Ροή
Αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο προκειμένου να επιτρέπεται η επέκταση των ηλεκτρονικών κατασχετηρίων σε θυρίδες και χρηματοοικονομικά προϊόντα και σε περίπτωση οφειλών προς το Δημόσιο προβλέπει το Επιχειρησιακό Σχέδιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων για το 2016.
Όπως αναφέρεται στο σχέδιο της ΓΓΔΕ, εντός ενός μήνα από την ψήφιση των νομοθετικών διατάξεων σχετικά με την επέκταση των ηλεκτρονικών κατασχετηρίων σε θυρίδες και χρηματοοικονομικά προϊόντα οι αρμόδιες υπηρεσίες θα δρομολογήσουν όλες τις κινήσεις προκειμένου να δεσμευθεί το περιερχόμενο θυρίδων και χρηματιστηριακών λογαριασμών για την αποπληρωμή χρεών οφειλετών του Δημοσίου.
Η εξέλιξη αυτή είναι δυσμενής τόσο για τους κατόχους των τραπεζικών θυρίδων, οι οποίοι κινδυνεύουν να βρεθούν στη δυσάρεστη θέση κατάσχεσης του περιεχομένου των θυρίδων τους με συνοπτικές διαδικασίες, αλλά και για τις τράπεζες που θα χάσουν μέρος της πελατείας τους, καθώς υπό το φόβο της κατάσχεσης αρκετοί κάτοχοι θυρίδων θα τρέξουν να αδειάσουν το περιεχόμενο τους.
Πρέπει να διευκρινιστεί πως ο νόμος προβλέπει ήδη κατασχέσεις θυρίδων στην περίπτωση όπου διαπιστωθεί φοροδιαφυγή. Στη βάση αυτή θυρίδες ανοίγονται για να γίνουν φορολογικοί ή άλλοι έλεγχοι, αλλά μόνον με εντολή εισαγγελέα, καθώς η πρόσβαση γίνεται μόνο σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής, ή όταν υπάρχουν κατηγορίες για κακουργηματικές πράξεις, όπως ξέπλυμα χρήματος.
Η διάταξη για τη δέσμευση του περιεχομένου των θυρίδων σε ποσοστό 50% του χρηματικού και 100% του μη χρηματικού προβλέπεται με το άρθρο 46 του Ν. 4174/2013. Ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας προβλέπει τη δυνατότητα της φορολογικής διοίκησης, όταν διαπιστώσει παραβάσεις μεγάλης φοροδιαφυγής άνω των 150.000 ευρώ ή των 300.000 ευρώ. Ειδικά στην περίπτωση εικονικών και πλαστών τιμολογίων, μπορεί να επιβάλλει μετά από ειδική έκθεση ελέγχου τη δέσμευση του 50% των καταθέσεων αλλά και του περιεχομένου των θυρίδων. Εάν οι θυρίδες έχουν άλλα περιουσιακά στοιχεία (κοσμήματα, έργα τέχνης κλπ), πλην μετρητών, ο νόμος δίνει τη δυνατότητα πλήρους δέσμευσης του περιεχομένου.
«Περιορισμένη» ασφάλεια
Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών καταθέσεις της τάξης των 7 έως 10 δισ. ευρώ υπολογίζεται ότι έχουν τοποθετηθεί σε τραπεζικές θυρίδες. Ακριβής εικόνα για τις αξίες που έχουν μέσα οι θυρίδες δεν υπάρχει, καθώς το περιεχόμενό τους καλύπτεται από το τραπεζικό απόρρητο. Ωστόσο, σύμφωνα με εκτιμήσεις, από τις εκροές 40 δισ. ευρώ από τις αρχές του έτους και κρίνοντας από την αύξηση της ζήτησης για μισθώσεις θυρίδων», έως και το 25% φυλάχθηκε εκεί. Τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα διαθέτουν περί τις 325.000 θυρίδες, εκ των οποίων το 60%-70% είναι μισθωμένο. Υπολογίζεται ότι η Alpha διαθέτει 150.000 θυρίδες, η Eurobank 30.000, η Εθνική 75.000 και η Πειραιώς 70.000.
