Ροή
Αρνητικές χαρακτηρίζουν τις συνέπειες μιας ενδεχόμενης εξόδου της χώρας μας από την συνθήκη Σένγκεν οι τουριστικοί φορείς και οι επαγγελματίες του κλάδου την ώρα που η Ελλάδα βρίσκεται υπό την απειλή «passport controls» με το μεταναστευτικό να αναπροσαρμόζει πλέον τη στάση των εταίρων έναντι της Αθήνας.
Την ώρα που η κινδυνολογία για ένα νέο «Grexit», από τη Σένγκεν αυτή τη φορά, φουντώνει, οι τουριστικοί φορείς τονίζουν πως η Ελλάδα πλέει για άλλη μια φορά σε αχαρτογράφητα νερά καθώς η ακριβής αποτίμηση των επιπτώσεων είναι ανέφικτη αλλά η προοπτική προδιαγράφεται δυσοίωνη.
Το τελεσίγραφο που απέστειλε την Τετάρτη ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Valdis Dombrovskis, ξεφεύγει από το θεωρητικό επίπεδο ξεκαθαρίζοντας πως εάν η Ελλάδα δεν πράξει τα δέοντα το επόμενο τρίμηνο για σωστή φύλαξη των συνόρων της, τότε θα ανασταλεί η εφαρμογή της Συνθήκης Σένγκεν ως προς τους συνοριακούς ελέγχους από έξι μήνες έως δύο χρόνια.
Ο κ. Αλέξανδρος Βασιλικός, πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Αττικής, μιλώντας στο insider.gr τονίζει πως ακόμα και η συζήτηση περί εξόδου της χώρας μας από τη ζώνη Σένγκεν έχει αρνητικό αντίκτυπο στον τουρισμό. «Λαμβάνοντας υπόψη πως η πλειονότητα των τουριστών που δέχεται η χώρα μας είναι πολίτες της χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης εντός συνθήκης Σένγκεν, οποιοδήποτε εμπόδιο μπει στην ελεύθερη διακίνησή τους, ιδίως προς την Ελλάδα θα είναι πολύ αρνητικό για εμάς. Ακόμα και οι θετικές επιπτώσεις που εικάζουν μερικοί ότι θα υπάρξουν από το άνοιγμα της Σένγκεν, αφού θα δεχόμαστε τουρίστες που σήμερα χρειάζονται βίζα Σένγκεν για να μπουν στη χώρα, είναι απλά μια υπόθεση και δεν μπορεί να αποτιμηθεί. Σε καμία περίπτωση όμως δεν πρόκειται για χώρες που μπορούν να ισοσταθμίσουν τις απώλειες από τους ευρωπαϊους τουρίστες» συμπληρώνει ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Αττικής.
Όσο για του όρους εξόδου, ο κ. Βασιλικός διευκρινίζει πως κανείς δεν μπορεί να τους προσδιορίσει επακριβώς. «Η συζήτηση για τους όρους εξόδου καθώς και για τις διαπιστεύσεις που ενδεχομένως θα χρειαστούν σε αυτή την περίπτωση παραμένει σε θεωρητικό επίπεδο και θυμίζει τη συζήτηση του καλοκαιριού για το Grexit. Κανείς δεν γνωρίζει τον μηχανισμό, τη μορφή εξόδου –αν θα είναι ολοκληρωτική ή μερική- ή οτιδήποτε άλλο. Όποια όμως κι αν είναι η διαδικασία για να έρθει ένας Ευρωπαίος στην Ελλάδα αύριο , θα είναι μια διαδικασία που δεν υπάρχει σήμερα, άρα θα αποτελέσει εμπόδιο. Κάτι απλούστερο από το μπαίνεις ελεύθερα στη χώρα δεν υπάρχει. Οποιαδήποτε πρόσθετη διαδικασία απαιτηθεί θα αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα».
