Πότε θα έχει καλό καιρό για να φτιάξουμε την οροφή;
Δε χρειαζόταν να διαθέτει κανείς προφητικές ικανότητες για να διακρίνει ότι οι 27 ηγέτες της ΕΕ θα κατέληγαν τελικά σε συμφωνία για την αναθεώρηση του κοινοτικού προϋπολογισμού παρά τις αντιδράσεις του Όρμπαν. Επί της ουσίας, είχαμε περιγράψει την κατάσταση όπως αυτή προέκυψε. Ωστόσο, πράγματι απαιτούνται προφητικές ικανότητες για να περιγράψουμε το πώς και σε ποιους χρόνους θα πετύχει η ΕΕ τους στόχους της τρέχουσας πράσινης πολιτικής της.
Η ΕΕ έχει ένα βασικό χαρακτηριστικό. Οι κύκλοι των οικονομιών των κρατών μελών της -συμπεριλαμβανομένων φυσικά των «net givers», των χρηματοδοτών της- είναι συχνά διαφορετικοί. Σίγουρα, στην παρούσα φάση, οι σημαντικές κινητήριες οικονομίες της αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις για να μπορούν να αναλάβουν αποτελεσματικά το πολιτικό κόστος της πράσινης μετάβασης. Και οι συνέπειες της εύλογης αδυναμίας να είσαι σε σταθερή βάση «ωραίος και πλούσιος», ώστε να εφαρμόζεις συνετές επιλογές που κοστίζουν είναι γνωστές και έχουν πάντα τους λαϊκιστές εκφραστές τους.
Ο Όρμπαν στο Συμβούλιο της Πέμπτης αποφάσισε να βγει και να συνομιλήσει με τους διαμαρτυρόμενους αγρότες, καλώντας τους να ανατρέψουν στις ευρωεκλογές τα κυβερνητικά καθεστώτα των κρατών μελών. Και εντός του Συμβουλίου φρόντισε να επισημάνει στους ομολόγους του ότι αν εκλεγεί ο Τραμπ στις ΗΠΑ, η ΕΕ θα παραμείνει μόνη της στη συμμαχία εναντίον του Πούτιν και υπέρ της Ουκρανίας. Φυσικά, ο ίδιος φέρεται να αποδέχθηκε το δώρο της εκταμίευσης κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης προς τη χώρα του (απομένει να αποδειχθεί πλήρως το γεγονός στο άμεσο μέλλον). Και να υποχώρησε μπροστά στην απειλή διακοπής χρηματοδότησης από τον προϋπολογισμό που ο ίδιος ήθελε να μπλοκάρει.
Υπάρχει όμως μία πρακτική απάντηση στο πότε θα έχει «ηλιοφάνεια σε όλη της ΕΕ ώστε να φτιάξουμε την οροφή του σπιτιού μας»; Μία πρώτη είναι ότι θα πρέπει να βρεθεί η περίοδος που οι μεγάλες οικονομίες θα είναι όλες σε θετική αναπτυξιακή τροχιά. Αλλά αν και γενικά σωστή, η προσέγγιση αυτή δεν είναι ολοκληρωμένη.
Υπάρχει και ένα επιπλέον ερώτημα: Πού βρίσκεται η Ελλάδα στον κύκλο αυτό και τι περιθώρια δράσης έχει. Εδώ, η απάντηση είναι... σε καλύτερο φεγγάρι. Αρκεί να συνεχίσει να δαπανά σύμφωνα με τις δυνατότητές της και να αποδείξει ότι σε συγκεκριμένους κρίσιμους τομείς πράγματι «δεν είναι μπανανία». Κατά την ταπεινή μου άποψη το πρώτο παραμένει εφικτό. Για το δεύτερο, η ιστορία δε μου επιτρέπει να είμαι αισιόδοξος. Η ευκαιρία πάντως παραμένει εκεί.