Ροή
Ο κ Νίκος Αυλώνας, Πρόεδρος του Κέντρου Αειφορίας (CSE), Kαθηγητής Sustainability Μanagement (DePaul University, Chicago), και σύμβουλος για θέματα εταιρικής υπευθυνότητας στην Ελληνική Ένωση Επιχειρηματιών Ελλάδος (ΕΕΝΕ) μιλά για τα οφέλη της ΕΚΕ για τις επιχειρήσεις, τους νέους κανονισμούς, τα πρόστιμα αλλά και τις πρακτικές που ακολουθούν οι Έλληνες επιχειρηματίες. Ακολουθεί η συνέντευξη που παραχώρησε στο insider.gr.
Έχετε συνεργαστεί με μεγάλες μεγάλους ομίλους και διεθνείς επιχειρήσεις όπως είναι η BP, η HSBC κλπ. Στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων, έχετε αναλάβει και ως σύμβουλος της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών (ΕΕΝΕ). Από την εμπειρία σας σε αυτή τη θέση θα θέλαμε να μας δώσετε μια εικόνα για το ποια είναι η σχέση της Ένωσης με την εταιρική υπευθυνότητα.
Η ΕΕΝΕ είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα Ένωση. Είμαι μέλος της εδώ και τέσσερα χρόνια και έχει ως στόχο την προώθηση της ελληνικής επιχειρηματικότητας, δηλαδή της επιχειρηματικότητας η οποία προέρχεται από Έλληνες επιχειρηματίες. Πρόεδρος της Ένωσης είναι ο κ. Βασίλης Αποστολόπουλος, ο οποίος είναι ένας εξαιρετικός ηγέτης πάνω σε αυτά τα θέματα και στόχος της συνεργασίας είναι να προωθήσουμε την υπεύθυνη επιχειρηματικότητα. Ξέρετε, η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει και μια «πικρή γεύση» για τους περισσότερους. Θεωρούσαν ότι η επιχειρηματικότητα είναι συνδεδεμένη με κάποιον που κάνει κομπίνες, που εκμεταλλεύεται τους ανθρώπους. Όμως στην πραγματικότητα υπάρχει και η έννοια της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας. Και μέσα από αυτή τη συνεργασία σκοπεύουμε να την προάγουμε, δηλαδή να θεσπίσουμε κριτήρια και στόχους προκειμένου η επιχειρηματικότητα να μπορεί να φθάσει στο επόμενο επίπεδο, εκείνο της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας.
Θεωρείτε ότι οι Έλληνες επιχειρηματίες είναι εξοικειωμένοι με τις δράσεις ΕΚΕ; Αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες με κάποια δεδομένη συχνότητα; Τα στελέχη έχουν επαρκή εκπαίδευση;
Πολύ καλή ερώτηση. Οι Έλληνες επιχειρηματίες είναι περισσότερο εξοικειωμένοι με τη φιλανθρωπία. Συμμετέχουν κυρίως σε δράσεις που τους ενδιαφέρουν. Δεν είναι όμως τόσο εξοικειωμένοι με την εταιρική υπευθυνότητα. Η εταιρική υπευθυνότητα είναι κάτι θεσμικό, έχει να κάνει με 100 κριτήρια, με πολύ αυστηρά standards και σχετίζεται με τη βιωσιμότητα των ίδιων των επιχειρήσεων εκτός από την κοινωνική συνεισφορά και τις πρωτοβουλίες για το περιβάλλον. Άρα προχωράει πολύ πιο πέρα και είναι πολύ πιο σύνθετο θέμα. Και στην πραγματικότητα έχει πολλαπλά οφέλη για όλους. Όλοι βγαίνουν κερδισμένοι: οι επιχειρήσεις, η κοινωνία, το περιβάλλον. Και αυτή είναι η σύγχρονη έννοια της εταιρικής υπευθυνότητας.
