Οικονογράφημα - Και πάλι για τον πληθωρισμό, το 2008 και την Κίνα
Έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου και το έχασα. Το στοίχημα ήταν αν η Ελένη θα ήταν πρώτη στο ραντεβού μας ή εγώ. Είχα αποφασίσει να πάω σχετικά νωρίς αλλά χωρίς βιασύνες. Εγώ είχα στοιχηματίσει ότι θα έφτανα πρώτος, ο εαυτός μου ότι θα ήταν ήδη εκεί η Ελένη.
Το ότι το έχασα εγώ και το κέρδισε ο εαυτός μου ήταν μία ισχυρή ένδειξη ότι η Ελένη είχε... υιοθετήσει την παρέα μας.
Αν το είχα κερδίσει εγώ δεν θα σήμαινε απολύτως τίποτα.
«Καλώς τον» είπε όταν με αντιλήφθηκε να φτάνω από την πλευρά που καθόταν.
«Ήρθα λίγο νωρίτερα γιατί επισκέφθηκα μια φίλη στο Κολωνάκι και η συζήτηση μάλλον τέλειωσε γρήγορα… Τελικά οι άνθρωποι αλλάζουν με τα χρόνια.
Παλιά ήταν μια γυναίκα εξαιρετικά έξυπνη και γεμάτη ζωντάνια» ακολούθησε μικρή σιωπή και συνέχισε, «Δεν ξέρω, ίσως πάλι να φταίω εγώ» σχολίασε σχεδόν μονολογώντας, «ίσως έχω υπερβολικές απαιτήσεις και δεν υπολογίζω τι σημαίνει ο χρόνος για τους ανθρώπους…».
«Εσένα πάντως σε βλέπω μία χαρά» είπα και κάθισα κάνοντας νόημα στον κ. Γιώργο για τον καφέ μου. Ήμουν λιγάκι αμήχανος γιατί ήμασταν μόνοι μας και ακόμα δεν είχα εξοικειωθεί μαζί της, όπως αρχικά νόμιζα. «Γράφεις κάτι αυτό τον καιρό;» ρώτησα για να συνεχίσω την συζήτηση.
«Μπα όχι, τίποτα, προσπαθώ να δω παλιούς φίλους» είπε και καταλάβαινα ότι η σκέψη της ήταν ακόμα στην φίλη που είχε συναντήσει.
Ευτυχώς ο κ. Χ και ο κ. Ψ εμφανίσθηκαν την ίδια στιγμή μαζί και έκατσαν, ενώ ο κ. Γιώργος που τους είχε αντιληφθεί έκανε νόημα ότι θα φέρει τους καφέδες.
«Λοιπόν, τι γίνεται πως πάνε οι βόλτες στου στην Αθήνα;» ρώτησε την Ε με καλή διάθεση ο κ. Ψ.
«Καλά θα έλεγα, καλά, ξέρεις βλέπω φίλους, αλλά δεν είναι πάντα ευχάριστο» απάντησε η Ε. Φαινόταν ότι δεν ήθελε να συνεχίσει αυτή την κουβέντα.
Ο κ. Χ κατάλαβε το …κλίμα και γύρισε προς εμένα «φίλε μου είχα μία συζήτηση πρόσφατα με μία ομάδα οικονομολόγων από το Λονδίνο, σ’ αυτό το think tank που συμμετέχω που και που και βέβαια το θέμα ήταν τι άλλο, ο πληθωρισμός. Πρέπει να πω ότι βρέθηκα σε αμηχανία. Βρέθηκα να υπερασπίζομαι εγώ ένας από φύση συντηρητικός, γιατί δεν μου αρέσει να λέω «δεξιός», μία μαρξιστικής αναφοράς προσέγγιση για το θέμα, απέναντι σε ένα γνωστό φίλο εγγλέζο οικονομολόγο, τον γνωρίζεις νομίζω, τον R…, o οποίος αν και αριστερός μαρξιστικής αναφοράς επέμενε σε μία θεωρία της κλασσικής πολιτικής οικονομίας, σύμφωνα με την οποία η Λαγκάρντ έχει δίκιο να υποστηρίζει ότι ο πληθωρισμός θα είναι προσωρινός…».
«Η αλήθεια είναι», σχολίασα, «ότι υπάρχει πολυδιάσπαση στο θέμα τόσο σε αριστερούς όσο και στους ρικαρντιανούς, αλλά προς το παρόν άκρη δεν φαίνεται να βγαίνει».
