Ροή
Σε «θρίλερ» εξελίσσεται το θέμα της επιστροφής των αναδρομικών σε 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους, που αφορούν σε μειώσεις δώρων και συντάξεων που επιβλήθηκαν το 2012, αλλά κρίθηκαν τρία χρόνια μετά αντισυνταγματικές.
Πιο συγκεκριμένα, οι συνταξιούχοι που έχουν υποστεί περικοπές στις συντάξεις τους από το 2012 και έπειτα (οι οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές) και μπορούν να διεκδικήσουν με αιτήσεις στον ΕΦΚΑ και αγωγές την επιστροφή ποσών, είναι οι:
1. Συνταξιούχοι του πρ. ΙΚΑ και του πρ. ΕΤΕΑΜ. Όσοι είχαν το 2012 άθροισμα κύριας και επικουρικής 1.000 € και άνω υπέστησαν και τα «ψαλίδια» στα ποσά συντάξεων, ενώ οι χαμηλοσυνταξιούχοι έχασαν μόνο τα δώρα (800 ευρώ το χρόνο).
2. Συνταξιούχοι των ταμείων των πρώην ΔΕΚΟ και Τραπεζών, για τους οποίους είναι
εξαιρετικά υψηλές οι περικοπές των κύριων συντάξεων.
3. Συνταξιούχοι του πρ. ΟΑΕΕ. Όσοι είχαν το 2012 άθροισμα κύριας και επικουρικής 1.000 € και άνω υπέστησαν και τα «ψαλίδια» στα ποσά συντάξεων, ενώ οι χαμηλοσυνταξιούχοι έχασαν μόνο τα δώρα (800 ευρώ το χρόνο).
4. Συνταξιούχοι του πρ. ΝΑΤ.
5. Συνταξιούχοι του πρ. ΟΓΑ, οι οποίοι δεν είχαν περικοπές στο βασικό ποσό καθώς
λαμβάνουν χαμηλές συντάξεις, αλλά έχασαν το σύνολο των δώρων αφού είχαν εξαιρεθεί από τον νόμο του 2010 που μείωνε τα δώρα στα 800 ευρώ το χρόνο.
Νομικοί κύκλοι υποστηρίζουν πως οι διεκδικήσεις αφορούν στο χρονικό κενό ανάμεσα στην απόφαση του ΣτΕ το 2015 και το νόμο Κατρούγκαλου, που επιχειρεί μέσω του επανυπολογισμού να συμμορφωθεί με την απόφαση – πιλότο του ΣτΕ.
Δεδομένου ότι ο νόμος 4387 ψηφίστηκε τον Μάιο του 2016, αλλά ο επανυπολογισμός τίθεται σε πλήρη λειτουργία τον Γενάρη του 2019, μένει να διευκρινιστεί αν παραμένει ανοιχτό «κενό» και σε ποιο εύρος, ώστε να προσδιοριστεί και το ύψος των τυχόν αναδρομικών αξιώσεων.
Μέσα σε αυτό το «κενό» χώρεσε και η δικαίωση των δυο συνταξιούχων της ΔΕΗ, οι οποίοι είχαν καταθέσει αγωγή τον Δεκέμβριο του 2015. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών τον περασμένο Φεβρουάριο, βασίστηκε στην απόφαση του ΣτΕ και έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή, δικαιώνοντάς τους για το διάστημα Ιούλιος 2015 – Δεκέμβριος 2015.
Λόγω αυτού, η Τριμελής Επιτροπή του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους απεφάνθη πως η απόφαση δεν μπορεί να οδηγηθεί στο εφετείο και πρέπει να εκτελεστεί.
Ποιες αγωγές θα ευδοκιμήσουν
Αγωγές που είχαν ήδη ασκηθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2015 πιθανότατα θα ευδοκιμήσουν και θα δικαιωθούν αναδρομικά από το 2012. Για τις αγωγές που ασκούνται τώρα, η μια νομική προσέγγιση υποστηρίζει πως ο χρόνος από το 2015 έως το 2018 δεν μπορεί να ενοποιηθεί, παρόλο που ο νόμος του 2016 διατηρεί τις συντάξεις στα επίπεδα που διαμορφώθηκαν μετά το δεύτερο μνημόνιο.
Το επιχείρημα είναι πως το ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικό τον τρόπο και τον οριζόντιο χαρακτήρα με τον οποίο μειώθηκαν οι συντάξεις το 2012 και όχι το ποσό στο οποίο αυτές είχαν διαμορφωθεί. Το γεγονός πως υπάρχει νέος νόμος από το 2016 που εφαρμόζει ενιαίο σύστημα για όλους, εκτιμάται πως αλλάζει το τοπίο.
Στην αντίπερα όχθη η έτερη νομική προσέγγιση επιμένει πως μπορούν να διεκδικηθεί η επιστροφή των περικοπών για 42 μήνες, δηλαδή για το χρονικό διάστημα Ιούνιος 2015 – Δεκέμβριος 2018. Σε κάθε περίπτωση οι αγωγές που θα υποβληθούν σήμερα θα προσδιοριστούν πιθανότατα σε 3 – 4 χρόνια πρωτόδικα. Από τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα οι αγωγές υποβάλλονται στα Διοικητικά Πρωτοδικεία, ενώ του δημόσιου στο Ελεγκτικό Συνέδριο.
Αλαλούμ
Το θέμα έχει ήδη φτάσει στους Θεσμούς, που δεν αποκλείεται να ζητήσουν εξηγήσεις από τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο για τις δημοσιονομικές επιπτώσεις που θα έχει μια ενδεχόμενη απόφαση της Δικαιοσύνης που θα στηρίζει τις αξιώσεις των συνταξιούχων.
Ο υφυπουργός Εργασίας Τάσος Πετρόπουλος σε δηλώσεις του υποστηρίζει πως η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν έχει αναδρομική ισχύ για όλους και εκτιμά ότι για λόγους δημοσίου συμφέροντος δεν μπορούν να επιστραφούν σε όλους τους συνταξιούχους τα αναδρομικά, καθώς, όπως είπε, δεν είναι δυνατόν να ανταποκριθεί σε αυτή την απαίτηση το δημόσιο ταμείο.
Σχολιάζοντας μάλιστα τις αποφάσεις δικαστηρίων που δίνουν αναδρομικότητα, έκρινε ότι είναι αντίθετες με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Στον αντίποδα η Ένωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους καλεί και τους νέους συνταξιούχους που συνταξιοδοτήθηκαν μετά την ισχύ του ν. 4387/2016 (13-5-2016) να καταθέσουν αίτηση προς τον ΕΦΚΑ, ενόψει της έκδοσης αποφάσεων του ΣτΕ επί προσφυγών που ασκήθηκαν για διατάξεις του «νόμου Κατρούγκαλου».
