Η κρίσιμη «απόφαση» που θα πάρουν οι Κεντρικοί Τραπεζίτες στην Αθήνα
Η επικείμενη «πανηγυρική» συνάντηση του Συμβουλίου της ΕΚΤ στην Αθήνα αναμφίβολα θα συνδεθεί τουλάχιστον στον δημόσιο λόγο, με την επιτυχή επιστροφή της αξιολόγησης του ελληνικού χρέους σε Investment Grade (IG) βαθμίδα.
Αυτή η πανηγυρική ατμόσφαιρα, πολύ πιθανό θα ενισχυθεί επιπλέον, με την εξαιρετικά πιθανή ανακοίνωση της S&P στις 20 Οκτώβρη για την απόδοση της βαθμίδας IG στο ελληνικό χρέος.
Πέντε ημέρες πριν από τη σύγκληση του Συμβουλίου, θα έχει έτσι εξασφαλισθεί η περιβόητη αναβάθμιση από δύο Οίκους, την καναδική DBRS που έχει προηγηθεί και την αμερικανική S&P, που «μετράει» για τις αγορές περισσότερο, όντας ο Οίκος που... τόλμησε να υποβαθμίσει το αμερικάνικο χρέος.
Πέραν όμως της πανηγυρικής ατμόσφαιρας, τα μεγάλα διλήμματα για το χρέος, τον πληθωρισμό, τα επιτόκια και το Ευρώ, παραμένουν το βασικό θέμα στην ατζέντα. Και σ' αυτή την συζήτηση, η οποία θα γίνει κεκλεισμένων των θυρών, οι κεντρικοί τραπεζίτες θα κληθούν να πάρουν θέση για κρίσιμα ζητήματα, ιδιαίτερα για θέματα που οι αποφάσεις της ΕΚΤ μπορεί να κάνουν πραγματικότητα τον μεγάλο φόβο της κας Λαγκάρντ: τον κατακερματισμό της ευρωπαϊκής αγοράς ομολόγων.
Ασφαλώς η συνάντηση στην Αθήνα, όπως και όλες οι συναντήσεις του Συμβουλίου που γίνονται εθιμοτυπικά σε πρωτεύουσες της Ε.Ε. και όχι στην έδρα της στην Φρανκφούρτη, δεν προβλέπουν την λήψη αποφάσεων, αλλά καθοριστικής σημασίας ζυμώσεις για τα επόμενα βήματα.
Και το μείζον κατα πως φαίνεται επόμενο βήμα είναι το αν η ΕΚΤ πέραν των μεταβολών στα επιτόκια, θα «χτυπήσει» στην αχίλλειο πτέρνα της διαθέσιμης ρευστότητας των εθνικών αγορών ομολογιακού χρέους, με την επίσπευση της παύσης επανεπένδυσης των ομολόγων που λήγουν από το APP και το PEPP.
Με δεδομένο ότι η ΕΚΤ συνεχίζει να «ξοδεύει» ρευστό από τις λήξεις των ομολόγων που είχε αγοράσει – μέσω των εθνικών κεντρικών τραπεζών – για να απορροφήσει σημαντικά μερίδια από τις τρέχουσες εκδόσεις ιταλικών και ισπανικών κατά βάση ομολόγων, μια τέτοια απόφαση μπορεί να στείλει τις αποδόσεις τους στο... κόκκινο.
Ήδη, όπως φαίνεται από το ακόλουθο διάγραμμα του bloomberg, οι αποδόσεις των γερμανικών και ιταλικών ομολόγων έχουν χτυπήσει υψηλό δεκαετίας με μία διαφορά 2 ολόκληρων μονάδων.
Μπορεί να φανταστεί κανείς τι θα συμβεί αν οι αγορές δεχθούν μήνυμα από την ΕΚΤ οτι σταματάει η στήριξη των ιταλικών – ή των ισπανικών ομολόγων;
Ευτυχώς με την ιδιοτυπία των ελληνικών εκδόσεων και την επικείμενη αναβάθμιση, η παύση αγορών (επανεπένδυσης) ελληνικών ομολόγων από την ΤτΕ, δεν έχει κοστίσει προς το παρόν τίποτα.
Παρ' όλα αυτά ο κ. Madis Muller κεντρικός τραπεζίτης της Εσθονίας πρόσφατα δήλωσε οτι η ΕΚΤ πρέπει να σταματήσει τις αγορές και την ανακύκλωση των επενδύσεων του ισολογισμού της ΕΚΤ...
Το είπε δημόσια με ιδιαίτερη έμφαση λίγο πριν την συνάντηση της Αθήνας.
Αυτές οι δηλώσεις προφανώς δεν γίνονται τυχαία, δεδομένου οτι αυτό είναι κάτι που έχει θέσει στο τραπέζι της ΕΚΤ τόσο ο κ. Κνότ όσο και ο κ. Νάγκελ από τον περασμένο Ιούλιο.
Θα μπορούσε κάποιος πολύ εξοικειωμένος με τους βυζαντινισμούς των διαπραγματεύσεων στην Ευρωζώνη να υποστηρίξει οτι οι δηλώσεις αυτές είναι μια μορφή πίεσης προς την ιταλική κυβέρνηση για να εγκρίνει επιτέλους την αναθεώρηση του ESM που θα του επιτρέψει να λειτουργήσει σαν ταμείο εγγύησης τελευταίας ευκαιρίας όπως λέμε, σε περίπτωση κρίσης στο τραπεζικό Ευρωσύστημα. Μπορεί, δεν αποκλείεται να είναι κι αυτό, καθώς και από τις ευρωπαϊκές τράπεζες οι καταθέσεις μειώνονται – όπως και στις αμερικάνικες – και αυτό δεν είναι καλά νέα για την αντοχή τους στις συνεχείς απώλειες κεφαλαίων από την απαξίωση των ομολογιακών χαρτοφυλακίων τους λόγω της αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ.
Όπως δείχνει και το ακόλουθο διάγραμμα η πτώση των καταθέσεων είναι σημαντική και δεν μπορεί να αγνοηθεί, ιδιαίτερα μετά τα όσα έχουν συμβεί τον περασμένο Μάρτιο σε ΗΠΑ και Ευρώπη (Credit Suisse).
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και αν πρόκειται για πίεση στην Ιταλία, οι αγορές μετράνε τις συνέπειες και οι αντιδράσεις δεν μπορούν να προεξοφληθούν...
Και αυτό γιατί οι αυξανόμενες αποδόσεις είναι πολύ πιθανό να οδηγήσουν – όπως πολλοί αναλυτές προειδοποιούν – σε ενα νέο «κρακ», είτε στην οικονομία, είτε στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Δεκαπέντε χρόνια μετά το «κρακ» της Lehman Brothers όλοι μπορούν να καταλάβουν τι μπορεί να ακολουθήσει.
Πρόκειται οι κεντρικοί τραπεζίτες στην Αθήνα, πέραν των πανηγυρισμών, μέσα σε ενα τέτοιο περιβάλλον να προωθήσουν μια τέτοια απόφαση για τον Νοέμβρη; Υπάρχουν κεντρικοί τραπεζίτες που σε κάποια από τις συνεδριακές αίθουσες της ΤτΕ στην Πανεπιστημίου, θα πουν ότι πρέπει...
Γ. Αγγέλης