Όταν οι νέοι μελετούν Αγροτική Ιστορία... λίγο πριν τα μπλόκα

Ο χειμώνας έχει ταυτιστεί στη συνείδηση αγροτών και πολιτών ως περίοδος προετοιμασίας και διεκδικήσεων. Με δεδομένο ότι οι περισσότεροι αγρότες διεκπεραιώνουν μόνοι τους μεγάλο μέρος επισκευών, κατασκευών και συναφών εργασιών, ο χειμώνας είναι μια καλή εποχή.

Επιλέξαμε συνειδητά να μην ασχοληθούμε με τις αγροτικές κινητοποιήσεις τώρα που είναι “στη βράση” αλλά λίγο αργότερα. Τότε που το μεγαλύτερο μέρος των καταναλωτών θα έχει το ίδιο διαπιστώσει την τρομακτική αύξηση των τιμών ειδών διατροφής στα ράφια των καταστημάτων. Βλέπετε, εν όψει των Χριστουγέννων τα μεγάλα καταστήματα λιανικής δεν δέχτηκαν αυξήσεις τιμών από τους προμηθευτές τους.

Έτσι λοιπόν, ο Ιανουάριος, έκλεισε με το πλέον υψηλό θετικό πρόσημο πληθωρισμού!

Η Αθήνα είναι γνωστή για το ήπιο κλίμα της ακόμη κι εν μέσω Μήδειας ή Ελπίδας.

Εμπιστεύτηκα λοιπόν τους μετεωρολόγους και είπα να περάσω το χιονιά της “Ελπίδας” στην Πρωτεύουσα. Ενα κρύο μεσημέρι, αποφάσισα να παρακολουθήσω τις εργασίες μιας ομάδας εργασίας για την Αγροτική Οικονομική Ιστορία. Ξέρετε, εμείς στο πεδίο, έχουμε κάθε ημέρα συνάντηση με το παρελθόν μας.

Όλο και ξεθάβουμε ξεχασμένα εργαλεία, πήλινα, σιδερένια φτιαγμένα από σιδεράδες.

Όλο και κάποιο πηγάδι θα μας θυμίζει τον αγώνα που έκαναν οι παλαιότεροι να ποτίσουν τα χωράφια τους, όταν εμείς σήμερα βάζουμε τα μοτέρ των γεωτρήσεων σε λειτουργία με το τηλέφωνο και φυσικά...από το καφενείο. Οι αποθήκες που ακόμη χρησιμοποιούμε, είναι γεμάτες από ξεχασμένα παλιά εργαλεία και... και φυσικά κάθε αγροτικό νοικοκυριό που σέβεται τον εαυτό του έχει στην αυλή του το Ησιόδειο άροτρο του προ-πάππου.

Και φυσικά τα κληρονομικά έχουν πάντα το μερίδιό τους...

Με το που έφτασα, σε ένα όμορφα αναπαλαιωμένο κτήριο της παλαιάς Αγροτικής Τράπεζας που τώρα έχει διαμορφωθεί σε Ιστορικό αρχείο από την διάδοχό της, βρέθηκα μπροστά σε μια ιδιαίτερα ευχάριστη έκπληξη. Νεαρά άτομα, έως 35 ετών, κυριαρχούσαν στο χώρο, στην αίθουσα και τους διαδρόμους !!! Είχα να συναντήσω τόσους πολλούς νέους σε ημερίδα για αγροτικά θέματα πολλά χρόνια. Η μεγάλη έλλειψη νέων ανθρώπων στο αγροτικό αλλά και τους υποστηρικτικούς σε αυτόν χώρους είναι κεφαλαιώδους σημασίας.

Μια ματιά στο πρόγραμμα, δεν έδειξε και πολλά πράγματα. Ωραίος μεν σχεδιασμός αλλά το περιεχόμενο μου φάνηκε λίγο...πεζό. Ήταν η πρώτη μου επαφή με τον αντικείμενο και με τον επιστημονικό αυτό χώρο και είπα να είμαι λίγο προσεκτικός στις κρίσεις μου. Και απεδείχθη ότι έπραξα άριστα. Σε λίγο άρχισαν οι ανακοινώσεις. Ο ένας νέος επιστήμονας διαδεχόταν τον άλλο, η μια ενδιαφέρουσα ανακοίνωση διαδεχόταν την προηγούμενη και το πρόγραμμα είχε γίνει διάτρητο από τις καθυστερήσεις λόγω ερωτήσεων και άλλων δημιουργικών παρεμβάσεων.

