Ροή
Τα logistics φαίνεται, κατά γενική παραδοχή στις τάξεις των στελεχών του real estate, να «φιγουράρουν» στις υψηλότερες θέσεις της λίστας, αν όχι στην πρώτη, με τους πλέον hot τομείς της κτηματαγοράς.
Οι μεγάλες επενδύσεις, άνω των 200 εκατ. ευρώ, που προωθήθηκαν τα προηγούμενα 1-2 χρόνια, οι νέες business δεκάδων εκατ. ευρώ που είναι στα «σκαριά» ή και υλοποιούνται, οι αυξημένες ανάγκες για ποιοτικούς αποθηκευτικούς χώρους ιδίως μετά τις ανακατατάξεις που έχουν προκύψει από την αλλαγή της φιλοσοφίας των επιχειρήσεων ελέω… και πανδημίας, συντηρούν υψηλό το ενδιαφέρον των επενδυτών για τον τομέα των logistics.
Μάλιστα, στελέχη της κτηματαγοράς κάνουν λόγο για αποδόσεις της τάξεως του 7,7% με 8% στους prime αποθηκευτικούς χώρους, yields που δείχνουν ότι ο εν λόγω τομέας κρατάει δυνάμεις και ενισχύεται. Προφανώς βέβαια, οι περιοχές στον Ασπρόπυργο, την Ελευσίνα, ή και τα Μεσόγεια, σε Θριάσιο Πεδίο, Ανατολική Αττική, Βόρεια Αττική, Πειραιά, Οινόφυτα έχουν «ειδική βαρύτητα», πλην όμως, παρατηρείται κινητικότητα και σε άλλες περιοχές της Αττικής αλλά και στη Θεσσαλονίκη. Στην Αττική βρίσκεται περίπου το 60%-70% του συνόλου των επιφανειών.
«Ο κλάδος αναδεικνύεται ο μεγάλος ωφελημένος της πανδημίας. Η εποχή του e-commerce μόλις ανατέλλει και οι αλλαγές που έρχονται στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τις μετακινήσεις και την καταναλωτική εμπειρία θα επιφέρει σεισμικές αλλαγές. Για την ευρύτερη αγορά των Logistics, τα καλύτερα φαίνεται να είναι μπροστά», σημείωνε πρόσφατα μόλις σε σχετική της ανάλυση η Geoaxis για τους αποθηκευτικούς χώρους.
Πως όμως διαγράφεται, τουλάχιστον για την ώρα, η εικόνα σε άλλους τομείς της κτηματαγοράς; Σε γενικές γραμμές, η αγορά γραφείων παρέμεινε σταθερή και δεν επιβεβαιώθηκαν οι εκτιμήσεις για σημαντική πτώση, αντίθετα, οι αποδόσεις κρατήθηκαν περί το 6,5% ενώ υπάρχει ζήτηση για «grade A» χώρους. Πάντως, σε διεθνές επίπεδο, Ο κλάδος των γραφείων αναμένεται να συγκεντρώσει και πάλι το ενδιαφέρον με τους επενδυτές με βέβαια να εστιάζουν σε «μεγάλους κόμβους» για τα εμπορικά ακίνητα όπως η Νέα Υόρκη, το Λονδίνο και το Σύδνεϋ.
Το retail, προσθέτουν άνθρωποι του χώρου, έχει πρόβλημα και θα χρειαστεί χρόνο να ανακάμψει, ενώ όσον αφορά στα τουριστικά-ξενοδοχειακά ακίνητα, σε αυτά για την ώρα παρατηρείται μια στασιμότητα και δυστοκία, λόγω πτώσης της τουριστικής ζήτησης ελέω πανδημίας. Ωστόσο, οι επενδυτές γνωρίζουν ότι «μπαίνουν» στην αγορά αναμένοντας μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες αποδόσεις, οπότε έχουν υπομονή. Στέλεχος της αγοράς με μακρά εμπειρία εκτιμά ότι ο χώρος θα επιστρέψει σε καλές συνθήκες σε 2 χρόνια από τώρα. Αν… ανοίξουμε το «κάδρο» σε διεθνές επίπεδο, από τις προτιμήσεις των επενδυτών δεν θα λείψουν οι δυο αυτοί «πολύπαθοι» κλάδοι λόγω της πανδημίας του Covid-19, δηλαδή η λιανική και η φιλοξενία.
Στέλεχος της αγοράς ανέφερε και μια πρόσφατη σχετικά έκθεση της Colliers International, που σημείωνε, μεταξύ άλλων, ότι οι ενδιαφερόμενοι θα βρουν ευκαιρίες στο κομμάτι των εκπτωτικών εμπορικών κέντρων, αλλά και στα ξενοδοχεία, όμως αναμένουν να δουν εκπτώσεις στις τιμές άνω του 20% σε αυτές τις κατηγορίες ακινήτων.
Όσον αφορά στα οικιστικά, το ίδιο στέλεχος αναγνωρίζει το πρόβλημα που έχει η Αθήνα με το σημαντικό στοκ αδιάθετων ακινήτων, δεν παραγνωρίζει την παράμετρο των πλειστηριασμών και της δράσης των ξένων funds, που πάντως αφορούν σε υφιστάμενες κατοικίες, αλλά εκτιμά ότι σε βάθος χρόνου ο τομέας αυτός θα έχει «ενδιαφέρον εκ νέου». Η ζήτηση δεν έχει ατονήσει εντελώς, ενώ μέχρι αν ξεσπάσει η πανδημία οι τράπεζες είχαν αρχίσει και πάλι να «ξελασκάρουν λίγο τη στρόφιγγα του δανεισμού».
