Ροή
Για τα χρηματοδοτικά εργαλεία που προσφέρει ο τραπεζικός τομέας για τις επενδύσεις στην ενέργεια, τις προοπτικές του κλάδου στην Ελλάδα αλλά και τα ειδικά τραπεζικά προϊόντα που κατευθύνονται προς την ενέργεια μιλάει στο insider.gr ο βοηθός γενικός διευθυντής Εταιρικής και Επενδυτικής Τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας, Βασίλης Καραμούζης.
Κύριε Καραμούζη, η αγορά ενέργειας μετασχηματίζεται. Ο ρόλος της εθνικής τράπεζας αλλάζει. Ακολουθεί τη γενική τάση. Θα γίνει λοιπόν μια τράπεζα ενέργειας;
Είναι 1000% σίγουρο αυτό. Η τράπεζα τα τελευταία χρόνια έχει κάνει μια σημαντική προσπάθεια η οποία φέτος έχει εντατικοποιηθεί. Κάνουμε μια προσπάθεια να στηρίξουμε την ενέργεια. Εκτιμούμε ότι οι ανάγκες στο χώρο της ενέργειας είναι μεγάλες. Θα χρειαστούν εκτιμάμε τουλάχιστον 7-8 δις τα επόμενα 3-5 χρόνια και η Εθνική ως "τράπεζα της ενέργειας" θα παίξει το ρόλο που πρέπει να παίξει. Πρόσφατα μάλιστα ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας είπε ότι κατά minimum θα βάλουμε 2 δις. στον τομέα αυτό και αν χρειαστεί και παραπάνω.
Τι είδους έργα σκέφτεστε να χρηματοδοτήσετε; Τι είδους επενδύσεις;
Δεν μπορώ να πω ότι υπάρχει κάτι που θα κάναμε ή δεν θα κάναμε. Μας αρέσουν πάρα πολύ οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας γιατί τα ΑΠΕ έχουν πολύ συγκεκριμένες χρηματοροές και είναι ένα έργο το οποίο μας αρέσει πολύ σαν τράπεζα να χρηματοδοτούμε. Σίγουρα θα στηρίξουμε τις ιδιωτικοποιήσεις. Όποιος ξένος έρθει στη χώρα και έχει σκοπό να επενδύσει στην ενέργεια εμείς είμαστε εδώ για να στηρίξουμε την επένδυση. Κεφάλαια που έρχονται στη χώρα, εμείς είμαστε εδώ να τα μοχλεύσουμε και να στηρίξουμε όποια επένδυση έρχεται και σίγουρα στην ενέργεια ακόμη περισσότερο.
Η ενέργεια έχει να παίξει ένα πολύ σημαντικό ρόλο. Εκτιμούμε ότι υπάρχουν είτε σε πρώτα στάδια εξέλιξης είτε σε προχωρημένο σχεδιασμό τουλάχιστον 8 δις. σε ανεκτέλεστα έργα τα οποία έχουν σχέση με την ενέργεια. Γύρω στο 70% από αυτά έχουν σχέση με διασυνδέσεις και το υπόλοιπο 30% με παραγωγή ενέργειας. Οι διασυνδέσεις είναι πολύ σημαντικές. Έχουμε τα καλώδια που ενώνουν τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, το μεγάλο και το μικρό καλώδιο της Κρήτης, υπάρχουν τεράστια έργα διασύνδεσης όπως ο TAP, ο IGB, το πλωτό LNG της Αλεξανδρούπολης. Είναι σημαντικά έργα τα οποία δίνουν την ευκαιρία στη χώρα να παίξει ένα σημαντικό ρόλο. Η Ελλάδα λόγω και της γεωγραφικής της θέσης πρέπει και μπορεί να παίξει αυτό το ρόλο και μπορεί να είναι κεντρικός πυλώνας του ενεργειακού χάρτη της Ευρώπης.
