Ροή
Το fintech, ή χρηματοοικονομική τεχνολογία όπως αποδίδεται στα Ελληνικά, ήρθε για να φέρει την επανάσταση στον τομέα των τραπεζικών υπηρεσιών, αφού υπόσχεται να αντικαταστήσει τις τράπεζες με ένα smartphone. Τι ακριβώς σημαίνει όμως ο όρος fintech; Όλοι νομίζουμε πως καταλαβαίνουμε στο… περίπου.
1. Τι ακριβώς είναι το fintech;
Είναι μια ευρεία έννοια που περιλαμβάνει όλες τις εταιρείες που χρησιμοποιούν το Internet, τα κινητά τηλέφωνα, το cloud και λογισμικό ανοιχτού κώδικα για την αποτελεσματική και εύχρηστη παροχή τραπεζικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: η μία περιλαμβάνει τις εταιρείες που προσφέρουν ψηφιακά εργαλεία στους χρήστες για να δανείζονται, διαχειρίζονται τα χρήματά τους και να χρηματοδοτούν ευκολότερα τις startups, ενώ η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τις επιχειρήσεις που παρέχουν υποστηρικτικές υπηρεσίες και βοηθούν τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς να διαχειρίζονται καλύτερα τις υπηρεσίες τους.
2. Γιατί όλος αυτός ο θόρυβος;
Το fintech έρχεται για να αλλάξει δραστικά το τοπίο στον κλάδο των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και να μεταβάλλει τις ισορροπίες εις βάρος των μεγαλύτερων παικτών. Ήδη, οι τραπεζίτες χρησιμοποιούν αυτές τις υπηρεσίες για να φέρουν απευθείας σε επαφή τους δανειολήπτες με τους επενδυτές –μειώνοντας τον χρόνο εκταμίευσης δανείων σε μερικές μόνο ώρες.
Στον τομέα διαχείρισης επενδύσεων, κολοσσοί όπως η BlackRock και η Vanguard χρησιμοποιούν αλγόριθμους, τους λεγόμενους «ρομποτικούς συμβούλους» (robo-advisers) για να προσαρμόζουν τα χαρτοφυλάκια σύμφωνα με τις προτιμήσεις κινδύνου των πελατών. Παράλληλα, κάποια hedge funds πειραματίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη για να «εκπαιδεύουν» τους αλγόριθμους να… μαθαίνουν από τα λάθη τους.
Στις κεφαλαιαγορές, startups και εδραιωμένοι «παίκτες» όπως η Goldman, αλλά και θεσμικοί φορείς όπως η Τράπεζα της Αγγλίας, πειραματίζονται με την τεχνολογία blockchain που βρίσκεται πίσω από το bitcoin και υπόσχεται να αλλάξει τον τρόμο μεταβίβασης στοιχείων ενεργητικού και συναλλάγματος. Κάποια ιδρύματα χρησιμοποιούν την τεχνολογία blockchain για να απλοποιήσουν τις διαδικασίες διαπραγμάτευσης (trading), εκκαθάρισης και καταγραφής των χρεογράφων. Όλες αυτές οι υπηρεσίες βρίσκονται κάτω από την ομπρέλα του fintech.
3. Τι κινδύνους κρύβει το fintech;
Ενώ οι εταιρείες fintech προσφέρουν μια ευρεία γκάμα χρηματοοικονομικών υπηρεσιών –online στεγαστικά δάνεια, δάνεια αυτοκινήτου, συνταξοδοτικά προγράμματα κ.α.– η «άνεση» με την οποία διεκπεραιώνονται οι δανειακές διαδικασίες κρύβει τον κίνδυνοι οι δανειολήπτες να αναλαμβάνουν υποχρεώσεις που δεν μπορούν να τηρήσουν.