Λαμβάνοντας υπόψη το σενάριο κατά το όποιο θα απαιτείται έκδοση βίζας από τα ελληνικά προξενεία των ευρωπαϊκών χωρών, o κ. Βασιλικός, το χαρακτηρίζει καταστροφικό. «Την εμπειρία την έχουμε ήδη από χώρες όπου χρειάζεται σήμερα να εκδοθεί βίζα. Η αποτελεσματικότητά μας είναι τραγική σε σχέση με τους ανταγωνιστές μας. Οι πράκτορες του εξωτερικού μας μεταφέρουν συνεχώς την δυσκολία που αντιμετωπίζουν εξαιτίας της υποστελέχωσης των υπηρεσιών αυτών».
Το σενάριο βέβαια δεν χαρακτηρίζεται πιθανό αφού σε περίπτωση «εξόδου», η χώρα μας θα παραμείνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οπότε ως υπήκοος ενός κράτους μέλους της Ένωσης, οι πολίτες θα έχουν το δικαίωμα να επισκέπτονται οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ένωσης χωρίς ιδιαίτερες διατυπώσεις. Παίρνοντας ως παράδειγμα χώρες όπως η Βουλγαρία, η Κροατία, η Κύπρος, η Ιρλανδία, η Ρουμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου αποτελούν μέλη της ΕΕ χωρίς να ανήκουν στο χώρο Σένγκεν, οι ταξιδιώτες υποχρεούνται απλά να επιδεικνύουν διαβατήριο ή δελτίο ταυτότητας και να υποβάλλονται στους καθιερωμένους, ελάχιστους, συνοριακούς ελέγχους που γίνονται στους πολίτες της ΕΕ.
Ανησυχίες εκφράζει από πλευράς του και ο κ. Παπαβασιλείου Γιάννης, της Ένωσης Ξενοδόχων Ρόδου κυρίως για το αίσθημα ανασφάλειας που θα δημιουργήσει στους επισκέπτες της χώρας μια τέτοια προοπτική. «Εκτός από την πρόσθετη δυσκολία στις μεταφορές προς τα νησιά, την ενδεχόμενη αύξηση της γραφειοκρατίας και των ελέγχων σε τελωνεία και αεροδρόμια, δυστυχώς θα καταργηθεί το πλεονέκτημα που έχει η Ελλάδα, σε σχέση με την Τουρκία ή την Αίγυπτο: το αίσθημα της ασφάλειας. Το ότι η χώρας μας ήταν μέλος της Σένγκεν δημιουργούσε στον ταξιδιώτη την ασφάλεια ότι βρίσκεται σε χώρα που ανήκει στον πυρήνα μεγάλων συμφωνιών και συμφώνων. Η περιθωριοποίησή της μόνο αρνητικά μπορεί να συντελέσει σε αυτό» συμπληρώνει ο κ. Παπαβασιλείου.
«Βέβαια αν η έξοδός μας συνδυαστεί με μια οδηγία από το υπουργείο Εξωτερικών όπου θα ορίζει πως ο Ρώσος ή ο Κινέζος, για παράδειγμα, τουρίστας δεν θα χρειάζεται βίζα για να επισκεφτεί την Ελλάδα οι επιπτώσεις θα μπορούσαν να μετριαστούν», συμπληρώνει ο κ. Παπαβασιλείου. «Σκεφτείτε πως σήμερα επισκέπτονται την Τουρκία 4.000.000 Ρώσοι τουρίστες ενώ την Ελλάδα 1.000.0000 κυρίως γιατί χρειάζεται έκδοση βίζας για τη χώρα μας».
Ένα πρόσθετο πρόβλημα που επισημαίνει η Ένωση Ξενοδόχων Ρόδου είναι η οργάνωση που απαιτείται σε επίπεδο ελέγχων. «Δεν ξέρω κατά πόσο η Ελλάδα είναι έτοιμη κι οργανωμένη να ελέγξει την είσοδο των τουριστών στα αεροδρόμια, αυτό προϋποθέτει τουλάχιστον to διπλάσιο ανθρώπινο δυναμικό από αυτό που υπάρχει σήμερα».
