Ροή
Του Δρ. Ιωάννη Πατινιώτη*
Σε μια επιχειρηματική δραστηριότητα, για τον υπολογισμό ενός “operational” ή “profit” ratio αυτά που χρειάζονται κατά βάση είναι αφενός τα ποσά των εσόδων (μεικτών ή καθαρών) και αφετέρου τα ποσά των εξόδων που δαπανήθηκαν για την επίτευξη των εν λόγω εσόδων. Σχετικά με τα έσοδα - ναύλοι, στην ναυτιλιακή αγορά επηρεάζονται κατά βάση από τις διακρατικές συμφωνίες και τους κανόνες και όρους που διέπουν το Παγκόσμιο Εμπόριο.
Αυτό το γεγονός από μόνο του δεν επιτρέπει στις περισσότερες των ναυτιλιακών εταιρειών να επηρεάσουν στο μεγαλύτερο ποσοστό το επίπεδο των εσόδων τους. Αποτέλεσμα αυτής της αδυναμίας είναι η επικέντρωση των προσπαθειών στην όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συνολική αποτελεσματικότητα του κόστους λειτουργίας των πλοίων τους.
Η έκφραση «μεγαλύτερη συνολική αποτελεσματικότητα του κόστους λειτουργίας του πλοίου» (Overall Operational Effectiveness) δηλώνει τη διαχρονική προσπάθεια μιας ναυτιλιακής εταιρείας για την επίτευξη όσο το δυνατόν μικρότερης ημερήσιας ολικής λειτουργικής δαπάνης (Holistically Operating Cost). Αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να γίνεται στη βάση ότι μπορεί να εξυπηρετήσει στο ακέραιο (charter party terms & conditions) την εκτέλεση ενός ταξιδίου, σύμφωνα πάντα με τα χαρακτηριστικά, τις τεχνικές προδιαγραφές και την ηλικία του πλοίου. Πρόκειται για το ταξίδι (Voyage ή T/C) από το οποίο θα μπορεί να προκύψει το μεγαλύτερο δυνατόν προσφερόμενο στην αγορά ημερήσιο έσοδο – ναύλος (T/C equivalent ).
Η επιστημονική κοινότητα έχει αποδεχθεί την ύπαρξη των «Ναυτιλιακών Κύκλων " ως ισχυρό στοιχείο της κουλτούρας που διέπει την ναυτιλιακή αγορά. Η υφιστάμενη υψηλή μεταβλητότητα ήταν και είναι μία από τις ισχυρότερες προκλήσεις της ναυτιλιακής αγοράς. Πρόκειται στην ουσία για ένα κρυφό, προκλητικό και συνάμα επικίνδυνο παιχνίδι για γρήγορο κέρδος. Αυτό το γεγονός από μόνο του αποτελεί και τη κύρια αιτία αποτυχίας των όποιων προσπαθειών για μακροχρόνια σταθερή ανάπτυξη στις περισσότερες των ναυτιλιακών εταιρειών. Εξαίρεση στον κανόνα αποτελούν οι ναυτιλιακές εταιρείες που λειτουργούν τα γραφεία και τα πλοία τους στη βάση ότι το σύνολο των επιχειρηματικών ενεργειών τους είναι τόσο αποδοτικές όσο και αποτελεσματικές. Με τον όρο "αποδοτικότητα " ορίζεται ο βαθμός μιας επιχειρηματικής προσπάθειας σε σχέση με το χρόνο , ενώ με τον όρο «αποτελεσματικότητα» το βαθμό ύπαρξης αποτελέσματος ενός έργου ( εργασία ). Πρόκειται στην ουσία για μια σχετικά ασαφή έννοια που περιλαμβάνει κυρίως την επίτευξη των στόχων του έργου.
Αυτή η έννοια του έργου " W " η επιστήμη της φυσικής δηλώνει ότι είναι στενά συνδεδεμένη με την ενέργεια. Στην επιχειρηματικότητα αυτή η ενέργεια μπορεί να προσδιοριστεί ότι προκαλείται τόσο από τα μηχανικά άψυχα Πάγια ή/και λειτουργικά στοιχεία Ενεργητικού όσο και από τα έμψυχα στοιχεία του Ανθρώπινου δυναμικού (Υπάλληλοι και Ναυτικοί). Πρόκειται για τη συνολική ενέργεια της επιχείρησης που τελικά μετατρέπεται σε επιχειρηματικό κέρδος ή ζημία. Η όλη προσπάθεια μετατροπής αυτής της επιχειρηματικής ενέργειας προκαλεί την ύπαρξη μιας σταθερή εταιρικής συνισταμένης δύναμη μεγέθους ή άλλως και επιχειρηματικής αποφασιστικότητας, με αποτέλεσμα τη δημιουργία θετικής ή αρνητικής πορείας. Σημαντικό σημείο σε αυτή την αποφασιστικότητα αποτελεί η γωνία απόκλισης της επιχειρηματικής πορείας από την ιδεατή θετική ευθεία πορεία. Όσο μεγαλύτερη η γωνία απόκλισης τόσο μικρότερο το ποσοστό ανταπόκρισης προς την αποστολή της εταιρείας και εναρμόνισης προς τη κουλτούρα της και το όραμα του πλοιοκτήτη.
