Ροή
Όπως αναφέρουν στο insider.gr στελέχη του φορολογικού κλάδου, ως αρχή ένα κράτος φορολογεί άτομα τα οποία είναι φορολογικοί κάτοικοι σε αυτό. Η συγκεκριμένη φορολογική υποχρέωση, σχεδόν αποκλειστικά σε όλα τα κράτη, συνίσταται στην φορολόγηση του παγκόσμιου εισοδήματος ενός ατόμου, δηλαδή τα εισοδήματά του που προέκυψαν στην χώρα φορολογικής κατοικίας (πχ τοπική πώληση περιουσιακών στοιχείων) και εισοδήματα που προέκυψαν στο εξωτερικό (πχ απόδοση από επενδύσεις στο εξωτερικό).
Αυτό σημαίνει -όπως εξηγούν- πως εάν ένα άτομο είναι φορολογικός κάτοικος ενός κράτους συνήθως καθορίζεται από τη παραμονή συγκεκριμένων ημερών στην επικράτεια του εκάστοτε κράτους. Έτσι για την Ελλάδα οποιοσδήποτε με φυσική παρουσία στη χώρα παραπάνω από 180 ημέρες θεωρείται αυτόματα Έλληνας φορολογικός κάτοικος.
Με αυτά τα δεδομένα, επιχειρηματίες με παγκόσμιες πηγές εισοδήματος προστατεύουν το παγκόσμιο εισόδημά τους παραμένοντας και διάγοντας τον καθημερινό τους βίο σε μία επικράτεια με χαμηλή ή και μηδαμινή φορολογία (παγκόσμιου) εισοδήματος (πχ Νησιά Καραϊβικής).
Η φορολογία του παγκόσμιου εισοδήματος είναι η βασική αρχή επί της οποίας καθορίζεται ο «σχεδιασμός φορολογικής κατοικίας» από τους κροίσους και η αποφυγή εκ μέρους τους, χωρών με υψηλή φορολογία όπως για παράδειγμα η Ελλάδα. Συνεπώς, μόνο μέσω της χαλάρωσης της αρχής της φορολογίας παγκόσμιου εισοδήματος δύναται να επιτευχθούν διαφορετικά αποτελέσματα.
Η διαμονή αναφέρεται στην κοινωνική διάσταση της κατοικίας ενός ατόμου δηλαδή για να είναι κατανοητό μιλάμε για την προέλευση. Σε αντιδιαστολή με τη διαμονή-προέλευση βρίσκεται η συνήθης κατοικία ενός ατόμου, η εγκατάσταση, η ταχυδρομική διεύθυνση
Η περίπτωση non-dom λοιπόν είναι η εξής: ένας κατά κανόνα αλλοδαπός ο οποίος κατοικεί σε μία χώρα αλλά δεν προέρχεται (είναι non-domiciliary) από αυτή. Πχ ένας Έλληνας εφοπλιστής, ένας Κινέζος κροίσος ένας Άραβας μεγιστάνας κλπ που συνδέεται άμεσα με τη χώρα προέλευσής του (προσωπικά, επαγγελματικά κ.ο.κ.) αλλά είναι μόνιμα εγκατεστημένος στο Λονδίνο.
Χώρες όπως η Μάλτα, η Μεγάλη Βρετανία, η Ιρλανδία, η Κύπρος, και η Ιταλία επέκτειναν αυτή την περιορισμένη δικαιοδοσία και στη φορολογική μεταχείριση των κατοίκων τους, αναγνωρίζοντας ότι τα σύγχρονα non-dom άτομα με τεράστια περιουσία και χρήμα είναι ουσιαστικά εφήμεροι πολίτες του κόσμου που μπορούν ανά πάσα στιγμή να μεταβούν οπουδήποτε τους συμφέρει. Συνεπώς δεν αρμόζει να επεκτείνεται σε αυτά τα άτομα η ίδια φορολογική υποχρέωση αναφορικά με το παγκόσμιο εισόδημα η οποία ισχύει για έναν φορολογικό κάτοικο που και κατοικεί και προέρχεται από την ίδια χώρα (ένας γηγενής πολίτης χωρίς καμία διεθνή διάσταση στην καθημερινή ζωή του).
Με το αυτό υπόβαθρο στοιχειοθετήθηκε η δημιουργία μιας διαφορετικής κατηγορίας φορολογουμένου: φορολογούμενοι οι οποίοι είναι εγκατεστημένοι για φορολογικούς σκοπούς σε μία χώρα (δηλαδή για την Ελλάδα παραμένουν εντός συνόρων παραπάνω από 180 μέρες), αλλά λόγω της έλλειψης επαρκούς σύνδεσης με αυτή τη χώρα πέραν της απλή φυσικής τους παραμονής, πχ γιατί η προέλευσή τους, τα περιουσιακά τους στοιχεία, οι επαγγελματικές δραστηριότητες κλπ βρίσκονται ανά την υφήλιο, το κράτος επιλέγει να μην φορολογήσει το παγκόσμιο εισόδημά τους, με σκοπό να δρέψει τα έμμεσα οφέλη από την εγκατεστημένη παρουσία τους σε αυτό.
Η ανωτέρω πολιτική ακολουθήθηκε αρχικά από τη Μεγάλη Βρετανία και έκανε το Λονδίνο παγκοσμίως διάσημο ως την πρωταρχική Ευρωπαϊκή πόλη για την εγκατάσταση διεθνών ιδιωτών με μεγάλη προσωπική περιουσία (Άραβες, Έλληνες, Κινέζοι, Ρώσοι κλπ). Παρόμοιες πολιτικές ακολουθήθηκαν από τα υπόλοιπα Κράτη-Μέλη της ΕΕ της αγγλοσαξονικής παράδοσης Μάλτα, Ιρλανδία, Κύπρο το 2015 και τελευταία την Ιταλία.
Αν και δεν υπήρχε στο νομικό της σύστημα σχετικός διαχωρισμός κατοικίας-προέλευσης, η Ιταλία υιοθετώντας την ανωτέρω αιτιολόγηση και εμπειρία εφάρμοσε προσφάτως το δικό της καθεστώς ευνοϊκής μεταχείρισης (Νόμος 232/2016). Σύμφωνα με το νέο σύστημα η φορολογική υποχρέωση για το παγκόσμιο εισόδημα πλούσιου εγκατεστημένου στην Ιταλία εξαντλείται, υπό προϋποθέσεις, με την καταβολή ετήσιου φόρου ύψους €100,000. Συγκυρία άκρως δελεαστική εφόσον απουσιάζει η χρήση φορολογικής κλίμακας.
Ο στόχος ενός κράτους που θεσπίζει καθεστώς ειδικής φορολογικής μεταχείρισης για τέτοιου βεληνεκούς επιχειρηματίες είναι να λάβει από την απρόσκοπτη διεξαγωγή του πολυτελούς βίου τους έμμεσα πλην όμως πραγματικά οικονομικά οφέλη τα οποία δεν θα τύγχανε να λάβει χωρίς κάποιο δέλεαρ.
Η ειδική φορολογική μεταχείριση του παγκόσμιου εισοδήματος των εύπορων ατόμων όλο και περισσότερο υιοθετείται ως πολιτική από τα Κράτη της ΕΕ για την προσέλκυση αλλοδαπών.
