Τι καταλάβαμε από τις ανακοινώσεις της ΕΚΤ στην Αθήνα
Μερικές φορές η «σιωπή» σε κάποιο θέμα, όταν περιμένεις να ειπωθεί κάτι σημαντικό «λέει» από μόνη της περισσότερα.
Στη συνάντηση των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ στην Αθήνα έγινε μια προσπάθεια να περιοριστούν οι «ερωτήσεις» για να αποφευχθούν οι «απαντήσεις» σε δύο από τα τρία κρίσιμα θέματα της ατζέντας.
Όμως και η σιωπή μιλάει...
Τα τρία σημαντικά θέματα της ατζέντας ήταν τα επιτόκια, οι επαναγορές του PEPP και βέβαια το τι θα γίνει με τα ποσά των υποχρεωτικών αποθεματικών που διατηρούν οι τράπεζες στην ΕΚΤ.
Δημοσίως δόθηκε απάντηση μόνο στο πρώτο εξ αυτών, στα επιτόκια.
Η εξήγηση που δόθηκε για το προσωρινό (;) πάγωμα εύλογη. Η Ευρωζώνη έχει ήδη αρχίσει να διασχίζει το δύσκολο μονοπάτι της οικονομικής επιβράδυνσης και μια νέα αύξηση των επιτοκίων θα καθιστούσε ακριβότερη την αναχρηματοδότηση του δημόσιου χρέους, των στεγαστικών δανείων κυμαινόμενου επιτοκίου και των δανείων σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, προκαλώντας περαιτέρω επιδείνωση των συνθηκών της πιστωτικής κατάστασης στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με την ΕΚΤ και τις έρευνες που έχει δημοσιεύσει στην Ευρώπη, τα τραπεζικά πρότυπα δανεισμού έχουν ήδη γίνει πολύ πιο αυστηρά και η ζήτηση για δάνεια μειώνεται τόσο απότομα, όσο δεν είχε συμβεί ποτέ κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης ή της κρίσης δημόσιου χρέους της ευρωζώνης που ακολούθησε.
Με άλλα λόγια το “pause” στα επιτόκια ήταν απολύτως αναγκαίο πριν αρχίσει να γίνεται οποιαδήποτε κουβέντα για το πως θα είναι η συνέχεια.
Τον Δεκέμβρη θα γίνει η επόμενη σχετική «κουβέντα» και αφού θα έχει ξεδιπλωθεί ακόμα περισσότερο η κατάσταση στο εσωτερικό της Ευρώπης, θα έχει φανεί το πως θα πάει η κατάσταση στις ΗΠΑ και – κυρίως – αν η κατάσταση στην Παλαιστίνη και το Ισραήλ επιφυλάσσει χειρότερες «ενεργειακές» και άλλες εκπλήξεις...
Οπότε... “pause” στα επιτόκια και ας το ευχαριστηθούμε με το πλουσιοπάροχο πρόγραμμα φιλοξενίας της ΤτΕ στην Αθήνα. Έχει ευτυχώς και καλό καιρό...
Όσον αφορά το δεύτερο θέμα «καμία αλλαγή» στις πολιτικές επαναγοράς του PEPP. Που πάει να πει ότι τα κεφάλαια του PEPP, ανεξάρτητα του τι ζητάνε κάποιοι βόρειοι (σταθερό πρόγραμμα μείωσης 30 δις ευρώ μηνιαίως, ή σταθερή απόσβεση με τις λήξεις και οπωσδήποτε επίσπευση της μείωσης του ισολογισμού της ΕΚΤ), ούτε κουβέντα δεν θα γίνει, όσο τα ιταλικά ομόλογα φλερτάρουν με το 5% και όσο το risk primioum των εταιρικών ομολόγων στην Ευρωζώνη για τις κατηγορίες κάτω του ccc είναι διπαλάσια από τα αμερικάνικα.
Ο ισολογισμός της ΕΚΤ είναι φορτωμένος με 1,7 τρισ. ευρώ και προς το παρόν αυτά χρειάζονται για κάθε ενδεχόμενο «κατακερματισμού» της ευρωπαϊκής αγορά ομολόγων με αιχμή τους κινδύνους που καιροφυλακτούν στο Ιταλικό και το.. ισπανικό χρέος.
