Ροή
Σε «καζάνι» που βράζει εξελίσσεται η κατάσταση στη Βενεζουέλα τους τελευταίους μήνες, με τους πολίτες που στερούνται είδη πρώτης ανάγκης όπως τρόφιμα και φάρμακα και την οργή να ξεχειλίζει ενάντια στην κυβέρνηση Maduro.
Το «σκοινί» τέντωσε ακόμη ακόμη περισσότερο μετά την απόφαση της εθνοσυνέλευσης να καταγγείλει την κυβέρνηση για πραξικόπημα, μετά την άρνησή της να προκηρύξει δημοψήφισμα όπως επίμονα ζητά η Αντιπολίτευση.
Χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους την Τετάρτη συμμετέχοντας σε μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, στη διάρκεια των οποίων σημειώθηκαν δεκάδες συλλήψεις και τραυματισμοί μεταξύ των διαδηλωτών. «Μόνο οι δικτατορίες στερούν τους πολίτες από τα δικαιώματά τους», δήλωσε ο Luis Almagro, γενικός γραμματέας του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών. «Σήμερα είμαστε περισσότερο πεπεισμένοι από ποτέ ότι έχει καταπατηθεί το δημοκρατικό σύστημα».
Πώς, όμως, έφτασαν οι πολίτες της Βενεζουέλας, μιας από τις μεγαλύτερες πετρελαιοπαραγωγές χώρες του κόσμου, να στερούνται τα πάντα;
Σύμφωνα με το CNN Money, τέσσερις είναι οι αιτίες που οδήγησαν τη χώρα της Λατινικής Αμερικής μεταξύ των χειρότερων οικονομικών του πλανήτη –ίσως μάλιστα να είναι η χειρότερη.
1. Οικονομική κρίση: τρία χρόνια ύφεσης
Η χώρα διανύει τον τρίτο χρόνο ύφεσης και για το τρέχον έτος ο ρυθμός συρρίκνωσης αναμένεται να αγγίξει το 10%, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Όπως προβλέπει, μάλιστα, η Βενεζουέλα θα παραμείνει σε ύφεση τουλάχιστον έως το 2019.
Καθώς η οικονομία βουλιάζει, οι τιμές των αγαθών εκτοξεύονται. Το 2016, ο πληθωρισμός αναμένεται να αγγίξει το 475%, καθιστώντας απλησίαστα βασικά είδη διατροφής. Ταυτόχρονα, όπως είναι αναμενόμενο, η αξία του νομίσματος εξανεμίζεται. Πριν δύο χρόνια, ένα δολάριο ισοδυναμούσε με 200 μπολιβάρ, ενώ σήμερα η επίσημη ισοτιμία είναι 1 προς 1.262, σύμφωνα με τα στοιχεία του ιστότοπου DolarToday.com.
Η οικονομία της Βενεζουέλας έφτασε στη σημερινή δεινή κατάσταση εξαιτίας πολυετούς κατασπατάλησης του δημόσιου χρήματος σε προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, κακοδιαχείρισης των εθνικών υποδομών και των δημόσιων πόρων.
2. Το πετρέλαιο «λύγισε»
Το πετρέλαιο, το βασικό στήριγμα της Βενεζουέλας, έχει δεχθεί μεγάλο πλήγμα –για εντελώς ανεξάρτητους λόγους. Η υπερπροσφορά πετρελαίου σε διεθνές επίπεδο είχε ως αποτέλεσμα μέσα σε μία διετία η τιμή του μαύρου χρυσού να υποχωρήσει από τα 100 δολάρια στα 30, για να επανέλθει σήμερα στα επίπεδα των 50 δολαρίων/βαρέλι.
Αν αναλογιστεί, όμως, ότι το 95% των δημόσιων εσόδων της χώρας προέρχονται από το εμπόριο του πετρελαίου, εύκολα αντιλαμβάνεται τι σημαίνει η μείωση της τιμής του στο μισό.
Το πρόβλημα είναι ότι η κυβέρνηση της Βενεζουέλας δεν φρόντισε να επενδύσει στις εξορυκτικές υποδομές όταν τα πράγματα ήταν ακόμη ανθηρά στον χώρο. Το αποτέλεσμα ήταν να μην συντηρούνται οι πλατφόρμες εξόρυξης και η παραγωγή να υποχωρήσει φέτος στα χαμηλά 13 ετών.