Τον ψυχολογικό παράγοντα υπογραμμίζει και ο κ. Δημήτρης Σερίφης, CEO της Nelios, Digital Marketing for Hotels και Chapter Director της παγκόσμιας κοινότητας e-tourism, IFITT (International Federation of IT and Travel and Tourism). « Οι επιπτώσεις παραμένουν ανυπολόγιστες αλλά η ζημιά θα είναι σίγουρα μεγάλη ειδικά σε περίπτωση που τα ταξιδιωτικά έγγραφα και οι έλεγχοι που απαιτούνται αυξηθούν. Σκεφτείτε, φέτος υποδεχτήκαμε στη χώρα περισσότερους από 1.000.000 Γερμανούς τουρίστες. Σε περίπτωση που η γραφειοκρατία αυξηθεί γιατί να επιλέξουν τη χώρα μας κι όχι κάποια άλλη μεσογειακή. Ακόμα και να επιλέξουν τελικά να έρθουν, δεν είμαι σίγουρος κατά πόσο μπορούν τα τοπικά γραφεία του ΕΟΤ να υποστηρίξουν τη ζήτηση για έκδοση βίζα».
Τις συνέπειες αδυνατεί να υπολογίσει και ο κ. Γιάννης Κυρίτσης, ιδιοκτήτης της Axia Hospitality, εταιρεία που εξειδικεύεται σε reservation management. «Σκεφτείτε πως σύμφωνα με τα δικά μας στατιστικά από τον αριθμό των τουριστών που επισκέφτηκαν το 2015 την χώρα μας το 65% ήταν Ευρωπαίοι, το 20% Αμερικανοί και το 15% από λοιπές χώρες. Αν εξαιρεθούμε από την Σένγκεν είναι σχεδόν βέβαιο πως θα πληγεί ο Ευρωπαϊκός τουρισμός που αποτελεί το μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς μας, και μάλιστα σε μια Ελλάδα που είναι ήδη αποδυναμωμένη οικονομικά» συμπληρώνει. Όσο για το αίσθημα ασφάλειας των ευρωπαίων ταξιδιωτών ο κ. Κυρίτσης σημειώνει πως έχει ήδη επηρρεαστεί. «Οι παρακρατήσεις ήδη παρουσιάζουν μια πτώση της τάξης του 15% μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι και την Τουρκία. Κατά τη δική μου εκτίμηση αυτό θα αντισταθμιστεί τελευταία στιγμή, όπως συνέβη το 2012».
Τελευταίο αλλά όχι αμελητέο κίνδυνο που υπογραμμίζει ο κ. Βασιλικός είναι και ο ενδεχόμενος εγκλωβισμός των μεταναστών στη χώρας μας σε περίπτωση επιβολής «passport controls». «Με τους μετανάστες να παραμένουν εντός ελληνικών συνόρων ορισμένοι προορισμοί, που ήδη αντιμετωπίζουν πρόβλημα λόγω των τεράστιων προσφυγικών ροών που δέχονται, θα υποστούν βαρύτατες απώλειες».
Θεωρούμε ότι η απειλή δεν είναι άμεση και πιστεύουμε πως δεν θα ισχύσει κάτι τέτοιο. Αν μπούμε όμως στη λογική των δυνητικών απειλών η λίστα είναι πάρα πολύ μεγάλη. Να ξεκινήσουμε από το μεταναστευτικό, που αρχίζει και παίρνει διαστάσεις ανεξέλεγκτες, από την περιοχή γύρω μας που μπορεί να υπάρξει ανάφλεξη ανά πάσα στιγμή ή από την τρομοκρατία η οποία αποτελεί πλέον οδυνηρή πραγματικότητα» καταλήγει ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Αττικής.
Τα σενάρια παραμένουν υποθετικά, καταλήγουν κύκλοι της αγοράς, αφού δεν υπάρχει αντίστοιχο προηγούμενο ούτε και συγκεκριμένες διατάξεις που να ορίζουν τον τρόπο αναστολής και πόσο μάλλον εξόδου. Αυτός είναι και ο λόγος που η αποτίμηση των συνεπειών είναι δύσκολη υπόθεση αφού βασικοί παράγοντες παραμένουν αδιευκρίνιστοι κι αστάθμητοι.