Σε κάθε οικονομική περίοδο (τριμηνιαία, εξαμηνιαία ή/και ετήσια) ζητείται από τους Οικονομικοί Δ/ντές CFOs να παρουσιάσουν στους πλοιοκτήτες ή το ΔΣ τα οικονομικά αποτελέσματα όχι μόνο απλά ως τυπικές Οικονομικές Καταστάσεις, αλλά ως μία αναφορά με χρήσιμες πληροφορίες για το που βρίσκεται η εταιρεία σε σχέση με τα προϋπολογισθέντα στοιχεία, κυρίως όμως σε σχέση με τους ανταγωνιστές ή τα στοιχεία της αγοράς. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρξει μια φόρμουλα ποσοτικής αξιολόγησης της υφιστάμενης λειτουργικής κατάστασης του κάθε πλοίου, ανεξάρτητα από την υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς στο ναυτιλιακό κύκλο και ανεξάρτητα από τον τύπο και την ηλικία αυτού. Πρόκειται για μία φόρμουλα η οποία θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εκφράσει το μέτρο της υφιστάμενης δύναμης (F) ως συνισταμένη των δυνάμεων του γραφείου διαχείρισης και των δυνάμεων λειτουργίας του πλοίου. Αυτή η συνισταμένη δύναμη ουσιαστικά θα απεικονίζει ποσοτικά την υπάρχουσα ή μη δεξιοτεχνία στον τρόπο εφαρμογής της διοίκησης (management) και την υφιστάμενη ηγεσία (Leadership) τόσο σε επίπεδο εταιρείας όσο και σε επίπεδο πλοίου. Χάριν της ύπαρξης αυτής της δύναμης (F) θα μπορεί πλέον να υπάρξει σύγκριση της αποτελεσματικότητας του πλοίου όχι μόνο προς το μέσο επίπεδο των στοιχείων της αγοράς , αλλά και προς το πιο δυνατόν εφικτό Ολικό Λειτουργικό κόστος (HOC – Holistically Operating Cost), αντί του μέχρι σήμερα χρησιμοποιούμενου Running Cost. Με την εφαρμογή αυτής της φόρμουλας θα μπορεί να προσδιοριστεί και η υφιστάμενη απόκλιση (φ)- (gap to response or lack of performance) ή άλλως πόσο καλά ή όχι η ναυτιλιακή επιχείρηση χρησιμοποιεί τις υφιστάμενες δυνατότητες (ανθρώπων και μηχανών) τόσο του γραφείου όσο και του πλοίου.
Η ανωτέρω αναφερόμενη και ζητούμενη φόρμουλα βρέθηκε πρόσφατα και ονομάζεται "Shipscrafting ", αποτελεί δε λειτουργικό μέρος της μεθόδου “Shipscraft”. Κλείνοντας ανακεφαλαιώνουμε αναφέροντας τη χρήση του Ολικού Λειτουργικού Κόστους (Holistically Operating Cost -HOC) αντί του κλασσικού Running Cost. Το " HOC " εκπεφρασμένο σε δύναμη αντιπροσωπεύει τη Συνολική Λειτουργική Αποτελεσματικότητα του πλοίου (Overall Operational Effectiveness), απαλλαγμένη από τον τύπο και την ηλικία αυτού. Αποτέλεσμα αυτών των υπολογισμών είναι η δυνατότητα παράλληλης αποτύπωσης ανόμοιων τύπου και ηλικίας πλοίων στο ίδιο διάγραμμα.
Πληροφοριακά για τη μέθοδο " Shipscraft ", με αυτή επιτυγχάνεται η ποσοτική αποτύπωση του έργου (W) του κάθε υπαλλήλου, ή υφιστάμενη εξάρτηση ή όχι προς την εταιρεία, ο προσδιορισμός της προσωπικότητας υπαλλήλων και ναυτικών κ.α., γενικά δε η όσον το δυνατόν καλύτερη χρήση των βασικών ικανοτήτων της επιχείρησης (έμψυχου και άψυχου υλικού) και ο συγχρονισμός τους με την υφιστάμενη αποστολή και κουλτούρα της εταιρείας, καθώς και το όραμα του πλοιοκτήτη (Owner’s Order).
Όλα τα ανωτέρω αποτελούν μέρος της ερευνητικής εργασίας με τίτλο: “ The measurement of Overall Operational Effectiveness as factor of Competitiveness in Shipping Industry” - “Shipscraft”, the way to meet the "Owner’s Order".
Η ανωτέρω μελέτη παρουσιάστηκε τον Ιούνιο του 2015 στην Χίο, στο Διεθνές Ναυτιλιακό Συνέδριο European Conference on Shipping, Intermodalism & Ports – ECONSHIP 2015
*Ο Δρ. Ιωάννης Πατινιώτης είναι Finance Manager – Director της Carras (Hellas) S.A, μέλος του ΔΣ του ΣΕΟΔΙ – (Σύνδεσμος Ελλήνων Οικονομικών Διευθυντών), μέλος της ΕΝΟΕ (Ένωσης Ναυτιλιακών Οικονομολόγων Ελλάδος) και μέλος της Ένωσης Τραπεζικών Ναυτιλίας.
