Ροή
Mπορεί η ανάκαμψη του κύκλου εργασιών στη βιομηχανία να αποτελεί ενθαρρυντικό σημάδι, ωστόσο η χώρα χρειάζεται περαιτέρω προσπάθειες προκειμένου να αυξηθεί η εγχώρια παραγωγή αλλά και η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών βιομηχανικών προϊόντων. Μάλιστα η ελληνική βιομηχανία, δυστυχώς, θεωρείται ένας σχετικά μικρός σε μέγεθος κλάδος στην ελληνική οικονομία όπου κυριαρχούν οι υπηρεσίες. Αυτό σημειώνει ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος και του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου του Αθήνας Κωνσταντίνος Μίχαλος, με αφορμή μελέτη του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων, η οποία πραγματοποιήθηκε από κοινού με το ΕΒΕΑ.
Σύμφωνα με τη μελέτη, εάν από την παραγωγή αφαιρέσουμε τις εξαγωγές, η εγχώρια παραγωγή καλύπτει ποσοστό μόλις 26% της εγχώριας κατανάλωσης, ενώ το υπόλοιπο 74% ικανοποιείται από τις εισαγωγές, στοιχείο που δείχνει ότι η χώρα χρειάζεται μία νέα βιομηχανική πολιτική που θα συμβάλει στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου και ταυτόχρονα θα παρέχει υψηλής ποιότητας προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές και υψηλής εξειδίκευσης και πλήρους απασχόλησης θέσης εργασίας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη μελέτη, σημειώθηκε στασιμότητα και στη συνέχεια δραστική μείωση στον κλάδο της ελληνικής μεταποίησης κατά τα τελευταία 20 χρόνια. Κατην προ της οικονομικής κρίσης περίοδο, 1995 - 2007, ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής ήταν μόλις 0,6%, και από το 2008, έτος που σημειώθηκε η πρώτη ύφεση, έως και το 2013, ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής της βιομηχανικής παραγωγής ήταν -6,3%. Έτσι, σωρευτικά κατά την περίοδο 2008 - 2013, η βιομηχανική παραγωγή συρρικνώθηκε κατά -30,3%, και μόνο κατά τα έτη 2014 και 2015 αυξήθηκε κατά 1,8% και 1,9%, αντίστοιχα. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι κατά την περίοδο 1995 - 2015, η βιομηχανική παραγωγή της Ελλάδας υποχώρησε κατά -19,5%. Αποτέλεσμα της συρρίκνωσης του μεταποιητικού τομέα είναι η δραστική μείωση των επενδύσεων, του αριθμού των μεταποιητικών επιχειρήσεων και του αριθμού των απασχολουμένων. Οι επενδύσεις μετά από θεαματική αύξηση κατά την περίοδο 1995 - 2000, ακλούθησαν πτωτική πορεία έως το 2005, και μετά από ανάκαμψη κατά έτη 2006, 2007 και 2008 (που οφείλεται στις επενδύσεις των κλάδων Πετρελαίου & Άνθρακα και Χημικών & Φαρμακευτικών Προϊόντων) συνεχίζουν την πτωτική τους πορεία με αποτέλεσμα το 2013 να διαμορφωθούν στα επίπεδα του 1995. Παράλληλα, οι μεταποιητικές επιχειρήσεις από 5.814 το 1995 περιορίστηκαν σε 2.845 το 2013 και χάθηκαν 82.090 θέσεις εργασίας (1995: 250.437 απασχολούμενοι, 2013: 168.347 απασχολούμενοι).
Πτωτική πορεία παρουσιάζει όμως και η ακαθάριστη αξία παραγωγής της μεταποίησης. Μετά από συνεχή αύξηση κατά την περίοδο 1995 - 2008 με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 6,9% και αξία παραγωγής ύψους 46 δισ. ευρώ το 2008, περιορίστηκε σε 42,3 δισ. ευρώ το 2013, δηλαδή κατά -8,1%. Σημαντική μείωση σημείωσε και η προστιθέμενη αξία παραγωγής της μεταποίησης. Κατά την περίοδο 1995 - 2004, η προστιθέμενη αξία αποτελούσε περίπου το 36% - 40% της ακαθάριστης αξίας παραγωγής. Από το 2005 το ποσοστό αυτό μειώνεται συνεχώς και περιορίστηκε σε 22% και 23% κατά τα έτη 2012 και 2013, αντίστοιχα.
Σε αυτές τις δυσμενείς συνθήκες οι εξαγωγές φαίνεται να είναι η µόνη λύση για την επιβίωση των µεταποιητικών επιχειρήσεων και ειδικότερα για την περίοδο που η χώρα µας µαστίζεται από την οικονοµική κρίση και η εσωτερική κατανάλωση συνεχώς συρρικνώνεται. Μετά από συνεχή αύξηση των εξαγωγών κατά την περίοδο 1995-2008 µε µέσο ετήσιο ρυθµό μεταβολής 6,4%, ακολούθησε μείωση κατά -17,5% το 2009 λόγω της διεθνούς κρίσης. Έκτοτε, οι εξαγωγές μεταβάλλονται µε θετικό ρυθµό σηµειώνοντας σωρευτική αύξηση 44,4% στην περίοδο 2009 - 2016. Εάν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή, που οι τιµές τους έχουν συρρικνωθεί τα τελευταία έτη, η εικόνα είναι ακόµα καλύτερη. Συγκεκριµένα, κατά την περίοδο 2013 (αρχή της πτώσης της τιµής του πετρελαίου), έως το 2016, οι συνολικές εξαγωγές μειώθηκαν κατά -8,1%, ενώ οι εξαγωγές των λοιπών κλάδων, εκτός πετρελαιοειδών, αυξήθηκαν κατά +11,7%.
«Η επιβίωση του μεταποιητικού τομέα δείχνει να εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τις εξαγωγές», σημειώνει η πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων κ. Χριστίνα Σακελλαρίδη, υπογραμμίζοντας ότι ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην τόνωση της εγχώριας παραγωγής, στη μεταποίηση αγροτικών και βιομηχανικών προϊόντων μέσα από κίνητρα για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων μεταποιητικών μονάδων.
