κατά συνέπεια, στο «στοίχημα» αυτό, σε γενικές γραμμές, ορίζεται το «παιχνίδι» σε όλα τα επίπεδα της οικονομίας.

Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, σαν «θέμα» υποχρεώνει και τους κεντρικούς τραπεζίτες να αντιδράσουν, τόσο αυτούς που μιλάνε συχνά, όσο και αυτούς που μιλάνε σπάνια (όπως θα έπρεπε...), για να προειδοποιήσουν σε όλους τους τόνους, είτε ότι τα ψηλά επιτόκια θα μείνουν για πολύ καιρό, είτε ακόμα ότι μπορεί να αυξηθούν εκ νέου αν ο πληθωρισμός δείχνει να μη πέφτει στην συνέχεια, όπως συμβαίνει τους τελευταίους μήνες.

Το ενδιαφέρον, όμως, εδώ, δηλαδή στο γιατί οι αγορές «διαβάζουν» με τόση βεβαιότητα την πρόθεση της ΕΚΤ να αρχίσει και πάλι να μειώνει τα επιτόκια, πέραν του προφανούς, δηλαδή της διολίσθησης του πληθωρισμού αφενός και της επικείμενης εισόδου της Ευρωζώνης σε ύφεση από το 2024 αφετέρου, είναι και κάτι άλλο.

Κάτι άλλο, πολύ περισσότερο ενδεικτικό της ανησυχίας που «μυρίζονται» οι αγορές και καταλήγουν στο να προβλέπουν μείωση των επιτοκίων. Μία ματιά στις διεθνείς συναλλαγματικές ισοτιμίες και ειδικά στην ισοτιμία ευρώ / δολαρίου, αποκαλύπτει μία σχεδόν κατακόρυφη άνοδο του ευρώ έναντι του δολαρίου. Μία άνοδο, πολύ πιο απότομη από την πτώση που είχε προηγηθεί. Σήμερα το ευρώ ανταλλάσσεται με 1,092 δολάρια, όταν μέχρι και το καλοκαίρι βρισκόταν πολύ – πολύ χαμηλότερα στο 1,044 δολάρια!

Πρόκειται για μία αλλαγή που καθιστά το ευρωπαϊκό νόμισμα εξαιρετικά ακριβό για τις εξαγωγικές οικονομίες της Ευρωζώνης και μάλιστα σε μια περίοδο που οι βασικές οικονομίες της παραδέρνουν στα όρια της ύφεσης, πριν αρχίσουν να διολισθαίνουν σε μία φάση κάμψης σχεδόν σε οριζόντια διάσταση. Και μάλιστα, σε ένα περιβάλλον με τον πληθωρισμό ακόμα μακριά από το στόχο και το ύψος του κόστους του χρήματος (επιτόκια) σε πολύ υψηλά επίπεδα. Και όλα αυτά σε οικονομίες με πρωτοφανή «μόχλευση» τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα.

Παρά το γεγονός ότι η αντιστροφή αυτή της συναλλαγματικής ισοτιμίας με το δολάριο έχει ευνοήσει στο να μειωθούν οι ενεργειακές δαπάνες, κατά συνέπεια και η πληθωριστική πίεση από την πλευρά αυτή, εν τούτοις δεν αρκεί αυτό για να εξισορροπήσει την «ζημιά» του ακριβού ευρώ. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, που το ακριβό ευρώ διευκολύνει τις εισαγωγές αμερικανικού φυσικού αερίου και πετρελαίου, αλλά δυσχεραίνει απότομα τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ και τον διμερή ανταγωνισμό τους.

Με άλλα λόγια, όσο η Fed καλλιεργεί τις προσδοκίες σταδιακής απόσβεσης της νομισματικής σύσφιξης μέσα στο 2024 – με συνέπεια την πτώση του δολαρίου – τόσο περισσότερο αυξάνεται η πίεση στην ΕΚΤ να ακολουθήσει και εκείνη, για να μην οδηγηθεί πρόωρα η ευρωοικονομία σε ακόμα χειρότερες καταστάσεις συμπαρασύροντας το τραπεζικό σύστημα και τις χρηματοαγορές της ευρωζώνης...

Μέσα σ' αυτό το τοπίο, αν οι αγορές εγκαθιδρύσουν μια τέτοια προσδοκία μείωσης των επιτοκίων και η ΕΚΤ έχει τα χέρια δεμένα από το ήδη ακριβό ευρώ στο να κάνει κινήσεις στα επιτόκια που να πείθουν πως μπορεί «να κάνει ό,τι χρειασθεί» για να αναχαιτίσει την αναζωπύρωση του πληθωρισμού, οι προσδοκίες επιστροφής των πληθωριστικών πιέσεων θα εμφανισθούν και πάλι πίσω από την... γωνία.

Ακριβώς όπως και την δεκαετία του 1970... Αυτή η βαθύτερη «μυρωδιά» έχει αρχίσει να διαχέεται στην Ευρώπη και οι «μύτες» της χρηματαγοράς έχουν αρχίσει να την πιάνουν στον αέρα. Κάνοντας το «έργο» της ΕΚΤ πολύ, μα πολύ πιο δύσκολο. Γι' αυτό ο κ. Νάγκελ της Bundesbank, πρόσφατα από το Λονδίνο, προειδοποίησε ότι τα περιθώρια των κεντρικών τραπεζών είναι πλέον περιορισμένα και είναι η σειρά των κυβερνήσεων να δοκιμάσουν να... ξαναβάλουν στο κλουβί το θηρίο που ξέφυγε στον δρόμο στα μέσα του 2021.