Τι θα κάνουν οι αγρότες τώρα που οι τιμές των προϊόντων πέφτουν;

Είναι μάλλον ασυνήθιστο να ξεκινάει ένα άρθρο με ένα διάγραμμα, αλλά όταν αυτό λέει τόσα πολλά...

Τιμές σιταριού στις κύριες εξαγωγικές χώρες σε τιμές FOB

Είναι εμφανές ότι σε ολόκληρο τον κόσμο, οι τιμές του σιταριού πέφτουν και μάλιστα με ορμή, σε μια περίοδο του έτους που συνήθως γίνεται το αντίστροφο: οσο πλησιάζουμε προς την συγκομιδή του καλoκαιριού του Βορείου ημισφαιρίου, συνήθως ανεβαίνουν! Παρόμοια πορεία ακολουθούν και οι τιμές στα υπόλοιπα δημητριακά. To κριθάρι, για παράδειγμα, έχοντας διαγράψει μια κακή πορεία τον τελευταίο χρόνο, ψάχνει τον βηματισμό του. Παρόμοια, ίσως ελαφρώς βελτιωμένη η συμπεριφορά του καλαμποκιού.

O FAO Foodindex, δηλαδή ένας οδηγός για το σύνολο των τιμών των αγροτικών προιόντων παγκοσμίως, βαίνει και αυτός συνεχώς μειούμενος για να φτάσει τις 117,3 μονάδες τον Φεβρουάριο, μειωμένος κατά 13,8 μονάδες (10,5%) από τον αντίστοιχο περυσινό.

Κανείς, περισσότερο ή λιγότερο αρμόδιος, δεν έχει βγει με υπευθυνότητα να εξηγήσει γιατί συμβαίνει το φαινόμενο αυτό. Είναι η προσφορά μεγάλη; Είναι η ζήτηση μικρή; Κρύβονται πίσω από αυτό κερδοσκοπικά παιχνίδια; Είναι παιχνίδια των ισχυρών ενάντια στους αδυνάμους; Παίζουν ρόλο οι γεωπολιτικές αναταραχές της περιόδου;

Εν τω μεταξύ, οι μεγάλοι αγοραστές όπως η Αίγυπτος και η Κίνα, ακυρώνουν διαγωνισμούς που είχαν προκηρύξει εδώ και λίγες μόνο ημέρες, με την ελπίδα οτι οι τιμές θα υποχωρήσουν και άλλο προς όφελός τους. Αντίθετα αγοράστές με κεντρικό σχεδιασμό όπως η Τουρκία, αποσύρουν από την αγορά προτάσεις για πώληση σκληρού σιταριού, διότι όπως είπε ο Ahmet Guldal, γενικός Δ/ντης του Τούρκικου παρεμβατικού Οργανισμού ΤΜΟ δεν υπάρχει πλάνο πώλησης κάτω από το κόστος. Μύλος, όνομα και πράγμα!

To Διεθνές Συμβούλιο Σιτηρών,IGC, σε έκθεσή του πριν ένα ακριβώς μήνα, δεν αναφέρει κάποια δραματική αλλαγή στους όρους προσφοράς και ζήτησης του συνόλου των δημητριακών. Αντιγράφουμε από την έκθεση της 15ης Φεβρουαρίου: «Η εκτιμώμενη παγκόσμια παραγωγή δημητριακών την περίοδο 2023/24 αναμένεται να είναι αυξημένη κατά 40 εκ τόννους ένατι της περυσινής, κυρίως λόγω της ανοδικής εκτίμησης της παραγωγής καλαμποκιού. Αντίστοιχα η ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί κατά 44 εκ τόννους, αφήνοντας έτσι τα αποθέματα σε ελαφρώς χαμηλότερο επίπεδο. Οι συνθήκες προσφοράς και ζήτησης για το σιτάρι είναι σε γενικές γραμμές αμετάβλητες, με κύριο χαρκτηριστικό το ελαφρώς χαμηλότερο τελικό απόθεμα».

Άρα δεν αναμένεται από τον πλέον εξειδικευμένο παγκόσμιο οργανισμό καμμία ουσιώδης μεταβολή στα φυσικά μεγέθη προσφοράς και ζήτησης.