Να γίνουμε και λίγο πιο συγκεκριμένοι. Τι χρηματοδοτικά εργαλεία προσφέρει η τράπεζα για τις επενδύσεις αυτού του είδους;
Η τράπεζα έχει κάνει μια μεγάλη αναπροσαρμογή στο επιχειρηματικό της μοντέλο. Έχουμε φτιάξει ένα corporate investment bank κατά τα πρότυπα του εξωτερικού. Αυτό έχει τρεις πυλώνες που μπορούν ο καθένας ξεχωριστά να εξυπηρετήσει τους πελάτες όχι μόνο της ενέργειας... Αλλά ας μιλήσουμε για την ενέργεια συγκεκριμένα. Ο ένας πυλώνας είναι το παραδοσιακό Large Corporate όπου μπορούμε να παρέχουμε εταιρικά δάνεια στους μεγάλους πελάτες, δάνεια τα οποία στηρίζονται στο τι σηκώνει ο ισολογισμός της εκάστοτε εταιρείας, πιστώσεις και άλλα παραδοσιακά προϊόντα corporate. Μετά υπάρχει το Project Finance. Το Project Finance είναι πολύ σημαντικό για την ενέργεια. Γιατί ένα μεγάλο κομμάτι όπως είπαμε είναι οι διασυνδέσεις και η παραγωγή. Κοινώς ΑΠΕ σε μεγάλο βαθμό, καλώδια και γενικά projects τα οποία μπορούν σε μεγάλο βαθμό να παράξουν από μόνα τους ροές. Τι κάνει το Project Finance λοιπόν; Πάει και δανειοδοτεί τα projects με βάσει τις ροές. Αυτός είναι ένας τρόπος δανεισμού που αρέσει και πάρα πολύ στην τράπεζα γιατί μέσα από τη διαδικασία αυτή η τράπεζα καταλαβαίνει το οικοσύστημα του κάθε project με αποτέλεσμα να μπορεί να κάνει και πολύ επιθετικές τιμολογήσεις γιατί καταλαβαίνει πολύ καλά τα ρίσκα. Το Project Finance έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Να σας πω και ένα στατιστικό. Αν κοιτάξει κανείς το 2004,το Project Finance σαν εργαλείο για ΑΠΕ ήταν γύρω στο 14% του συνολικού δανεισμού σε ΑΠΕ. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε έχει ξεπεράσει το 50%, οπότε είναι ξεκάθαρο ότι σαν εργαλείο έχει κάνει άλματα. Το τρίτο και πολύ σημαντικό επίσης είναι το Investment Banking της τράπεζας όπου εκεί έχουμε φτιάξει μια ομάδα η οποία έχει ως κύριο σκοπό να γεφυρώσει τους επενδυτές του εξωτερικού με τις ευκαιρίες στην Ελλάδα.
Κάναμε ένα roadshow πρόσφατα στο Λονδίνο όπου πήγαμε και είδαμε μια σειρά από επενδυτές και μπορώ να σας πω ότι τα νέα ήταν εκπληκτικά. Είδαμε επενδυτές όπου κανείς δεν μιλούσε για θέματα πολιτικά. Κανείς δεν μιλούσε για εκλογές. Όλοι μιλούσαν για συγκεκριμένα projects. Θέλουν να γνωρίσουν κόσμο. Θέλουν να γνωρίσουν Έλληνες επιχειρηματίες. Θέλουν να κάνουν συνεργασίες. Θέλουν να κάνουν επενδύσεις. Αυτές οι τρεις διευθύνσεις δουλεύοντας αρμονικά μαζί μπορούν να δώσουν σε έναν πελάτη το πλήρες πακέτο υπηρεσιών που μπορεί να χρειάζεται για να μπει στην ενέργεια. Το μοντέλο αυτό είναι φτιαγμένο για να εξυπηρετήσει τους ντόπιους πελάτες, τους πελάτες του εξωτερικού ή και συνεργασίες μεταξύ των δύο.
Αυτό που είπατε για το Λονδίνο είναι πολύ αισιόδοξο γιατί φαίνεται ότι η εκάστοτε πολιτική κατάσταση δεν λειτουργεί αποθαρρυντικά για τους επενδυτές. Είναι δηλαδή ανεξάρτητο το πως θα επενδύσουν στην ενέργεια από την πολιτική αστάθεια που μπορεί να υπάρχει;
Η χώρα έχει μια ιστορική ευκαιρία να φέρει κεφάλαια μέσα. Η ενέργεια είναι ένας κλάδος που αρέσει πάρα πολύ αλλά η ευκαιρία είναι ιστορική όχι μόνο για το που βρίσκεται η χώρα. Είναι ιστορική για δομικούς λόγους που έχουν σχέση με τους επενδυτές. Επειδή για πολλά χρόνια το χρήμα ήταν πολύ φθηνό, τα funds του εξωτερικού έχουν μαζέψει τεράστια ποσά, δισεκατομμύρια, για τα οποία πλέον ανταγωνίζονται μεταξύ τους για το που θα τα τοποθετήσουν. Τα ΑΠΕ όπως είπαμε πριν για παράδειγμα λειτουργούν σχεδόν σαν ένα ομόλογο με αποτέλεσμα αυτοί οι επενδυτές να είναι διατεθειμένοι να έρθουν εδώ και επειδή οι αποδόσεις δεν βρίσκουν σε παραδοσιακούς χώρους που βρίσκανε παλιά, στα high yield ομόλογα και σε άλλα παρόμοια τέτοια εργαλεία, έρχονται στην Ελλάδα και κοιτάνε τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ή και άλλα στρατηγικά projects για να πάρουν yield. Είναι μια ευκαιρία την οποία δεν μπορούμε να την αγνοήσουμε και εμείς σαν Εθνική Τράπεζα είμαστε εδώ, είμαστε εδώ για τους πελάτες μας, θα στηρίξουμε τους επενδυτές και θα γεφυρώσουμε το χάσμα ανάμεσα στους δύο.
Σημειώνεται ότι η Εθνική Τράπεζα παρουσίασε εκτενώς τις εκτιμήσεις της για τις προοπτικές του ενεργειακου κλάδου, τις επενδύσεις και τα χρηματοδοτικά εργαλεία που προσφέρει στο 3ο Συνέδριο της ΗΑΕΕ το οποίο διοργανώνεται στις 3-5 Μαΐου στην Αθήνα.
