Ροή
Στο δυναμικό comeback της ελληνικής οικονομίας, στη φθίνουσα τροχιά του δείκτη δημόσιου χρέους, στην πορεία επιστροφής του Χρηματιστηρίου Αθηνών στο γκρουπ των ανεπτυγμένων αγορών, αλλά και στο «εύθραυστο» ζήτημα του δημογραφικού, αναφέρεται σε ανάλυσή του ο Filippo Taddei, ανώτερος οικονομολόγος για την Ευρώπη επικεφαλής για τη Νότια Ευρώπη και Εκτελεστικός Διευθυντής της Goldman Sachs, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στο κομμάτι των επενδύσεων.
Τα τελευταία δεδομένα από τους δείκτες οικονομικής συγκυρίας και δραστηριότητας και από τον κλάδο μεταποίησης αποκρυσταλλώνουν το διατηρούμενο πλαίσιο οικονομικής ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας, με την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας να επιστρέφει σε ρυθμούς, προ Παγκόσμιας Χρηματοπιστωτικής Κρίσης (GFC) και την Κομισιόν να αναμένει ότι θα αυξηθεί ταχύτερα από την υπόλοιπη Ευρωζώνη. Ωστόσο, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ εξακολουθεί να είναι χαμηλό, καθώς βρίσκεται σε επίπεδα άνω του 15% χαμηλότερα από αυτά που είχαν επιτευχθεί προ Παγκόσμιας Χρηματοπιστωτικής Κρίσης.
Η Goldman Sachs στέλνει ηχηρό σήμα, τονίζοντας πως η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε μια ισχυρή θέση για να εδραιώσει την αναπτυξιακή της δυναμική φέτος και να επιταχύνει το ρυθμό προέλκυσης και υλοποίησης των επενδύσεων, σε επίπεδα υψηλότερα έναντι της υπόλοιπης Ευρωζώνης.
Όπως επισημαίνει ο Taddei, η απασχόληση και η βιομηχανική παραγωγή συνέχισαν να ανεβάζουν ρυθμούς από το τέλος της πανδημίας και απέχουν πλέον μόλις, κατά 3% και 10%, αντίστοιχα, από τα υψηλά που είχαν καταγραφεί πριν την GFC. Εν τω μεταξύ, το ποσοστό απασχόλησης έχει φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 25 ετών. Από την άλλη βέβαια, οι επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων τόσο του οικιστικού όσο και του βιομηχανικού κλάδου, παραμένουν σημαντικά χαμηλότερες, καθώς εξακολουθούν να βρίσκονται κατά 30% χαμηλότερα από το μέσο όρο της Ευρωζώνης και από τα τέλη της δεκαετίας του 2000, ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του, οι επενδύσεις στην παραγωγική ικανότητα θα αυξηθούν σημαντικά φέτος στην Ελλάδα. Οι εκταμιεύσεις από το RRF (Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας) αναμένεται να φτάσουν σε κορυφωθούν φέτος, φτάνοντας δυνητικά τα 9 δισ. ευρώ (4% του ΑΕΠ), ενώ και ο ευρύτερος προγραμματισμός θα στραφεί όλο και περισσότερο προς τη στήριξη των επενδύσεων από φέτος και έπειτα. Υπό το σενάριο της πλήρους υλοποίησης των στόχων και υιοθέτησης μιας σειράς μεταρρυθμίσεων που οδηγούν σε εκταμίευση των πόρων, η Goldman Sachs εκτιμά ότι η ώθηση που θα μπορούσε να προκύψει θα είναι τόσο ισχυρή που θα μπορούσε να φτάσει τις 1,7 ποσοστιαίες μονάδες. Υπό μια πιο προσεκτική παραδοχή (80% υλοποίηση), οι επενδύσεις σε μη οικιστικά οικήματα και οι διάφορες άλλες θα μπορούσαν να αυξηθούν με διπλάσιο ρυθμό από την υπόλοιπη Ευρωζώνη, τόσο το 2024 όσο και το 2025.
Ένα τέτοιο διαρκές, επίμονο και ενισχυμένο επενδυτικό έργο διαμορφώνει ένα υποστηρικτικό πλαίσιο για την επανένταξη του Χρηματιστηρίου Αθηνών στο «χάρτη» ανεπτυγμένων αγορών, σύμφωνα με τους αναλυτές του οίκου. Τον Ιούνιο του 2013, στον απόηχο της κρίσης του δημόσιου χρέους, η εγχώρια αγορά έγινε η πρώτη, ανεπτυγμένης οικονομίας που υποβαθμίστηκε στο καθεστώς της αναδυόμενης αγοράς. Ο Taddei βλέπει ωστόσο, τη δυνατότητα επανένταξης και αναβάθμισης, στη βάση της επενδυτικής ανθεκτικότητας, πιθανότατα μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού.
«Η αποκατάσταση ενός επιπέδου ετήσιων επενδύσεων που να ευθυγραμμίζονται με την υπόλοιπη Ευρωζώνη παραμένει κατά την άποψή μας ένα κεντρικό σημείο για τη διασφάλιση των μεσοπρόθεσμων προοπτικών της ελληνικής οικονομίας. Ο μόνιμος πληθυσμός της χώρας έχει μειωθεί σχεδόν κατά 5% την τελευταία δεκαετία και η ευθραυστότητα του δημογραφικού παραμένει ένα βασικό «αγκάθι» όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, χάρη σε μια ανθεκτική αγορά εργασίας, ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων έχει βελτιωθεί αισθητα την τελευταία δεκαετία. Αναμένουμε ότι οι δημόσιες συνταξιοδοτικές δαπάνες θα μειωθούν, ως ποσοστό του ΑΕΠ, μέχρι το τέλος της δεκαετίας προτού επιδεινωθούν πέρα από αυτή την περίοδο και θα παραμείνουν σχετικά κοντά στον μέσο όρο της Ευρωζώνης μακροπρόθεσμα», αναφέρει ο Taddei.
Ο ίδιος εκτιμά επίσης ότι οι εποικοδομητικές μακροοικονομικές προοπτικές θα μειώσουν τον αρνητικό αντίκτυπο της δημογραφικής επιδείνωσης, με σημαντικά οφέλη και στο σκέλος του δημόσιου χρέους. Στην πραγματικότητα, με δεδομένο ότι η στήριξη από το Ταμείο Ανάκαμψης αναμένεται να επιταχυνθεί φέτος, οι αναλυτές αναμένουν ότι ο δείκτης δημόσιου χρέους θα παραμείνει σε φθίνουσα τροχιά και αναμένεται να μειωθεί κατά περισσότερο από 30 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το τέλος της δεκαετίας, επίπεδα χαμηλότερα από αυτά που ανέμεναν προηγουμένως. Επιπλέον, δεδομένου ότι περίπου το 70% του δημόσιου χρέους είναι «κλειδωμένο» και αφορά σε λίγα ευρωπαϊκά προγράμματα διάσωσης πολύ μεγάλης ωρίμανσης και συνεπακόλουθα η περιορισμένη έκθεση αυτού στις αγορές, «θωρακίζει» τις κινήσεις του ΟΔΔΗΧ (μέσω του κόστους δανεισμού) από την υψηλή μεταβλητότητα των yields και συμβάλλει στη διατήρηση ενός κόστους δανεισμού σε επίμονα χαμηλά επίπεδα.