Η κρατική πετρελαϊκή εταιρεία PDVSA δεν έχει πληρώσει τις εταιρείες που αναλαμβάνουν την εξόρυξη, όπως είναι η Schlumberger . Το αποτέλεσμα ήταν οι εν λόγω εταιρείες να κόψουν δραματικά την παραγωγή την περασμένη άνοιξη, επικαλούμενες τις ληξιπρόθεσμες οφειλές.
Η PDVSA προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα ότι θα κηρύξει πτώχευση εάν οι ομολογιούχοι δεν αποδεχθούν νέους όρους πληρωμής. Τη Δευτέρα, η πρότασή της έγινε δεκτή από την πλειοψηφία των ομολογιούχων προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα. Σύμφωνα με τους ειδικούς πάντως, το «κανόνι» της PDVSA απλώς αναβλήθηκε για μερικούς μήνες.
3. Χωρίς τρόφιμα και χωρίς υποδομές Υγείας
Οι ελλείψεις σε βασικά είδη διατροφής έγιναν ιδιαίτερα αισθητές τους περασμένους μήνες με τους πολίτες της Βενεζουέλας να περνούν ολόκληρες εβδομάδες ή ακόμη και μήνες χωρίς βασικά αγαθά όπως γάλα, αυγά, σαπούνι και χαρτί τουαλέτας.
Παρά την κατάρρευση του νομίσματος και τη συρρίκνωση των δημόσιων εσόδων, η κυβέρνηση συνέχισε να επιβάλλει αυστηρούς ελέγχους στις τιμές των προϊόντων που πωλούνται στα σουπερμάρκετ. Ανάγκασε τους εισαγωγείς τροφίμων να εισάγουν οτιδήποτε σχεδόν, αφού αυτό θα σήμαινε τεράστιες ζημιές για τους ίδιους.
Το πρώτο εξάμηνο του 2016, οι εισαγωγές τροφίμων μειώθηκαν κατά 505 περίπου, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Μόλις πρόσφατα η κυβέρνηση Maduro αποφάσισε να αίρει τα πλαφόν στις τιμές των τροφίμων και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ξαναγεμίσουν τα ράφια των σουπερμάρκετ. Οι τιμές, βέβαια, είναι τόσο υψηλές για τα περισσότερα είδη που καθιστούν τα προϊόντα απαγορευτικά για τους πολίτες της χώρας.
Ένας άλλος βασικός τομέας που παρουσιάζει σοβαρές ελλείψεις είναι τα φάρμακα. Οι Βενεζουελανοί ψάχνουν μανιωδώς για πενικιλίνη και άλλες ουσίες οπουδήποτε μπορούν να έχουν πρόσβαση –συχνά σε γειτονικές χώρες. Τα δημόσια νοσοκομεία υπολειτουργούν, με αποτέλεσμα η θνησιμότητα στη χώρα να έχει χτυπήσει «κόκκινο» -ιδίως μεταξύ των παιδιών.
4. Στερεύουν τα ταμεία και τα αποθέματα χρυσού
Η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας, αφού τα διαθέσιμά της δεν επαρκούν για να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις της.
Από σήμερα έως και το τέλος του 2017, το Δημόσιο θα πρέπει να καταβάλει 15 δισ. δολάρια, ενώ η κεντρική τράπεζα έχει αποθέματα μόλις 11,8 δισ. δολαρίων. Οι προοπτικές είναι ακόμη πιο ζοφερές αν αναλογιστεί κανείς ότι η βασική πηγή χρήματος, η πετρελαϊκή PDVSA ετοιμάζεται να βάλει «λουκέτο», όπως προαναφέραμε.
Το μεγαλύτερο μέρος των αποθεματικών του κράτους είναι σε μορφή χρυσού, το οποίο σημαίνει ότι για να πληρωθούν οι υποχρεώσεις του έτους θα πρέπει η κυβέρνηση Maduro να στείλει ράβδους χρυσού στην Ελβετία.
Μέχρι σήμερα, η Βενεζουέλα είχε τη στήριξη της Κίνας που την είχε σώσει επανειλημμένα από τον «γκρεμό» χορηγώντας της δάνεια πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ακόμη και το Πεκίνο, όμως, έκοψε τη γραμμή χρηματοδότησης προς τον ιστορικό της σύμμαχο.
Οι πρόσφατες μαζικές διαδηλώσεις είναι μια επώδυνη υπενθύμιση ότι η Βενεζουέλα ξεμένει από χρόνο, χρήμα και ευκαιρίες. Και στο τούνελ δεν διαφαίνεται προς το παρόν φως.
Πίσω στο Άρθρο