Με την ελπίδα οτι εξειδικευμένοι οίκοι θα απαντήσουν σύντομα στο ερώτημα γιατί πέφτουν οι τιμές των σιτηρών διεθνώς και με την ελπίδα να διακρίνουμε την μελλοντική τους πορεία, ας ρίξουμε μια σύντομη ματιά στον περίγυρό μας, έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Στις χώρες του Εύξεινου Πόντου, η καλλιέργεια εξελίσσεται πολύ ικανοποιητικά, αν και είμαστε σε σχετικά πρώιμο στάδιο στην πολύπαθη αυτή περιοχή. Στην Ευρώπη η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη. Στις Βόρειες χώρες, οι αυξημένες βροχοπτώσεις έχουν δημιουργήσει πολλά προβλήματα, τόσο στις σπαρμένες εκτάσεις όσο και στις λεγόμενες εαρινές σπορές, αφού τις καθυστερούν. Αντίθετα, στις Μεσογειακές χώρες η ξηρασία εξελίσσεται σε καθοριστικό παράγοντα, μετά από έναν άνυδρο χειμώνα. Στο μέτωπο της Βορείου Αφρικής τώρα, τα πράγματα βαίνουν μέτρια στην πλέον κρίσιμη από πλευράς βροχοπτώσεων εποχή για την περιοχή. Τυχόν βροχές, θα εκτινάξουν την εκεί παραγωγή σκληρού σιταριού, μειώνοντας τις ανάγκες τους για εισαγωγές από τις διεθνείς αγορές. Καλά φαίνεται να πηγαίνει η καλλιέργεια στις χώρες της Μέσης Αντολής και την Τουρκία

Το ενδιαφέρον για τους Ελληνες παραγωγούς εστιάζεται σε δύο σημεία: πρώτον τη σημαντική πτώση των καλλιεργούμενων εκτάσεων σκληρού σιταριού στην Ιταλία, την Μέκκα των ζυμαρικών και δεύτερο, στην πολύ καλή, όπως την περιγράφουν τοπικές πηγές, πορεία της φετεινής καλλιέργειας, την οποία εκτιμούν οτι θα ανέλθει περίπου στα περισυνά επίπεδα των 4.3 εκατ. τόνων σκληρού σιταριού. Οι λίγες αυτές πληροφορίες, δεν επιτρέπουν να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα, δεν φαίνονται όμως να είναι καλά σημάδια για την ελληνική παραγωγή και τις τιμές που θα ήθελαν οι Ελληνες παραγωγοί.

Στην Ελλάδα, υπάρχουν ακόμη αρκετά σκληρά σιτάρια στις αποθήκες των παραγωγών περισυνής εσοδείας, μέτριας ως επι το πλείστον ποιότητας. Οι αγοράστες είναι μάλλον απόντες, με τους μεν εξαγωγείς να συζητούν για πολύ χαμηλές τιμές τους δε εγχώριους μύλους να δείχουν οτι δεν αγωνιούν μέχρι την ερχόμενη συγκομιδη του Ιουνίου.

Προφανώς, οι Ευρωπάιοι αγρότες που διαδήλωναν πριν λίγο καιρό σε όλα τα εμβηματικά σημεία της γηραιάς ηπείρου, δεν ήλπιζαν σε μιά τέτοια εξέλιξη, να γυρίσουν δηλαδή στα χωριά τους και να μην μπορούν να πουλήσουν την παραγωγή που είχαν στις αποθήκες τους σε ικανοποιητικές τιμές για να ξαναρχίσουν τις εργασίες της ερχόμενης καλλιεργητικής περιόδου. Μπορεί τα κοστολόγια φέτος να είναι αισθητά χαμηλότερα από πέρισυ, αλλά σε καμμία περίπτωση δεν είναι χαμηλά και κυρίως βρίσκονται σε πλήρη δυσαρμονία με τις πτωτικές και ήδη πολύ χαμηλές τιμές του συνόλου σχεδόν των βασικών αγροτικών προιόντων.

Τι θα συμβεί άραγε; Θα βγούν πάλι στους δρόμους; Θα κοιτάξουν να βολέψουν την κατάστση όπως - όπως και να δουν τι θα γίνει από φθινόπωρο; Θα τα παρατήσουν και αναζητήσουν αλλού δουλειά στην ακμάζουσα είναι γεγονός αγορά εργασίας; Διότι με τις σημερινές τιμές των δημητριακών, η καλλιέργεια σε Ευρωπαικό τουλάχιστον έδαφος είναι σαφώς ζημιογόνος.

Την χωρίς κέφι και νεύρο φθινοπωρινή σπορά, έρχεται τώρα να διαδεχθεί για τους Ελληνες αλλά και Ευρωπαίους αγρότες, η επιλογή των πολύ λιγότερων σε έκταση σε σχέση με πέρυσι εαρινών καλλιεργειών, οι οποίες χρειάζονται και αρκετά χρήματα πριν καν ξεκινήσουν.

Βαρύ το κλίμα, σε ένα ακόμη πιο βαρύ περιβάλλον.