Ποιος επικράτησε στη «μάχη» σούπερ μάρκετ – παντοπωλείων την περίοδο της κρίσης

Οξύνθηκε κατά την περίοδο της κρίσης στη χώρα μας η σχέση των μεγάλων καταστημάτων τροφίμων και των μικρότερων παντοπωλείων, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ετήσιας Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου της ΕΣΕΕ.

Η έκθεση διαπιστώνει ότι οι διακυμάνσεις των μικρότερων καταστημάτων τροφίμων είναι αρκετά εντονότερες από εκείνες των σούπερ μάρκετ. Συγκεκριμένα, τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων φαίνεται να έχουν συγκρατήσει τις σωρευτικές απώλειες της «προβληματικής» περιόδου του λιανικού εμπορίου, παρουσιάζοντας διαρροές σημαντικά μικρότερες από αυτές του Γενικού Δείκτη Κύκλου Εργασιών (-13,8% έναντι -20,6%).

Μάλιστα το α' εννεάμηνο του 2019 τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων παρουσιάζουν μεγέθυνση περί το 1,3%, η οποία είναι αρκετά υψηλότερη από την αντίστοιχη του Γενικού Δείκτη (0,5%).

Από την άλλη πλευρά, τα μικρότερα καταστήματα τροφίμων κινούνται αντίθετα από την -έστω και οριακά- θετική πορεία του Γενικού Δείκτη, καθώς παρουσιάζουν συρρίκνωση του κύκλου εργασιών τους κατά 5,2% περίπου και το α΄ εννεάμηνο του 2019.

Σύμφωνα με την Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ, οι Έλληνες καταναλωτές ξοδεύουν το 20,2% των συνολικών μηνιαίων δαπανών τους σε αγορές τροφίμων και το 3,7% σε αγορές οινοπνευματωδών ποτών και καπνού.

Η σταθερά θετική πορεία των σούπερ μάρκετ τα τελευταία χρόνια, όπως επισημαίνει η έκθεση, αν και παρουσιάζει σημάδια κόπωσης, πιθανόν οφείλεται στην ενίσχυση της εξωτερικής ζήτησης λόγω των επισκεπτών που χρησιμοποιούν καταλύματα τύπου Airbnb, στον ανελαστικό χαρακτήρα των προϊόντων που προσφέρουν αλλά και τη διεύρυνση της γκάμας των προϊόντων τους.

Επενδύσεις και είσοδος σε νέες αγορές

Σύμφωνα με τους ισολογισμούς των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, οι επενδύσεις τα τελευταία πέντε χρόνια ξεπερνούν το 1,5 δισ. ευρώ, ενώ το πάγιο ενεργητικό των αλυσίδων των μεγάλων καταστημάτων τροφίμων αυξήθηκε στην πενταετία κατά 18%, αύξηση που μεταφράζεται σε ετήσιο ρυθμό αύξησης γύρω στο 3%.

Έτσι τα μεγάλα καταστήματα έχουν, όπως σημειώνεται, τη δυνατότητα να διαμορφώσουν τις βάσεις για την αύξηση της παραγωγικότητάς τους, να εισέλθουν σε νέες δυναμικές αγορές, να ανταποκριθούν στις νέες τάσεις των καταναλωτών και να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού.

Από την άλλη πλευρά, η συρρίκνωση του κύκλου εργασιών των μικρότερων καταστημάτων αποδίδεται σε μια σειρά από παράγοντες. Όπως επισημαίνεται αναμφίβολα η συγκεντροποίηση της αγοράς των τροφίμων από τα μεγαλύτερα καταστήματα οξύνει τον ανταγωνισμό, ενώ τονίζεται πως ακόμη το γεγονός πως έχει μειωθεί σημαντικά το ποσοστό των καπνιστών, αυτό «στερεί» από τα μικρότερα καταστήματα ένα (ιστορικά) ιδιαίτερα «δυναμικό» προϊόν.

Συνολικά πάντως ο κλάδος των σούπερ μάρκετ με αύξηση 1,3 % το 2019, ακολουθεί εκείνους των βιβλίων, χαρτικών, παιχνιδιών κοσμημάτων και ηλεκτρονικών ειδών που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση της τάξεως του 8,4% όπως και του κλάδου των επίπλων- οικιακών εξοπλισμών που κατέγραψε αύξηση 4,1%.