Μεγάλη δέσμη μέτρων για την απλούστευση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και την τόνωση της ανταγωνιστικότητας των αγροτών, με στόχο στον διοικητικό φόρτο, τους ελέγχους, την εφαρμογή, την αντιμετώπιση κρίσεων και τις επενδυτικές ανάγκες του τομέα, παρουσιάζει η Κομισιόν.
Οι αλλαγές θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν έως και 1,58 δισ. ευρώ ετησίως για τους αγρότες και 210 εκατ. ευρώ για τις εθνικές διοικήσεις, καθιστώντας παράλληλα τις ενισχύσεις, ορισμένες απαιτήσεις και εργαλεία αντιμετώπισης κρίσεων πιο ευέλικτες και ευκολότερες στη διαχείριση.
Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας απλούστευσης που ευθυγραμμίζεται με την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας της ΕΕ και στηρίζει την ανταγωνιστικότητα, την ανθεκτικότητα και την ψηφιοποίηση του αγροδιατροφικού τομέα, καθώς και ειδικά των νέων αγροτών και των καλλιεργητών βιολογικών προϊόντων, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση.
«Οι αγρότες σε ολόκληρη την ΕΕ υπόκεινται σε επαχθείς διοικητικές υποχρεώσεις που συχνά δεν αντικατοπτρίζουν την επιτόπια πραγματικότητα. Αυτή η κανονιστική επιβάρυνση είναι χρονοβόρα και δημιουργεί κόστος για τους αγρότες και τις εθνικές διοικήσεις. Οδηγεί σε χαμηλότερη αποδοχή των υποχρεώσεων και μπορεί επίσης να αποθαρρύνει τις επενδύσεις» τονίζεται.
Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, η Επιτροπή προτείνει τώρα στοχευμένες λύσεις μέσω μιας σειράς συγκεκριμένων νομοθετικών αλλαγών με βάση την επιχειρησιακή πείρα και την εκτενή ανατροφοδότηση από τα ενδιαφερόμενα μέρη και τα κράτη μέλη.
Απλουστευμένο καθεστώς ενίσχυσης για τους μικροκαλλιεργητές
Για να καταστεί ελκυστικότερη, το ετήσιο κατ' αποκοπή ποσό —δηλαδή μια ενιαία ετήσια εκταμίευση— για τους μικροκαλλιεργητές θα αυξηθεί από 1.250 ευρώ σε 2.500 ευρώ. Σκοπός των ενισχύσεων αυτών για τους μικροκαλλιεργητές είναι η προώθηση μιας πιο ισορροπημένης κατανομής της στήριξης, η ενίσχυση της ζωτικότητας των αγροτικών περιοχών όπου οι μικρές αγροτικές εκμεταλλεύσεις διαδραματίζουν καίριο οικονομικό ρόλο και η μείωση του διοικητικού φόρτου τόσο για τους αγρότες όσο και για τις αρχές. Οι εν λόγω αγρότες θα εξαιρούνται επίσης από ορισμένους περιβαλλοντικούς κανόνες (αιρεσιμότητα), ενώ μπορούν να επωφελούνται από ενισχύσεις που ανταμείβουν τη φιλική προς το περιβάλλον γεωργία (οικολογικά προγράμματα).
Απλουστευμένες περιβαλλοντικές απαιτήσεις και έλεγχοι
Η δέσμη μέτρων απλούστευσης αποσκοπεί στην καλύτερη προσαρμογή των διαφόρων αγροτικών πρακτικών και των τοπικών συνθηκών, μειώνοντας παράλληλα τις αλληλεπικαλύψεις με τους υφιστάμενους εθνικούς κανόνες. Για παράδειγμα, οι πιστοποιημένες βιολογικές εκμεταλλεύσεις θα θεωρείται αυτομάτως ότι πληρούν ορισμένες από τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις της ΕΕ για χρηματοδότηση.
Για ορισμένες από τις πιο απαιτητικές απαιτήσεις, οι αγρότες μπορούν να επωφεληθούν από κίνητρα για την προστασία των τυρφώνων και των υγροτόπων, όπως ορίζεται στην καλή αγροτική και περιβαλλοντική κατάσταση 2 (ΚΑΠΚ 2). Η στήριξη αυτή θα τους βοηθήσει επίσης να συμμορφωθούν με τους εθνικούς κανόνες που υπερβαίνουν τα πρότυπα της ΕΕ, διασφαλίζοντας δίκαιη αποζημίωση για τις προσπάθειές τους.
Για να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος των ελέγχων, οι έλεγχοι θα εξορθολογιστούν μέσω της χρήσης δορυφόρων και τεχνολογίας. Επιπλέον, θα εισαχθεί μια νέα αρχή: μόνο ένας επιτόπιος έλεγχος ετησίως ανά εκμετάλλευση.
Ενισχυμένη διαχείριση κρίσεων και απλούστερες διαδικασίες για τις εθνικές διοικήσεις
Οι αγρότες της ΕΕ που πλήττονται από φυσικές καταστροφές ή ασθένειες των ζώων θα λάβουν καλύτερη στήριξη χάρη στις νέες ενισχύσεις για την αντιμετώπιση κρίσεων που διατίθενται στο πλαίσιο των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ και χάρη σε πιο ευέλικτα και προσβάσιμα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων.
Τα κράτη μέλη θα επωφεληθούν από μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά την προσαρμογή των στρατηγικών τους σχεδίων για την ΚΓΠ, με την προηγούμενη έγκριση της Επιτροπής να απαιτείται μόνο για στρατηγικές τροποποιήσεις. Αυτό θα έχει θετικό αντίκτυπο στους αγρότες, οι οποίοι θα επωφεληθούν ταχύτερα από τις αλλαγές που εισάγονται.
Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ψηφιοποίησης
Οι μικροκαλλιεργητές θα είναι ευκολότερο να λάβουν χρηματοδοτική στήριξη μέσω μιας νέας απλής επιλογής χρηματοδότησης που θα προσφέρει έως και 50 000 ευρώ ως κατ' αποκοπή ποσό για να συμβάλει στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των αγροτικών τους εκμεταλλεύσεων.
Οι εθνικές διοικήσεις θα ενθαρρυνθούν περαιτέρω να αναπτύξουν διαλειτουργικά ψηφιακά συστήματα. Σύμφωνα με την αρχή «έκθεση μία φορά, χρήση πολλές φορές», στόχος είναι οι αγρότες να πρέπει να υποβάλλουν τα δεδομένα τους μόνο μία φορά, μέσω ενός ενιαίου συστήματος, εξοικονομώντας χρόνο, μειώνοντας το διοικητικό κόστος και βελτιώνοντας τη διαχείριση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων.
