Τράπεζες: Το «προφίλ» των τιτλοποιήσεων ύψους 49,5 δισ. – Τι προβλέπεται για τις εισπράξεις

Μη εξυπηρετούμενα δάνεια που καλύπτονται από εμπράγματες εξασφαλίσεις σε ποσοστό άνω του 80% και είναι κυρίως επιχειρηματικά – στη συντριπτική τους πλειοψηφία μικρομεσαίων και πολύ μικρών επιχειρήσεων – και στεγαστικά, συνθέτουν τις τιτλοποιήσεις στις οποίες έχουν προχωρήσει οι τράπεζες μέσω του «Ηρακλή» για να εξυγιάνουν τους ισολογισμούς τους από τα κόκκινα δάνεια. 

Τα business plan των εταιρειών διαχείρισης που «τρέχουν» τη λειτουργία του «Ηρακλή» στο δεύτερο στάδιο, αυτό των ανακτήσεων, προβλέπουν ότι αυτές θα επιτευχθούν σχεδόν κατά 60% μέσω ρυθμίσεων, ενώ ποσοστό άνω του 35% θα προέλθει από πλειστηριασμούς και συναινετικές ρευστοποιήσεις. 

Σύμφωνα με απολογιστικά στοιχεία για τις τιτλοποιήσεις που έχουν πραγματοποιήσει οι τέσσερις συστημικές τράπεζες και παρουσιάζονται στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της ΤτΕ, από το σύνολο των τιτλοποιήσεων, συνολικού ποσού 49,5 δισ. ευρώ (η αξία των ανοιγμάτων εντός ισολογισμού είναι 47,4 δισ. ευρώ και η διαφορά προκύπτει από τη συμπερίληψη δανείων εκτός ισολογισμού σε τιτλοποίηση μίας σημαντικής τράπεζας), το 37,7% έχει υπαχθεί στο πρόγραμμα «Ηρακλής». Στο πλαίσιο του προγράμματος,  οι τίτλοι υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας (senior tranche) διακρατούνται αποκλειστικά από τις τράπεζες και οι εν λόγω τίτλοι σταθμίζονται με μηδενικό συντελεστή για σκοπούς κεφαλαιακής απαίτησης. Έναντι των τίτλων υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας που διακρατούνται από τις τράπεζες, το Ελληνικό Δημόσιο έχει χορηγήσει εγγυήσεις, ύψους 18,6 δισ. ευρώ, με ημερομηνία αναφοράς το τέλος του 2021.

Η σύνθεση των τιτλοποιήσεων περιλαμβάνει σχεδόν κατά τα 2/3 δάνεια που οι τράπεζες είχαν καταγγείλει, εκ των οποίων περίπου τα μισά ήταν ρυθμισμένα. Σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία, συνολικά οι διενεργηθείσες τιτλοποιήσεις των τραπεζών περιλαμβάνουν σε ποσοστό 62,6% καταγγελμένα δάνεια (denounced) και 37,4% μη καταγγελμένα (non denounced). Από το σύνολο των τιτλοποιηθέντων δανείων (καταγγελμένων και μη) 44% ήταν σε καθεστώς ρύθμισης κατά την πώλησή τους. 

Όσον αφορά τη σύνθεση των τιτλοποιήσεων ανά κατηγορία δανείων, κυριαρχούν τα στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια, με ποσοστά 41,8% και 45,3% αντίστοιχα. Σημειώνεται ότι τα επιχειρηματικά δάνεια κατά ποσοστό 70,1% αφορούν δάνεια προς πολύ μικρές επιχειρήσεις και μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ενώ ακολουθούν τα δάνεια προς μεγάλες επιχειρήσεις με ποσοστό 12,8%. 

Όσον αφορά στις εξασφαλίσεις που συνοδεύουν τα τιτλοποιημένα δάνεια, ποσοστό 80,2% των τιτλοποιηθέντων δανείων είναι εξασφαλισμένα με ακίνητο και ποσοστό 60,8% των εξασφαλίσεων αφορά α΄ προσημείωση. Ως προς το είδος των εξασφαλίσεων, ποσοστό 61,7% αφορά οικιστικά ακίνητα, ενώ ποσοστό 17,3% αντιπροσωπεύουν επιχειρηματικά ακίνητα, και λιγότερο τα λοιπά ακίνητα.

Οι τιτλοποιήσεις έχουν αναδειχθεί σε καθοριστικό εργαλείο στο πλαίσιο των προσπαθειών των τραπεζών για την εξυγίανση των ισολογισμών τους, με τον «Ηρακλή» να αποτελεί τον καταλύτη για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τα 75 δισ. στο τέλος του α΄ εξαμήνου 2019 σε περίπου 15 δισ. ευρώ σήμερα. Τον κρίσιμο ρόλο για την αποδοτικότητα του σχήματος στο επόμενο στάδιο, αυτό των ανακτήσεων, διαδραματίζουν οι εταιρείες διαχείρισης.

Όπως επισημαίνει η ΤτΕ, σημαντική παράμετρος στην αποτελεσματική λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς ΜΕΔ, αναδεικνύεται και αποτελεί και για τις τιτλοποιήσεις, η δυνατότητα των εταιριών διαχείρισης ανοιγμάτων από δάνεια και πιστώσεις να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα εν λόγω δάνεια και προκειμένου για τους “μη βιώσιμους” πελάτες να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά τις αδρανείς εμπράγματες εξασφαλίσεις, ενώ για τους “βιώσιμους πελάτες”, να προσφέρουν μια αποτελεσματική λύση αναδιάρθρωσης των δανείων τους. 

Όπως αναφέρει η ΤτΕ, βάσει των αρχικών εκτιμήσεων κατά την υποβολή των επιχειρηματικών πλάνων από τις εταιρείες διαχείρισης, προβλέπεται ότι από τα ανοίγματα που τιτλοποιήθηκαν θα εισπραχθεί κατά μέσο όρο το 72,7% των αρχικών ανοιγμάτων. Το εν λόγω ποσοστό είσπραξης διαμορφώνεται με βάση τις προγραμματισμένες στρατηγικές για τη διαχείριση των ανοιγμάτων, με ποσοστό 58,6% να προέρχεται από τη διενέργεια ρυθμίσεων, 35,6% από εισπράξεις που προέρχονται από ρευστοποιήσεις και την εύρεση συναινετικής λύσης και τέλος 5,5% από τις απλές εισπράξεις.