Πληθωρισμός – μισθοί – απασχόληση, μια σχέση με πολλά... μυστήρια
Αναμφίβολα η ανακοίνωση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ (8,5%) κάτω από τα επίπεδα του προηγούμενου μήνα (9,1%), αλλά επίσης χαμηλότερα από τις μέχρι τότε προβλέψεις (8,7%), έχει προκαλέσει μία ανακούφιση, την οποία πολλοί αναλυτές σπεύδουν να χαρακτηρίσουν σαν «στροφή» προς τα κάτω.
Η αντίδραση των χρηματιστηριακών αγορών ήταν ανάλογα θετική καθώς μια επιβράδυνση του πληθωρισμού δημιουργεί περιθώρια μίας πιο χαλαρής στάσης της Fed όσο αφορά τις επόμενες κινήσεις της για την αύξηση των επιτοκίων.
Βέβαια μια πιο προσεκτική ματιά στη σύνθεση του δείκτη τιμών καταναλωτή αποκαλύπτει ότι παράλληλα με την ισχυρή πτώση των ενεργειακών τιμών διαπιστώνεται μία «σκληρή» αύξηση των τιμών στα τρόφιμα, σε επίπεδα που δεν έχουμε δει από το... 1979.
Παρ’ όλα αυτά για να εκτιμήσει κανείς την κατάσταση περισσότερο προσεκτικά είναι αλλού που θα πρέπει να στρέψει την προσοχή του. Τα στοιχεία από την αγορά εργασίας, τόσο εκείνα της εξέλιξης των αμοιβών, όσο επίσης η συσχέτιση του όγκου των κενών θέσεων εργασίας με την ανεργία, είναι εκείνα που διαμορφώνουν την δυναμική των πληθωριστικών πιέσεων για την επόμενη περίοδο.
Και εδώ τα στοιχεία είναι αντιφατικά. Παρά την αναστροφή της νομισματικής πολιτικής από τις Κεντρικές Τράπεζες, η απασχόληση εξακολουθεί να δείχνει ισχυρή τόσο στις ΗΠΑ – κυρίως – όσο και στην Ευρώπη.
Στη Γερμανία, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η απασχόληση φαίνεται να συμβαδίζει με μία αύξηση των αμοιβών, αλλά «όχι τέτοια που να καλύπτει τις απώλειες εισοδήματος από τον πληθωρισμό...». Το πως θα εξελιχθεί η σχέση αυτή είναι ένα ζήτημα που φαίνεται να είναι στο κέντρο της προσοχής της γερμανικής κυβέρνησης αλλά όχι στον πλήρη έλεγχό της...
Στις ΗΠΑ αντίθετα, τα στοιχεία για το κόστος εργασίας ανά μονάδα για το δεύτερο τρίμηνο του 2022, δείχνουν την ταχύτερη ετήσια άνοδο από το 1982 (!).
Η αύξηση της μισθολογικής πίεσης και το πρόβλημα διατήρησης της ισχυρής παραγωγικότητας, που εξαρτάται από το πόσο γρήγορα μειώνονται (δηλαδή καλύπτονται) οι κενές θέσεις εργασίας σε σχέση με το συνολικό ποσοστό ανεργίας, διαμορφώνουν μια δυναμική για τις πληθωριστικές πιέσεις η οποία ξεπερνά την όποια εκτόνωση μπορεί να έρχεται από την μείωση τιμών προϊόντων και υπηρεσιών, π.χ. στην ενέργεια ή στην κατοικία.
Με άλλα λόγια τα στοιχεία αυτά δείχνουν την εξέλιξη της σπείρας μισθών-τιμών, η οποία παραμένει το μείζον ζήτημα για τη μεσοπρόθεσμη εξέλιξη της δυναμικής των πληθωριστικών πιέσεων, δεν έχουν ακόμα απαντηθεί και κατά συνέπεια θα επηρεάσουν σημαντικά το πως θα κινηθεί η Fed και η ΕΚΤ όσο αφορά την ταχύτητα και τον «ρυθμό» αύξησης των επιτοκίων και τη συνολική σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής.
Γ. Αγγέλης