Ξαφνιάστηκα!!! Δεν θυμάμαι πότε ένιωσα έτσι την τελευταία φορά που παρακολούθησα ημερίδα για κάποιο αγροτικό θέμα. Παρατηρούσα τους ανθρώπους γύρω μου, οι νέοι ζωηροί, ο καθηγητής τους σαφώς υπερήφανος και δικαιολογημένα λίγο ανήσυχος, οι συμμετέχοντες από το Zoom να μη ξεκολλάν τα μάτια τους από την οθόνη.

Προς το τέλος της ημέρας και αφού συνήλθα από την ευχάριστη έκπληξη, κατάλαβα ότι από συστάσεως ελληνικού κράτους συζητάμε τα ίδια προβλήματα χωρίς να βρίσκουμε λύσεις!!! Μια εισήγηση αναφέρθηκε σε μια πρώτη απογραφή και τα πολλά προβλήματα που είχε γίνει μετά το 1821. Γιατί, μήπως η τελευταία ήταν καλύτερη? Για την τελευταία γεωργική απογραφή με πήρε πέρυσι τηλέφωνο μια κυρία, ευγενική αλλά μάλλον βαριεστημένη και μου έκανε κάποιες ερωτήσεις για τα χωράφια ,δικά μου και της αδελφής μου. Είμαι βέβαιος ότι δεν κατάλαβε καλά και μου το επιβεβαίωσε λέγοντάς μου “καλά θα τα δω στο ΟΣΔΕ”. “Μεθαύριο θα έλθω στην πόλη σας μήπως να περάσω να σας τα δείξω στο χάρτη;”. Όχι θα τα δω στο ΟΣΔΕ ξαναείπε. Ο ιστορικό του 2122 θα εντοπίσει τα ίδια ακριβώς προβλήματα που εντόπισε και ο σημερινός. Όσο γίνονταν οι ανακοινώσεις επί των απογραφών και αρχείων σκεπτόμουν τις τεράστιες διαφορές που υπάρχουν στα δεδομένα για την παραγωγή κελυφωτού φιστικιού σήμερα στην Ελλάδα. Από 8.000 έως 12.000 τόνους ανεβάζουν την παραγωγή οι διάφοροι φορείς όπως η ΕΣΥΕ, το Υπουργείο και η αγορά!!! Άντε τώρα να κάνεις πολιτική...

Σε μια άλλη εισήγηση, διαπιστώθηκε πόσο πολύ κινδυνεύει η περιουσία Δήμων και Κοινοτήτων εδώ και 150 χρόνια. Πολύπλοκα και περίπλοκα σχήματα διεκδικούν δάση, γαίες και οικόπεδα δίπλα σε χωριά ακόμη και σήμερα. Τι άλλαξε, σχεδόν τίποτα. Για να αφήσουμε ξεχωριστή θέση στα θέματα εκπροσώπησης των αγροτών. Μια από τις μεγάλες κακοδαιμονίες σήμερα της αγροτικής παραγωγής είναι η απουσία θεσμικής εκπροσώπησης των αγροτών, ενός αναγνωρισμένου δηλαδή θεσμού που θα συνομιλεί με την πολιτεία και θα προβάλει το δίκαιο των αιτημάτων. Αποδεικνύεται ότι ποτέ δεν υπήρχε. Ακούστηκαν στις εισηγήσεις ονόματα που και σήμερα ακούγονται στα αγροτοσυνδικαλιστικά, κυρίως από την βόρειο Ελλάδα, που σημαίνει ότι μάλλον κάποιοι θεώρησαν οικογενειακή τους υπόθεση να σώσουν τη γεωργία και τους γεωργούς. Το αποτέλεσμα το ξέρετε, το βλέπετε, το ζείτε…

Άγνωστες αγροτικές εξεγέρσεις! Με την ανάδειξη του Κιλελέρ σε μοναδικό σημείο αναφοράς στο αγροτικό κίνημα, έχουμε διαγράψει από τη σκέψη μας ότι υπήρχαν και άλλες παρόμοιες κινητοποιήσεις, όταν έφτανε ο κόμπος στο χτένι σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Τα Τρίκαλα και η Ήπειρος είναι δύο από τα σημεία που αναφέρθηκαν.

