Ροή
Με ανησυχία αντικρύζουν και τη νέα χρονιά οι αεροπορικές εταιρείες, έχοντας ακόμα ανοιχτές πληγές από το καταστροφικό 2020, όπου και απώλεσαν τα 2/3 της επιβατικής τους κίνησης. Τη ίδια στιγμή, οι μεταλλάξεις του ιού και το τρίτο κύμα που, κατά πολλούς, έρχεται, οι καθυστερήσεις στους εμβολιασμούς αλλά και η αδυναμία συμφωνίας για την υιοθέτηση μιας κοινής ευρωπαϊκής πρακτικής για τα ταξίδια, περιορίζουν ακόμα περισσότερο τις ελπίδες για ανάκαμψη στο δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Χαρακτηρίζοντας το περασμένο έτος «καταστροφικό» – αφού την μικρή ανάκαμψη που παρατηρήθηκε κατά τη θερινή περίοδο, ακολούθησε η ακόμα μεγαλύτερη πτώση του Φθινοπώρου - ο διευθύνων σύμβουλος της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (IATA), Αλεξάντρ ντε Ζουνιάκ, προειδοποιεί ότι «οι μεταλλάξεις του κορονοϊού απειλούν τις προοπτικές ανάκαμψης του κλάδου».
Το μεγαλύτερο σοκ που έχει βιώσει ποτέ η αεροπορική βιομηχανία
Να θυμίσουμε ότι η αεροπορική κίνηση των αεροπορικών κατακρημνίστηκε τον Απρίλιο φτάνοντας στο 5% των φυσιολογικών επιπέδων, προτού ανακάμψει ξανά το καλοκαίρι και στη συνέχεια κάνει νέα βουτιά κλείνοντας την άλλοτε αυξημένη κίνηση της περιόδου των Χριστουγέννων με πτώση -70%.
Σε επιβατοχιλιόμετρα η μείωση της αεροπορικής κίνησης έφτασε το - 66%, και αντιπροσώπευσε σύμφωνα με τον επικεφαλής οικονομολόγο της ΙΑΤΑ, Μπράιαν Πιες το «μεγαλύτερο σοκ που έχει βιώσει ποτέ η αεροπορική βιομηχανία».
Παρά τις θολές προοπτικές, η ένωση που εκπροσωπεί 290 αεροπορικές εταιρείες σε όλο τον κόσμο, δεν αναθεώρησε τις προβλέψεις για το τρέχον έτος επί τα χείρω. Όπως διευκρινίστηκε, εξακολουθεί να αναμένει ότι η επιβατική κίνηση θα αυξηθεί κατά 50% το 2021 σε σύγκριση με το 2020, επιτυγχάνοντας δηλαδή τη μισή επιβατική κίνηση του 2019.
Ωστόσο κατέστησε σαφές ότι ένα δυσμενέστερο σενάριο είναι εξίσου ορατό, αν όχι πιθανό ακόμα. Σύμφωνα με αυτό οι μεταλλάξεις του ιού θα παρατείνουν τους περιορισμούς των μετακινήσεων γεγονός που θα επιτρέψει να ανακτήσουμε μόνο το 38% της επιβατικής κίνησης των προ κορονοϊού χρόνων. Σε αυτή την περίπτωση, οι σωρευτικές απώλειες των αεροπορικών εταιρειών οι οποίες μόνο πέρυσι άγγιξαν τα 370 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τον ICAO, θα διευρυνθούν κι άλλο με ότι αυτό μπορεί να σημάνει για το μέλλον κάποιων αεροπορικών αλλά και της βιομηχανίας των ταξιδίων γενικότερα.
Πέρα από την παράταση των περιορισμών στις μετακινήσεις ελλοχεύει κι ένα ακόμα δυσοίωνο σενάριο, το οποίο εδράζεται στον διαφορετικό ρυθμό εμβολιασμού στις διάφορες χώρες, και το οποίο θα οδηγούσε σε ένα εξίσου μη βιώσιμο τουριστικό μοντέλο πολλών ταχυτήτων. Η πιθανότητα αυτή σύμφωνα με την ΙΑΤΑ καθιστά ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη για συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών της Ένωσης ως προς την υιοθέτηση ενιαίων κανόνων ταξιδιών.