Είπατε ότι οι επιχειρήσεις βγαίνουν κερδισμένες. Αλλά νομίζω μελλοντικά ότι μπορεί να βγουν και και ζημιωμένες αν δεν κάνουν δράσεις ΕΚΕ. Θα υπάρξουν και ποινές;
Θεωρώ ότι είναι ήδη ζημιωμένες αν δεν κάνουν δράσεις για την εταιρική κοινωνική ευθύνη. Στα χρόνια της κρίσης, το κοινό περιμένει από τις επιχειρήσεις να κατανοήσουν τα προβλήματα που υπάρχουν και να συνεισφέρουν σε αυτά. Όποιος δεν το κάνει ή δεν το κάνει με το σωστό τρόπο δεν θεωρείται σήμερα «καλός επιχειρηματίας». Από την άλλη, εκείνους που συνεισφέρουν σε σοβαρά προβλήματα τους εμπιστεύονται περισσότερο οι καταναλωτές και, κατά την άποψή μου, καλά κάνουν. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και μια νέα ευρωπαϊκή οδηγία στην Ελλάδα, η οποία ξεκίνησε να δημιουργείται από το 2013 και υποχρεώνει όλες τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα οι οποίες απασχολούν άνω των 500 ατόμων να δημοσιεύουν πλέον όλα τους τα στοιχεία γύρω από την εταιρική υπευθυνότητα. Φυσικά υπάρχουν πολύ συγκεκριμένα κριτήρια δημοσίευσης. Υπάρχουν δύο κατηγορίες επιχειρήσεων, οι άνω των 500 ατόμων όπου είναι πολύ αυστηρά τα κριτήρια και οι κάτω των 500 ατόμων. Στην πραγματικότητα δηλαδή πιάνει ένα πολύ μεγάλο μερίδιο των ελληνικών επιχειρήσεων. Στην Ευρώπη τα πρόστιμα που επιβάλλονται στις επιχειρήσεις που δεν συμμορφώνονται είναι πολύ τσουχτερά. Μπορεί να είναι φυλάκιση του διοικητικού συμβουλίου και πρόστιμα έως 5% επί του τζίρου της εταιρείας.
Και θα ενσωματωθούν και στην Ελλάδα αυτές οι οδηγίες;
Βεβαίως. Ήδη από το Σεπτέμβριο όπου είναι το deadline της συγκεκριμένης νομοθεσίας συγκεκριμένες ΑΕ αλλά και όλες οι εισηγμένες άνω των 500 εργαζομένων θα είναι υποχρεωμένες να δημοσιεύσουν στοιχεία για την εταιρική υπευθυνότητα.
Το Κέντρο Αειφορίας δημοσιεύει και κάποιες έρευνες για την εταιρική υπευθυνότητα. Ποιές είναι οι τάσεις με βάση τα τελευταία δεδομένα;
Οι έρευνες που κάνουμε είναι ετήσιες. Έχουμε ξεκινήσει από το 2012. Υπάρχει το Παρατηρητήριο Απολογισμών. Φέτος, με βάσει την τελευταία έρευνα που διεξήχθη, φθάσαμε σε σημείο να πούμε ότι οι εταιρείες που συστηματικά ασχολούνται με την εταιρική υπευθυνότητα και εκδίδουν εκθέσεις εταιρικής υπευθυνότητας ξεπερνούν τις 80 . Αυτές οι εταιρείες εκπροσωπούν 150.000 εργαζομένους και ένα πολύ σημαντικό ποσοστό του ΑΕΠ της χώρας. Ξεπερνάει αν δεν κάνω λάθος τα 15 δισ. ευρώ ο συνολικός τζίρος όλων αυτών των οργανισμών. Άρα αυτές οι εταιρείες έχουν σημαντική επιρροή στην Ελλάδα και ασχολούνται με την εταιρική υπευθυνότητα. Ετησίως υπολογίζουμε ότι το ποσό που δαπανάται είναι γύρω στα 40-50 εκατ. ευρώ, το οποίο είναι ένα καλό νούμερο. Το ερώτημα που προκύπτει όμως είναι αν αυτό το νούμερο δαπανάται για ουσία, δηλαδή για να υπάρχει σοβαρή και θετική επιρροή ή μόνο για δημόσιες σχέσεις και επικοινωνία. Είναι ένα πολύ μεγάλο ερώτημα αυτό.
Και εδώ είναι και εκείνο το οποίο ήθελα να σας θέσω για το τέλος. Κάποιες εταιρείες, από την άλλη, είναι διστακτικές στο να δημοσιεύουν τις δράσεις εταιρικής υπευθυνότητας. Τελικά τι πρέπει να κάνουν, να τις δημοσιεύουν ή να μην τις δημοσιεύουν;
Υπάρχει η έννοια της επικοινωνίας που σημαίνει ότι επικοινωνώ, ότι κάνω κάτι για να γίνεται γνωστό τόσο στο εσωτερικό της εταιρείας όσο και προς τα εξωτερικά ενδιαφερόμενα μέρη (πελάτες, μετόχους, κοινωνία, μη κυβερνητικές οργανώσεις που συνεργάζονται οι επιχειρήσεις). Από την άλλη, υπάρχει και η έννοια του να κάνει η επιχείρηση μια επιθετική επικοινωνία με την οποία θα γνωστοποιηθούν οι δράσεις σε όσο το δυνατόν περισσότερα μέρη και τελικά δαπανώνται περισσότερα χρήματα στην επικοινωνία από ό,τι στη δράση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Το δεύτερο κομμάτι είναι παραπλάνηση. Το πρώτο είναι το ουσιαστικό.