Όχι πλέον στο ελληνικό, προς το παρόν τουλάχιστον.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της η ΕΚΤ αφήνει να λήγουν και να εξοφλούνται τα «χαρτιά» της Γερμανίας, της Ολλανδίας κ.λ.π. ακόμα και της Ελλάδας. Και «ξοδεύει» για να στηρίξει ιταλικά και ισπανικά ομόλογα. Αξιοσημείωτο είναι ότι στο προηγούμενο σχετικό διάγραμμα με στοιχεία μέχρι τον Ιούνιο στις αγορές στήριξης υπήρχε ακόμα η Γαλλία...
Από τα στοιχεία αυτά μπορεί να καταλάβει κανείς γιατί η Ιταλία πληρώνει σχεδόν μία μονάδα πιο ακριβά για να δανειστεί στην δεκαετία και γιατί καθημερινά μειώνεται η διαφορά των αποδόσεων (μόλις 19 pb) ελληνικών και ισπανικών ομολόγων.
Βέβαια η Ιταλία έχει επωφεληθεί από το PEPP σημαντικά μέχρι στιγμής, περισσότερο από άλλες χώρες, δεδομένου του μεγέθους του δημόσιου χρέους της.
Γι' αυτό το μη συμβατικό «εργαλείο» νομισματικής πολιτικής PEPP παραμένει χωρίς «αλλαγές» μέχρι τα τέλη του 2024 να διατηρεί το δικαίωμα παρέμβασης.
Αυτό εννοούσε η κα Λαγκάρντ όταν έλεγε «Έχουμε όλα τα απαραίτητα εργαλεία για να εγγυηθούμε τον μηχανισμό μετάδοσης...». Μιλούσε για παν ενδεχόμενο.
Και για να έρθουμε στο κρίσιμο για το τραπεζικό σύστημα θέμα των αποθεματικών των τραπεζών που κατά πληροφορίες το έχουν θέσει κάποιες γερμανικές και ολλανδικές τράπεζες.
Θα αλλάξει η ΕΚΤ το ποσό (ποσοστό) των υποχρεωτικών και χωρίς ανταποδοτικότητα καταθέσεων των ευρωπαϊκών τραπεζών;
Πληροφορίες του Insider.gr αναφέρουν ότι το θέμα «θίχτηκε» στις κατ' ιδίαν συζητήσεις των μελών του Συμβουλίου, αλλά είχε συμφωνηθεί να μη τεθεί στην δημόσια συζήτηση.
Γιατί; Γιατί δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να πάρει θέση το Συμβούλιο, πέραν του ότι υπάρχει σοβαρή διαφωνία μεταξύ των μελών, καθώς η οποιαδήποτε επιβαρυντική αλλαγή θα επιδεινώσει την ικανότητα του τραπεζικού συστήματος να δίνει δάνεια. Η αύξηση των υποχρεώσεων τήρησης άτοκων αποθεματικών των τραπεζών θα προκαλούσε μια ακόμα μεγαλύτερη επιδείνωση της πιστωτικής επέκτασης.
Σε ένα περιβάλλον ανόδου των επιτοκίων που έχει ήδη επίσης αυξήσει την απόδοση των πλεοναζόντων αποθεματικών που διατηρούν οι τράπεζες σε σύγκριση με τα υποχρεωτικά, οι επιπτώσεις στην κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων θα ήταν άμεσες.
Οποιαδήποτε αύξηση του ελάχιστου αποθεματικού θα είχε «περιοριστικό» αποτέλεσμα. Εάν οι τράπεζες πρέπει να καταθέσουν περισσότερη ρευστότητα στην ΕΚΤ, θα έχουν λιγότερους διαθέσιμους πόρους για δανεισμό.
Με άλλα λόγια ακόμα μεγαλύτερη πιστωτική ασφυξία. Οπότε άλλο ένα “pause” και εδώ...
Κάπου εκεί μείναμε με τις ανακοινώσεις της ΕΚΤ στην Αθήνα.
Και περιμένουμε για νεότερα από το Συμβούλιο του Δεκεμβρίου.
Γ. Αγγέλης