Οι «φόβοι» της ΙΑΤΑ απηχούν εκείνους που διατυπώθηκαν στις 15 Ιανουαρίου από τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), ο οποίος υπολόγισε ότι η μείωση της επιβατικής κίνησης το 2020 έφτασε στο 60% και σκιαγράφησε μια ζοφερή βραχυπρόθεσμη προοπτική.
«Ψήγματα» απαισιοδοξίας διακρίνει κανείς και στις προβλέψεις του ευρωπαϊκού οργανισμού για την ασφάλεια της αεροναυτιλίας (Eurocontrol), ο οποίος καλύπτει 44 ευρωπαϊκές χώρες. Ειδικότερα το Eurocontrol εκτιμά ότι μέσα στον Απρίλιο θα καταγραφεί μια μικρή αύξηση ενόψει και του Πάσχα. Για το αμέσως επόμενο διάστημα όμως, υπάρχει «καλό» και «κακό» σενάριο, χωρίς μέχρι στιγμής να μπορεί να προβλεφθεί ποιο από τα δύο θα επικρατήσει.
Στην πρώτη περίπτωση οι ειδικοί εκτιμούν ότι ο εμβολιασμός των ευπαθών ομάδων θα οδηγήσει σε βελτίωση της επιδημιολογικής κατάστασης, τουλάχιστον για συγκεκριμένο αριθμό χωρών. Αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να αναθερμάνει την ζήτηση για ταξίδια αναψυχής οδηγώντας σε μια μικρή ανάκαμψη των πτήσεων στο δεύτερο τρίμηνο και σε μια μεγαλύτερη, της τάξης του 55% των επιπέδων του 2019 κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Στον αντίποδα, στο «κακό» δηλαδή σενάριο, η βελτίωση της επιδημιολογικής κατάστασης δεν θα φέρει και αντίστοιχη χαλάρωση των περιορισμών των μετακινήσεων, κάτι που θα επιδράσει καταλυτικά στα ταξίδια, διατηρώντας μόνο το 30% της επιβατικής κίνησης του 2019 καθόλη τη διάρκεια του 2021.
Αγωνία και στην Ελλάδα
Φυσικά η χώρα μας δεν αποτελεί εξαίρεση στις παραπάνω προβλέψεις. Να θυμίσουμε ότι το 2020 η επιβατική κίνηση καταβαραθρώθηκε φτάνοντας, σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας στα επίπεδα του μακρινού 1991 – προτού δηλαδή η χώρα μας προσχωρήσει στη Συνθήκη Σένγκεν. Ειδικότερα η πτώση της συνολικής αεροπορικής επιβατικής κίνησης (εσωτερικού - εξωτερικού) στο δωδεκάμηνο έφτασε το -69,3% και κυμάνθηκε στα 19,7 εκατ. επιβάτες.
Αυτό τον μήνα, σύμφωνα με το Eurocontrol, ο ημερήσιος αριθμός πτήσεων στο βασικό αεροδρόμιο της χώρας, το «Ελευθέριος Βενιζέλος», φτάνει τις 26, αριθμός που το πρώτο μισό του Μαρτίου αναμένεται να αυξηθεί σε 35.
Αντίστοιχα στο αεροδρόμιο της συμπρωτεύουσας, «Μακεδονία», τον Φεβρουάριο πραγματοποιούνται κατά μέσο όρο 6 πτήσεις ημερησίως, οι οποίες θα φτάσουν τις 7 ημερησίως το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου.
Για τη συνέχεια υπάρχει μια μερική αισιοδοξία λαμβάνοντας υπόψη και την προηγούμενη χρονιά όπου μετά το πρώτο lockdown η ανάκαμψη καταγράφηκε ταχύτερη σε σχέση με άλλες χώρες. Ελπίδες δημιουργεί και ο γρήγορος ρυθμός εμβολιασμού σε χώρες τροφοδότες της ελληνικής αγοράς όπως η Μ. Βρετανία και το Ισραήλ αλλά και η διαχείριση της υγειονομικής κρίσης κατά την προηγούμενη σεζόν. Κάπως έτσι το καλό σενάριο προβλέπει να ανακτήσουμε έως και το 60% της επιβατικής κίνησης του 2019 κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, κάτι που θα ισχύσει μόνο στην περίπτωση που τα υγειονομικά δεδομένα δεν επιδεινωθούν το επόμενο διάστημα.
