Ροή
Οι αμερικανικές κυρώσεις κατά του Ιράν έχουν τεθεί ήδη σε ισχύ από τις 4 Νοεμβρίου και μια σειρά από σημαντικούς κλάδους όπως είναι ο τραπεζικός, η ναυτιλία και η ενέργεια πλήττονται άμεσα με απώτερο στόχο την αποδυνάμωση της ιρανικής οικονομίας.
Σκοπός του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, είναι μεταξύ άλλων να περιοριστούν οι ιρανικές εξαγωγές πετρελαίου στο ελάχιστο και με βάση αυτό το δεδομένο περισσότερες από 20 χώρες έχουν ήδη διακόψει τις εισαγωγές πετρελαίου από το Ιράν. Η Ελλάδα από το τέλος της άνοιξης προσαρμόστηκε σταδιακά στο νέο καθεστώς και οι δύο επιχειρήσεις από τον κλάδο της διύλισης (ΕΛΠΕ, Motor Oil) άρχισαν σταδιακά να μειώνουν τις εισαγωγές ιρανικού πετρελαίου. Πρόκειται για μια στρατηγική την οποία είχαν επιλέξει οι διοικήσεις των δύο επιχειρήσεων καθώς έπρεπε να αντιμετωπίσουν μια σειρά από παράπλευρες επιπτώσεις οι οποίες αφορούν κυρίως στο τραπεζικό σύστημα και στο γεγονός ότι οι ιρανικές τράπεζες δεν θα μπορούν να συναλλάσσονται με τις ευρωπαϊκές και επομένως δεν θα μπορεί να γίνεται η αποπληρωμή των σχετικών συμβολαίων.
Έτσι, οι ελληνικές επιχειρήσεις στράφηκαν σε εναλλακτικές λύσεις εισάγοντας τις επιπλέον ποσότητες από την Αίγυπτο, το Ιράκ, τη Ρωσία και τη Λιβύη. Kαι ενώ τα πράγματα έδειχναν να έχουν «πάρει το δρόμο τους» ήρθε πριν από δύο ημέρες η επίσημη ανακοίνωση από τις ΗΠΑ σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των οκτώ κρατών τα οποία εξαιρούνται από τις κυρώσεις.
Με μία δήλωση «έκπληξη» - για πολλούς - ο υπουργός Εξωτερικών Μάικλ Πομπέο, σημείωσε οι εξαιρέσεις για το ιρανικό πετρέλαιο χορηγούνται στην Ελλάδα,την Κίνα, την Ινδία, τη Νότια Κορέα, την Τουρκία, την Ιταλία, την Ιαπωνία και την Ταϊβάν.
Η «επιείκεια» αυτή οφείλεται σύμφωνα με το Ντόναλντ Τραμπ στη βούληση της αμερικανικής κυβέρνησης να συγκρατηθούν σε λογικά επίπεδα οι τιμές του πετρελαίου. «Πρόκειται για τις πιο σκληρές κυρώσεις που επιβλήθηκαν ποτέ, αλλά όσον αφορά στο πετρέλαιο θέλουμε να πάμε λίγο πιο αργά», σημείωσε.
Η αμερικανική κυβέρνηση θεωρεί ότι σημαίνοντα ρόλο στη συγκράτηση των τιμών διαδραματίζει η εξαίρεση των μεγάλων «παιχτών» της πετρελαϊκής αγοράς, όπως για παράδειγμα της Κίνας, της Ινδίας, της Νότιας Κορέας και της Ιαπωνίας. Και αυτό είναι λογικό αν σκεφθεί κανείς ότι το Πεκίνο, για παράδειγμα, αποτελεί τον «νούμερο 1» εισαγωγέα αργού παγκοσμίως, διαθέτοντας μερίδιο της τάξης του 18,6% επί του συνολικού πετρελαϊκού εμπορίου. Η Ιαπωνία, παράλληλα, κατέχει μερίδιο 7,3%, η Ινδία 6,9% και η Νότια Κορέα 6,8%. Τι συμβαίνει όμως με την Ελλάδα;
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, είναι πρόωρο να «αποκρυπτογραφήσει» κανείς την κίνηση αυτή. Το γεγονός ότι η Ελλάδα εξαιρείται από τις κυρώσεις για κάποιους μήνες δεν σημαίνει ότι μπορεί «εν μία νυκτί» να αλλάξει ένας ολόκληρος κλάδος τη στρατηγική του ούτε ότι θα καταφέρει να ξεπεράσει τα «εμπόδια» που θέτουν οι κυρώσεις σε άλλους κλάδους όπως είναι ο τραπεζικός τομέας.
Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η προσωρινή απεμπλοκή της Ελλάδας από τις κυρώσεις έχει και κάποια θετικά στοιχεία. Όπως αναφέρει μιλώντας στο insider.gr, ο Δρ. Κώστας Ανδριοσόπουλος, καθηγητής Χρηματοοικονομικών και Ενεργειακής Οικονομίας στο ESCP Europe Business School στο Λονδίνο και πρόεδρος της ΗΑΕΕ, η κίνηση αυτή των ΗΠΑ έχει κάποιες θετικές όψεις. «Θα παραλείψω σε αυτή τη φάση να κάνω γεωπολιτικές αναλύσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να είναι ατελείωτες και θα περιοριστώ μόνο στο οικονομικό σκέλος. Προφανώς όταν η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να εισάγει από επιπλέον πηγές, αυτό αυτόματα ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητα μέσω της πολλαπλότητας των πηγών προέλευσης. Για τις ελληνικές επιχειρήσεις του κλάδου το Ιράν αποτελεί μια φτηνή, αξιόπιστη πηγή. Ανέκαθεν το ιρανικό πετρέλαιο λόγω της σύστασής του και της συμβατότητάς του με τα ελληνικά διυλιστήρια αποτελούσε value for money για την ελληνική αγορά, συντελεί στη βελτίωση τω περιθωρίων κέρδους και στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας», επεσήμανε σχετικά.