Επιπλέον, το fintech απειλεί με «λουκέτο» τις παραδοσιακές τραπεζικές δομές, όπως η τράπεζα της γειτονιάς, στερώντας τα νοικοκυριά χαμηλών εισοδημάτων από απλές υπηρεσίες όπως η ενημέρωση των λογαριασμών ταμιευτηρίου ή ο έλεγχος των πιστωτικών καρτών.
4. Τα funds επενδύουν στο fintech;
Με «τα χίλια». Τα fund επιχειρηματικών κεφαλαίων (venture capitals) επένδυσαν πάνω από 17 δισ. δολάρια στις νεοφυείς εταιρείες fintech το 2016 παγκοσμίως –ποσό εξαπλάσιο από το 2012. Πέρυσι, μάλιστα, η Κίνα ξεπέρασε τις ΗΠΑ ως κορυφαίος προορισμός επενδύσεων στον fintech. Μόνο στη Σιγκαπούρη υπάρχουν σήμερα περισσότερες από 100 startups στο fintech. Μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό των εταιρειών του κλάδου έχουν εισαχθεί σε χρηματιστήριο, το οποίο σημαίνει ότι τα επόμενα χρόνια θα δούμε ένα κύμα δημόσιων εγγραφών από εταιρείες fintech, καθώς και εξαγορών από τράπεζες που θα πρέπει να ενσωματώσουν τις εν λόγω τεχνολογίες στις υπηρεσίες τους.
5. Το fintech τρομάζει τις τράπεζες;
Φυσικά. Σε πρώτη φάση «σνόμπαραν» τις εταιρείες fintech ως «περιθωριακές» αλλά, πλέον, αναγκάζονται να δεχθούν τις νέες τεχνολογίες που εισέρχονται στον τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Και παρότι οι ρομποτικοί σύμβουλοι και οι υπόλοιπες εφαρμογές μπορούν να βοηθήσουν τις τράπεζες να εξυπηρετήσουν καλύτερα τους πελάτες τους, την ίδια ώρα απειλούν χιλιάδες θέσεις εργασίας. Οι τράπεζες, οι χρηματιστηριακές εταιρείες και άλλοι παραδοσιακοί «παίκτες» ανησυχούν, επίσης, ότι οι εταιρείες fintech εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι δραστηριοποιούνται σε έναν τομέα που δεν ελέγχεται από τις ρυθμιστικές αρχές για να κερδίσουν μερίδιο αγοράς.
6. Και τι κάνουν γι αυτό;
Προσπαθούν να διατηρήσουν το «πάνω χέρι». Κάποιες τράπεζες εκμεταλλεύονται την ισχυρή επωνυμία και τις τεχνολογίες που διαθέτουν για να πειραματιστούν στο fintech, συχνά αντλώντας έμπνευση και πόρους από τη Silicon Valley.
Η Barclays, για παράδειγμα, χρηματοδοτεί 60 σχετικά εγχειρήματα στο πλαίσιο των προγραμμάτων «επιτάχυνσης» που έχει εκπονήσει στο Λονδίνο, τη Νέα Υόρκη, το Τελ Αβίβ και το Κέιπ Τάουν. Άλλοι τραπεζικοί κολοσσοί όπως η Citigroup και η Banco Santander έχουν δημιουργήσει fund επιχειρηματικών κεφαλαίων για να εξαγοράσουν μερίδια σε εταιρείες fintech.
Η αλήθεια, όμως, είναι ότι οι πολλοί μεγάλοι τραπεζικοί κολοσσοί δυσκολεύονται να προσαρμόσουν τα παραδοσιακά τους συστήματα στις νέες τεχνολογίες. Έτσι εξηγείται γιατί οι τραπεζικοί κολοσσοί καθυστερούν να αλλάξουν δραστικά τα συστήματά τους υιοθετώντας τις τεχνολογίες fintech –παρά το γεγονός ότι έχουν αρχίσει να επενδύουν σημαντικά κεφάλαια –και ελπίδες– στο fintech.