Οι τραπεζικές θυρίδες προσφέρουν ασφάλεια στη φύλαξη πολυτίμων αντικειμένων (έγγραφα, χρεόγραφα, κοσμήματα), αλλά κατά βάση «περιορισμένη». Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση κλοπής του περιεχομένου μιας θυρίδας ή μιας πλημμύρας, η τράπεζα δεν υποχρεούται να αποζημιώσει τον πελάτη, εκτός κι αν έχει συμφωνηθεί διαφορετικά. Άλλωστε στις συμβάσεις μίσθωσης που υπογράφουν οι ενδιαφερόμενοι με τα πιστωτικά ιδρύματα, κατά κανόνα αναγράφεται ότι δεν προσφέρουν τη δυνατότητα κάποιας περαιτέρω ασφαλιστικής κάλυψης, ούτε υπάρχει υποχρέωση για καταβολή αποζημίωσης σε τυχόν απολεσθέντα αντικείμενα, καθώς η τράπεζα δεν γνωρίζει τι θα τοποθετήσει για φύλαξη ο κάθε πελάτης ή εάν έχει μέσα κάτι η θυρίδα στη δεδομένη χρονική στιγμή.
Σήμερα υπάρχουν τράπεζες που προσφέρουν δωρεάν ασφάλιση του περιεχομένου κάθε θυρίδας μέχρι του ποσού των 3.000 ευρώ, κατά κινδύνων κλοπής κατόπιν διάρρηξης ή ληστείας, καθώς και κατά κινδύνων πλημμύρας, πυρκαγιάς και σεισμού. Για ποσά άνω των 3.000 ευρώ και μέχρι αξίες 30.000 η ασφαλιστική κάλυψη είναι με χρέωση.
Όπως προαναφέρθηκε, οι τραπεζικές θυρίδες προσφέρουν ασφάλεια στη φύλαξη αντικειμένων, αλλά, αν υπάρχουν χρήματα σε αυτές, το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων δεν μπορεί να τα εγγυηθεί στην περίπτωση που κάποια τράπεζα καταρρεύσει. Αυτό σημαίνει ότι για το χρηματικό περιεχόμενο μιας θυρίδας δεν ισχύει η ασφάλεια καταθέσεων έως 100.000 ευρώ. Στην ιστοσελίδα του ΤΕΚΕ υπάρχει η εξής αναφορά για τις θυρίδες: «Τα χρήματα που είναι τοποθετημένα σε θυρίδες δεν συνιστούν κατάθεση και κατά συνέπεια δεν καλύπτονται από το ΤΕΚΕ».
Θυρίδες κάθε τύπου
Οι θυρίδες θησαυροφυλακίου διακρίνονται σε μικρές, μεσαίες και μεγάλες ανάλογα το μέγεθος και σε παραδοσιακές ή ηλεκτρονικές - ρομποτικές. Στις πρώτες, ο πελάτης έχει πρόσβαση στη θυρίδα του με κλειδί, αφού έχει πρώτα ανοίξει το ειδικό δωμάτιο υπάλληλος της τράπεζας, ενώ στις ηλεκτρονικές ή ρομποτικές η εξακρίβωση στοιχείων και η πρόσβαση στη θυρίδα γίνεται είτε με κάρτες είτε με βιομετρικές μεθόδους, όπως η αναγνώριση του δακτυλικού αποτυπώματος, της κόρας οφθαλμών κλπ.
Οι θυρίδες θησαυροφυλακίου μισθώνονται στις περισσότερες περιπτώσεις από τις τράπεζες σε ετήσια βάση, αν και μπορεί να υπάρξει κάποια ευελιξία στην χρονική δέσμευση, κατόπιν συμφωνίας με την τράπεζα. Το κόστος ξεκινά από μόλις 10 ευρώ το μήνα για παραδοσιακές ανάλογα με το μέγεθος και κλιμακώνεται στα 600-700 ευρώ (μπορεί να ξεπερνά σε τετραγωνικά ένα μεγάλο δωμάτιο). Με 40-80 ευρώ ενοικιάζονται οι ηλεκτρονικές.
