Ροή
Η δημόσια συζήτηση για την ανάπτυξη παραμένει ρηχή. Σπάνια αποκτά κεντρική θέση και ουσιαστικό περιεχόμενο στο δημόσιο διάλογο και στις πολιτικές θέσεις, ενώ το αναπτυξιακό μας μοντέλο εξακολουθεί να κυριαρχείται από τα παλιά πρότυπα της επιχειρηματικότητας ανάγκης και χαμηλής τεχνολογίας, με μέτριες επιδόσεις που συνεχίζουν να καταποντίζουν τη χώρα στους διεθνείς πίνακες ανταγωνιστικότητας. Στο μεταξύ, η μεγάλη αύξηση του τουρισμού κυρίως μαζικού περιορισμένης εποχικότητας, δεν συγκροτεί ολοκληρωμένη και ασφαλή αναπτυξιακή βάση και είναι ευάλωτος στη διεθνή συγκυρία.
Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην κρίση, στον ανταγωνισμό από τρίτες χώρες και στις προκλήσεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης είναι η νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για τη βιομηχανία με ανάδειξη του κομβικού της ρόλου στην ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Στόχος, η αύξηση της συμμετοχής της βιομηχανίας στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ από το 15% στο 20% μέχρι το 2020.
Η συμβολή της βιομηχανίας δεν περιορίζεται στα άμεσα οφέλη που επιφέρει στην οικονομία και την κοινωνία, με την ενίσχυση των εισοδημάτων, τη δημιουργία νέων βιώσιμων θέσεων εργασίας και την εξασφάλιση εσόδων για τα δημόσια και τα ασφαλιστικά ταμεία. Έχει επιπλέον, περισσότερες από κάθε άλλο οικονομικό τομέα, πολλαπλασιαστικές επιδράσεις που ενισχύουν πολλές άλλες οικονομικές δραστηριότητες. Και αυτό γιατί έχει υπολογιστεί ότι κάθε ευρώ βιομηχανικής παραγωγής, προσθέτει τελικά 3,1 ευρώ στο ΑΕΠ. Αντίστοιχα, κάθε νέα θέση εργασίας στη βιομηχανία, ανοίγει 3,5 θέσεις στην συνολική απασχόληση.
Η πρόσφατη έκθεση στην Τεχνόπολη για τα 160 χρόνια της βιομηχανίας στην Ελλάδα, ανέδειξε τον διαχρονικά σημαντικό ρόλο της στην ελληνική οικονομία, αλλά και τη μετ’ εμποδίων πορεία της με τη συρρίκνωση σημαντικών τμημάτων της. Μεγάλος αριθμός ελληνικών ιστορικών βιομηχανιών δεν υπάρχουν σήμερα γιατί δεν κατάφεραν να προσαρμοσθούν στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης, της διαφοροποίησης και των τεχνολογικών αλλαγών. Αποτέλεσμα, η ελληνική βιομηχανία να έχει περιοριστεί πια στο 8,6% του ΑΕΠ.
Παρόλα αυτά, η βιομηχανία διατηρεί σημαντικούς θύλακες σε όλη την Ελλάδα και καλύπτει σήμερα το 87% των ελληνικών εξαγωγών. Νέοι παίχτες αναδεικνύονται με επενδύσεις σε αλυσίδες αξίας, τόσο σε παραδοσιακούς κλάδους, όπως η βιομηχανία τροφίμων-ποτών, καθώς και σε νέους υψηλής τεχνολογίας. Ο στόχος που έχει θέσει το ΔΣ του φορέα «Ελληνική Παραγωγή» είναι η αύξηση του ποσοστού της στο ΑΕΠ στο 12% το 2020.
Πράγματι η Ελλάδα, αξιοποιώντας την εμπειρία και τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών πολιτικών και ενισχύσεων, μπορεί να διαμορφώσει ένα νέο σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης με κορμό την παραγωγή ανταγωνιστικών, διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και να πετύχει την αύξηση των εξαγωγών και την υποκατάσταση εισαγωγών. Προϋπόθεση, μια δέσμη δημόσιων πολιτικών (οριζόντιων, κλαδικών, περιφερειακών), για τη θεσμική βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, την αναβάθμιση του επιτελικού/ εποπτικού/ ελεγκτικού ρόλου της πολιτείας και τη διάχυση μιας κουλτούρας καινοτομίας και δημιουργικότητας σε όλη τη χώρα.
Απαραίτητα στοιχεία του σχεδίου αυτού είναι η ενσωμάτωση της νέας γνώσης και των νέων τεχνολογιών σε όλο το παραγωγικό σύστημα και πρώτα από όλα στην εκπαίδευση για την απόκτηση των ανθρώπινων δεξιοτήτων της νέας εποχής, η ενίσχυση της έρευνας και η σύνδεση της με την παραγωγή, οι καινοτόμες επενδυτικές πρωτοβουλίες, καθώς και η υποβοήθηση της προσαρμογής των, μικρομεσαίων κατά βάση, παραγωγικών μονάδων, στα νέα δεδομένα της τεχνολογίας και της αγοράς.
Η ανάδειξη των ωφελειών της βιομηχανικής ανάπτυξης, σε συνδυασμό με τους ευρωπαϊκούς κανόνες της βιώσιμης ανάπτυξης με τους τρεις πυλώνες της (ανταγωνιστικότητα, κοινωνική συνοχή, περιβαλλοντική προστασία) διευκολύνουν τη θεμελίωση μιας εθνικής συνεννόησης, για μια νέα κοινωνική συμφωνία στα θέματα αυτά.
