Το αρχαίο κάλλος, σωματική και ψυχική ομορφιά, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τεχνης

Mεγάλη αρχαιολογική έκθεση με θέμα το «Κάλλος: η υπέρτατη ομορφιά» φιλοξενείται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης.

Την επιμέλεια της έχει ο καθηγητής Νικόλαος Σταμπολίδης πρώην διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και νυν διεθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης και ο Δρ. Γιάννης Φάππας επιμελητής αρχαιοτήτων.

Η έκθεση θα διαρκέσει από τις 29 Σεπτεμβρίου 2021 μέχρι τις 16 Ιανουαρίου 2022.

Τριακόσιες αρχαιότητες από διάφορα Μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού έχουν τοποθετηθεί σε ειδικά διαμορφωμένες προθήκες. Στην πλειονότητά τους είναι έργα που προβάλλονται για πρώτη φορά στο ευρύτερο κοινό.Τα εκθέματα που επιλέχθηκαν χρονολογούνται κυρίως από τον 7ο έως και τον 1ο αιώνα π.Χ. δηλαδή από την Αρχαϊκή περίοδο μέχρι την ελληνιστική και σε ορισμέννες περιπτώσεις έχουν συμπεριληφθεί και των ρωμαϊκών χρόνων, όταν από τις άλλες περιόδους έχουν χρησιμοποιηθεί αντίγραφα γιατί μόνο αυτά διασώθηκαν.

Το αρχαιοελληνικό κάλλος είναι ένα ιδεώδες που εκφράστηκε μέσα από ποιήματα των επικών (8ο αιων.π.Χ.) και λυρικών (7ος αιων. Π.Χ. και 6οςαιων. πΧ.) ποιητών, αρχικά ως εξωτερική ομορφιά και αποκρυσταλώθηκε σταδιακά μέσα από κείμενα φιλοσόφων από τον 6ο αιών. Π.Χ και μετά οι οποίοι αναφέρθηκαν σ’ αυτό σαν η φυσική ομορφιά σε συνδυασμό με τις αρετές της ψυχής.

Σε αυτή τη διάσταση του κάλλους επικεντρώνεται και η έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης αναδεικνύοντας το ρόλο της ελληνικής αρχαιότητας στον καθορισμό της εννοιας της ομορφιάς μεχρι σήμερα.

Στην έκθεση παρουσιάζονται αγάλματα, αγγεία, όστρακα κάτοπτρα, κοσμήματα, αρωματοδόχα ληκύθια, χρηστικά ειδη καλλωπισμού, πήλινα, λίθινα, μετάλλινα έργα και τερακότες διαφόρων περιόδων, κυρίως αρχαϊκά, κλασικά, και ελληνιστικά, ειδώλια, εργαλεία κομμωτικής.

Η επιλογή της γεωγραφικής προέλευσης των αντικειμένων έγινε με βάση τα παρακάτω κριτήρια: τα εκθέματα να προέρχονται από ολόκληρη τη μητροπολιτική και νησιωτική Ελλάδα για να γίνει έτσι κατανοητή η συμμετοχή των περισσοτέρων πόλεων της ελληνικής αρχαιότητας και η διάχυση της έννοιας του κάλλους σε όσο δυνατόν ευρύτερα κοινωνικά στρώματα.

Εν μέσω πανδημίας και με όλα τα μουσεία κλειστά οι δύο επιμελητές «όργωσαν» όλη την Ελλάδα κυρίως για να συγκεντρώσουτν το εκθεσιακό υλικό το οποίο δεν προέρχεται μόνο από τις προθήκες των Μουσείων καθώς πολλά από τα εκθέματα ανασύρθηκαν από τις αποθήκες τους.

Αξίζει να σημειωθεί αυτό που επισήμανε στη συνέντευξη τύπου για την παρουσίαση της Έκθεσης ο κ. Σταμπολίδης, οτι δηλαδή ατενίζοντας αυτά τα υπέροχα αριστουργήματα του αρχαίου ελληνικου κόσμου ουσιαστικά αισθάνεσαι σαν να βλέπεις τον εαυτό σου όχι όπως είσαι, αλλά όπως θα ήθελες να είσαι εξωτερικά και εσωτερικά.

Η έκθεση διαρθρώνεται σε δέκα ενότητες.

Οι διάφορες ενότητες χωρίζονται κατά θέματα και σ’ αυτές έχουν συμπεριληφθεί έργα διαφόρων περιόδων.

Πρόκειται για τις ακόλουθες ενότητες: Αρχαϊκό και κλασικό κάλλος, Θεϊκό κάλλος, Κάλλος θνητών, «Καλοί» και «καλές» στην αρχαιότητα, Αθλητικό κάλλος, Ηρωικό κάλλος, Αρπαγές κάλλους και συνευρέσεις, Καλλιστεία θεοτήτων, Δαιμονικό κάλλος, Ωραίοι άωροι, Καλλωπισμός.

Από την Άρτεμις Καρδουλάκη

*Πάρις Ταβιτιάν © Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης