Ροή
Διπλασιάστηκαν οι επενδύσεις στον τομέα της Χρηματοοικονομικής Τεχνολογίας (FinTech) διεθνώς, αγγίζοντας τα επίπεδα των 111,8 δισ. δολαρίων το 2018, έναντι 50,8 δισ. δολαρίων το 2017. Ειδικά στην Ευρώπη, οι ρυθμοί αύξησης ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακοί, με τις επενδύσεις να εκτινάσσοναι στα 34,2 δισ. δολάρια πέρυσι, έναντι 12,2 δισ. δολάρια έναν χρόνο νωρίτερα.
Στη ραγδαία ανάπτυξη του Fintech, τα οφέλη και τους κινδύνους, αλλά και τον ρόλο των εποπτικών αρχών αναφέρεται σε εκτενές άρθρο η Τράπεζα της Ελλάδος στην Επισκόπηση του Χρηματοπιστωτικού Συστήματος που δημοσιεύτηκε πρόσφατα.
Τα οφέλη
Σύμφωνα με το άρθρο που υπογράφουν η επικεφαλής του Fintech Hub, Σταυρούλα Καμπουρίδου, και ο Αλέξανδρος Καλιοτζόγλου, το Fintech διευρύνει σημαντικά τις επιλογές των πολιτών στη χρήση χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών μέσω της αύξησης των επενδυτικών ευκαιριών, της ενίσχυσης του ανταγωνισμού, της παροχής εναλλακτικών μηχανισμών χρηματοδότησης, καθώς και της προσφοράς εναλλακτικών και καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών.
Οι κίνδυνοι
Η τεχνολογική επανάσταση που συντελείται τα τελευταία χρόνια και στις χρηματοιοικονομικές υπηρεσίες ελλοχεύει, ωστόσο, σημαντικούς κινδύνους. «Πονοκέφαλο» προκαλεί στις εποπτικές αρχές, αλλά και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, η κυβερνοασφάλεια, καθώς και οι συμμόρφωση των νέων εταιρειών στο εποπτικό πλαίσιο και τους κανονισμούς.
Σημαντική πρόκληση για τις εποπτικές αρχές αποτελεί, επίσης, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των τραπεζών -μια έννοια που ακούμε ολοένα πιο συχνά το τελευταίο διάστημα και στη χώρα μας. Η κεντρική τράπεζα είναι υπεύθυνη να παρακολουθεί τις αλλαγές στο επιχειρησιακό μοντέλο λειτουργίας των τραπεζών προς μια πιο ψηφιοποιημένη μορφή, καθώς και στην πιθανή διάθεσή τους να αναλάβουν πρόσθετους κινδύνους σε ένα περιβάλλον έντονου ανταγωνισμού με τις εταρείες FinΤech.
Οι Big Tech
Εκτός από τις Fintech, όμως, στο «παιχνίδι» μπαίνουν και οι τεχνολογικοί κολοσσοί (Big Tech) -αν και στη χώρα μας δεν έχουμε δει προς το παρόν είσοδο αυτών των εταιρειών στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Σε παγκόσμιο επίπεδο, όμως, είναι πιθανό να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στο χρηματοπιστωτικό οικοσύστημα στην περίπτωση που αποφασίσουν να επεκταθούν, χάρη στα εξελιγμένα επιχειρηματικά τους μοντέλα, σημειώνει η Τράπεζα της Ελλάδος. Σε αυτή την περίπτωση, οι Big Tech αναμένεται να χρησιμοποιήσουν ως όχημα την ισχυρή κεφαλαιακή τους θέση, την προϋπάρχουσα σχέση εμπιστοσύνης με την ευρεία και εδραιωμένη πελατειακή τους βάση, τις τεχνο-λογίες αιχμής και την πρόσβασή τους σε με-γάλους όγκους δεδομένων των πελατών τους, αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών
Οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να ενεργούν με σύνεση, αλλά δεν μπορούν να παραμένουν παθητικές, δεδομένων των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων., σημειώνει η Έκθεση της ΤτΕ. Στην Ευρώπη, οι νέες προκλήσεις έχουν οδηγήσει στην επικαιροποίηση και ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου υπηρεσιών, με κυριότερο παράδειγμα την αναθεώρηση της Οδηγίας για τις πληρωμές (PSD2).
Οι ρυθμιστικές αρχές θα μπορούσαν επίσης να εξετάσουν την ενίσχυση των δεξιοτήτων τους με γνώσεις σε εξειδικευμένα θέματα τεχνολογίας, όπως ενδεικτικά είναι η ανάλυση των Big Data, η τεχνητή νοημοσύνη, η μηχανική μάθηση (machine learning) και οι τεχνολογίες όπως το Blockchain. Είναι σημαντικό και οι κεντρικές τράπεζες να οπλιστούν κατάλληλα για να κατανοήσουν και να παρακολουθούν και εποπτεύουν τις νέες συνθήκες στον χρηματοπιστωτικό κλάδο, καθώς και για να κατανοούν βαθύτερα τα επιχειρησιακά μοντέλα των υφιστάμενων και νέων εταιρειών.
Οι κόμβοι καινοτομίας
Στο πλαίσιο αυτό, όλες σχεδόν οι κεντρικές τράπεζες στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν θεσπίσει κόμβους καινοτομίας (innovation hubs) και προστατευμένα κανονιστικά περιβάλλοντα (regulatory sandboxes) που λειτουργούν από το 2019.
Στην Ελλάδα, η ΤτΕ εγκαινίασε τον Μάρτιο το Fintech Hub με στόχο να διευκολύνει την αλληλεπίδραση των τραπεζών αλλά, κυρίως, των εταιρειών Fintech με τον εποπτικό φορέα στο πλαίσιο της διεύρυνσης του κλάδου. Μέσω αυτού του portal επικοινωνίας, η ΤτΕ παρακολουθεί τις εξελίξεις στον κλάδο και παρέχει μη δεσμευτικές οδηγίες για τη συμμόρφωση των καινοτόμων προϊόντων, υπηρεσιών ή επιχειρηματικών μοντέλων με τις κανονιστικές και εποπτικές προσδοκίες.