Άφησα για το τέλος το καλύτερο και πλέον χρήσιμο: σε μια συζήτηση για τον καπνό, αναδείχθηκε η αστοχία των μέτρων πολιτικής μέσω της δημιουργίας σχετικών οργανισμών: Βάμβακος, Καπνού και πόσο μάλλον της περιβόητης ΚΥΔΕΠ. Τα οικονομικά ελλείμματα που άφησαν αυτοί οι οργανισμοί, είναι βέβαιο ότι συνετέλεσαν τα μάλα να φτάσουμε και να χτυπήσουμε την πόρτα του ΔΝΤ. Ας είχαν τουλάχιστον αφήσει και κάποια επιτυχημένα απομεινάρια… Καμμένη γη!!!

Στη συζήτηση λοιπόν για τέτοιου είδους οργανισμούς, αναδείχθηκε ότι ιστορικά, όταν το ελεύθερο εμπόριο άρχισε να αδιαφορεί για κάποια προϊόντα λόγω σταδιακής μείωσης κερδοφορίας, προτείνονταν από πολλούς το Δημόσιο να ιδρύσει ένα φορέα να ασκήσει εξειδικευμένη πολιτική. Δηλαδή με απλά λόγια, να συντηρήσει με χρήματα των φορολογουμένων για κάποια χρόνια την καλλιέργεια, του καπνού εν προκειμένου, έτσι ώστε να διατηρήσει το εμπόριο για λίγο ακόμη τα κέρδη του! Κι εμείς τόσα χρόνια αποδίδαμε την αποτυχία τους στα λάθος πρόσωπα και τις εσφαλμένες πολιτικές που εφάρμοζαν… Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννάνε οι κότες!!! Ενδιαφέροντα συμπεράσματα από ανθρώπους που δεν ξέρουν ούτε τι χρώμα έχει ο καπνός και πόση δουλειά χρειάζεται αλλά έχουν την επιστημονική κατάρτιση να κρίνουν εκ των υστέρων που σκόνταψαν τα πράγματα. Τέτοιου είδους όμως συμπεράσματα πρέπει να επικοινωνούνται με ευθύνη των ενδιαφερομένων, που είμαστε εμείς οι ίδιοι οι παραγωγοί.

Αυτό όμως που με ενθουσίασε είναι οτι είχα πολύ καιρό να αισθανθώ ότι κάτι κινείται στο χώρο μας. Οι πολλοί νέοι, οι σωστές παρουσιάσεις, οι επιτυχημένες παροτρύνσεις από τους μεγαλύτερους, το καλό κλίμα είναι στοιχεία που λείπουν από παρόμοιες συναντήσεις περί τα αγροτικά.

Τελειώνοντας να αναφέρουμε ότι το κύριο βάρος της συνάντησης το σήκωσε το Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, ενώ ουσιαστική και καθοριστική μοιάζει να είναι και η συμβολή της Ακαδημίας Αθηνών, η οποία πάντως δεν μας έχει συνηθίσει πάντως σε παρόμοιες κινήσεις…

Άντε τώρα να πας στα μπλόκα… με τι καρδιά? Ξέροντας ότι τα στοιχεία για την διαμόρφωση πολιτικής είναι λάθος, ότι οι φορείς υλοποίησης πολιτικής είναι σε σαθρές βάσεις, ότι η συζήτηση γίνεται μεταξύ ανθρώπων με γκρίζα ή άσπρα μαλλιά, ότι οι φυσικοί μας ηγέτες, ή τέλος πάντων συνεργάτες τους, δεν ήταν μαζί μας στις δύο αυτές ωραίες εσπερίδες ώστε να βγάλουν κι αυτοί τα συμπεράσματά τους, ότι μαζευόμαστε να παίξουμε το ίδιο έργο που στο παρελθόν δεν έκοψε εισιτήρια;

Ας είναι. Το πρόβλημα διατροφή, όπως διαμορφώθηκε από το περασμένο καλοκαίρι και μετά, όπου η κλιματική αλλαγή και οι εξωπραγματικές τιμές εφοδίων και ενέργειας διαμορφώνουν ένα σκηνικό τρόμου στην αγορά, που οι ιθύνοντες αρνήθηκαν να το παραδεχτούν από την αρχή. Όσο περνάει ο καιρός, φαίνεται πιθανό το σενάριο ότι αυτό που εμείς αρχίσαμε να διαβλέπουμε το φθινόπωρο ως μεγάλο πρόβλημα, ήταν σε αυτούς γνωστό τουλάχιστον 6 μήνες πριν και φυσικά δεν ήθελαν να διαταράξουν την αγορά τόσο νωρίς. Δεν εξηγείται αλλιώς

Ραντεβού λοιπόν στα μπλόκα!!!