«Εγώ όπως σου έχω εξηγήσει, επιμένω ότι αν και η βασική μαρξιστική πρόβλεψη που σωστά λέει ότι η πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους οδηγεί σε αποπληθωριστικό περιβάλλον, παραμένει σε ισχύ, εν τούτοις η ανάλυση μας πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψη της ιστορική διαμόρφωση της τάσης αυτής και της εξέλιξης των πραγμάτων, για να μπορεί να αξιολογεί την πραγματικότητα. Και εξηγούμαι. Το βασικό επιχείρημα της «αριστερής» προσέγγισης είναι ότι από το 2008 και μετά ο νομισματικός πληθωρισμός με τα αλλεπάλληλα QE, ακριβώς λόγω της ισχυρής τάσης πτώσης του ποσοστού κέρδους δεν προκάλεσε πληθωρισμό και αντίθετα διατήρησε τον πληθωρισμό σε πολύ χαμηλά ονομαστικά επίπεδα. Και με βάση αυτή την λογική αυτό θα επαναληφθεί και σήμερα, μετά από μία φυσιολογική προσωρινή άνοδο…» είπε.
Πρόσεξα ότι η Ε είχε στρέψει την προσοχή της στην κουβέντα μας πολύ περισσότερο από όσο θα περίμενε κανείς.
«Διαφωνώ με την εκτίμηση αυτή» είπα «για ένα πολύ απλό λόγο. Μετά το 2008 παρά την ποσοτική χαλάρωση και τα QE, οι δημοσιονομικές πολιτικές που εφαρμόσθηκαν κάθε άλλο παρά χαλαρές ήταν. Υπήρξε σφικτή δημοσιονομική πολιτική η οποία μάλιστα είχε αρχίσει να μειώνει και το δημόσιο χρέος σε πολλές χώρες της Ευρωζώνης, ξέρεις τώρα η λογική της αποστείρωσης των πληθωριστικών τάσεων… Σήμερα συμβαίνει το αντίθετο. Με την πανδημία οι δημοσιονομικές πολιτικές χαλάρωσαν για να κρατήσουν τις οικονομίες εν ζωή σε σημείο που δεν έχει ξαναγίνει. Με άλλα λόγια είχες νομισματική και δημοσιονομική χαλάρωση ταυτόχρονα, με αποτέλεσμα να έχουν οδηγήσει σε άνοδο των πληθωριστικών προσδοκιών. Σε σημείο μάλιστα που από μήνα σε μήνα στην Γερμανία να πετάει από το 1% στο 1,6%, στο 2% και από εκεί στο 2,5% σε χρόνο dt…».
«Συμφωνώ μαζί σου» είπε με δυνατή φωνή ο κ. Χ «και μπορώ να ενισχύσω την άποψη αυτή με ένα επιπλέον επιχείρημα που απορώ γιατί κανείς δεν θέλει να το προσέξει» πρόσθεσε.
«Δηλαδή;» μπήκε στην μέση και ο κ. Ψ του οποίου το ενδιαφέρον φαινόταν να έχει πάρει κυριολεκτικά... φωτιά.
«Δεν πρέπει να ξεχνάμε αγαπητοί μου φίλοι ότι ένας επιπλέον βασικός λόγος που ο πληθωρισμός κρατήθηκε εξωφρενικά χαμηλά μετά το 2008, παρά τον νομισματικό «πληθωρισμό» σε ΗΠΑ και Ευρώπη, ήταν η ύπαρξη της Κίνας.
Η Κίνα με εξαιρετικά χαμηλό εργασιακό κόστος πλημμύριζε όλα αυτά τα χρόνια με προϊόντα λαϊκής κατανάλωσης ολόκληρο τον πλανήτη με ισχυρή παρουσία και στα προϊόντα πληροφορικής και υψηλού τεχνολογικού επιπέδου. Και δεν ήταν μόνο οι πολύ χαμηλές τιμές των προϊόντων. Ήταν και η πίεση που αυτή η εξαγωγική πλημμυρίδα ασκούσε με τα φθηνά προϊόντα στους μισθούς των χωρών εισαγωγής, όπως οι ΗΠΑ και η Ευρώπη. Αυτό σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία για το 2020 και περισσότερο για το 2021, έχει αρχίσει να αντιστρέφεται. Οι τιμές παραγωγού αυξάνονται, οι μεταφορές αυξάνονται και ήδη αυτό έχει αρχίσει να εκφράζεται στην τιμές του καταναλωτή.
Ο αποπληθωριστικός ρόλος της κινέζικης οικονομίας στον πλανήτη φίλτατε έχει αρχίσει να αποσύρεται… και αυτό αλλάζει πολύ τα δεδομένα για την διαμόρφωση των τιμών σε παγκόσμια κλίμακα» είπε ο κ. Χ.
Παρατήρησε τους συνομιλητές του. Κατάλαβε ότι για άλλη μία φορά όχι μόνο μας είχε πείσει, αλλά και …εντυπωσιάσει. Η αλήθεια είναι ότι ήταν και παραμένει ένας εξαιρετικός χειριστής της διαλεκτικής και μάλιστα της ιστορικής της διάστασης, τόσο που σίγουρα θα την ζηλεύουν οι «αριστεροί» συνομιλητές του στο βρετανικό think tank που... συχνάζει.