Ροή
Περί τα 12,5 εκατ. τσιγάρα μάρκας Consul κατάσχεσε το τελωνείο Θεσσαλονίκης τον Μάιο του 2019. Τον ίδιο μήνα, 18 εκατ. παράνομα απομιμητικά τσιγάρα κατάσχεσε στην Θεσσαλονίκη και η ελληνική αστυνομία ενώ άλλα 9 εκατ. λαθραία τσιγάρα κατάσχεσε στην Αθήνα και συγκεκριμένα στον Άγιο Στέφανο το ΣΔΟΕ. Τα παραπάνω είναι μόνο μερικά από τα στοιχεία που αποδεικνύουν πως το φαινόμενο των λαθραίων τσιγάρων έχει αποκτήσει διαστάσεις μάστιγας στη χώρα μας.
Σύμφωνα με νέα ανεξάρτητη «Έκθεση Stella» της KPMG για την κατανάλωση παράνομων τσιγάρων, που ανατέθηκε από την Philip Morris International (PMI), το ποσοστό της κατανάλωσης παράνομων τσιγάρων στην Ελλάδα, τα οποία κρίνονται ιδιαιτέρως επιβλαβή για τον οργανισμό, είναι υπερδιπλάσιο του μέσου όρου της ΕΕ ενώ η παράνομη αγορά τσιγάρων στην χώρα έχει εκτιναχθεί στο 23,6% «χαρίζοντας» στην χώρα μια ακόμα μελανή πρωτιά.
Μάλιστα το παραεμπόριο φαίνεται να έχει περάσει σε άλλο επίπεδο αφού πέρα από τα λαθραία τσιγάρα που εισάγονται στη χώρα, ανθούν και τα παράνομα εργοστάσια παραγωγής αυτών. Μόνο το 2018 οι αρμόδιες διωκτικές αρχές εντόπισαν 7 παράνομα εργοστάσια σε διάφορα σημεία της Ελλάδας, γεγονός που έδωσε στη χώρα μια δεύτερη αρνητική πρωτιά - στην Ελλάδα καταγράφηκε η μεγαλύτερη ποσότητα παραποιημένων τσιγάρων στην ΕΕ (1,5 δισ. τσιγάρα).
Οι συνέπειες είναι πολλαπλές και επεκτείνονται από την υγεία των καταναλωτών μέχρι τα δημόσια έσοδα της χώρας. Για την ακρίβεια και σύμφωνα με την μελέτη της KPMG μόνο το 2018 εξαιτίας των λαθραίων τσιγάρων τα δημόσια ταμεία στερήθηκαν περί τα 690 εκατ. ευρώ. Παρά δε τους αυξημένους ελέγχους, την βελτίωση των ελεγκτικών μηχανισμών αλλά και τις συλλήψεις που κατά διαστήματα πραγματοποιούνται, τα ποσοστά αντί να μειώνονται αυξάνουν αποδεικνύοντας περίτρανα πως οι επτά αλλαγές φορολογίας μέσα σε οκτώ χρόνια όχι μόνο δεν κατάφεραν να αυξήσουν τα κρατικά έσοδα αλλά δημιούργησαν ένα ισχυρό δίκτυο εισαγωγής-διακίνησης και πώλησης παράνομων τσιγάρων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν το 2009, από όταν και ξεκίνησαν να επιβάλλονται σταδιακά οι φόροι το ποσοστό του λαθρεμπορίου τσιγάρων έφτανε στο 3% ενώ πλέον από «ένα περιθωριακό κομμάτι» αποτελεί ένα «κυρίαρχο κομμάτι της αγοράς».
Την ίδια στιγμή επηρεάζει αρνητικά αφενός το σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας – μόνο την τελευταία πενταετία έχει κλείσει το 1/3 των σημείων μικρής λιανικής (περίπτερα και ψιλικά) – κι αφετέρου την κοινωνία συνολικά αν λάβει κανείς υπόψη του ότι σύμφωνα με την Interpol οι διακινητές παράνομων προϊόντων συνδέονται ευθέως με άλλες εγκληματικές οργανώσεις (ναρκωτικά, όπλα, σωματεμπορία).
Για όλους τους παραπάνω λόγους η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου συνιστά ένα σύνθετο πρόβλημα που ζητά επιτακτικά λύση στην οποία θα πρέπει να συμβάλλουν όλοι. Μέχρι στιγμής μοναδικός αρωγός στην προσπάθεια της πολιτείας είναι η εταιρεία Παπαστράτος, η οποία έχει δαπανήσει από το 2012 μέχρι σήμερα περί τα 5,5 εκατ. ευρώ σε ενέργειες υποστήριξης της πολιτείας και των διωκτικών αρχών, η παροχή εξοπλισμού και τεχνογνωσίας για την καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου, η κατάθεση εμπεριστατωμένων προτάσεων στην πολιτεία αλλά και η διενέργεια εκστρατειών υποστήριξης για την ευαισθητοποίηση των πολιτών.
Μόνο οι τελευταίες δράσεις της περιλαμβάνουν τη δωρεά του πρώτου αυτοκινούμενου scanner στο Υπουργείο Οικονομικών που απέκτησε η χώρα, αξίας 2 εκατ. ευρώ, για τον έλεγχο φορτηγών και εμπορευματοκιβωτίων από τα Τελωνεία της χώρας και άλλων πέντε ταχύπλοων καταδιωκτικών σκαφών στο Λιμενικό Σώμα, αξίας 2,4 εκατ. δολαρίων.
Ωστόσο μένουν αρκετά ακόμα να γίνουν από πλευράς πολιτείας, όπως το να υπάρξει άμεσα σχέδιο καταπολέμησης του λαθρεμπορίου τσιγάρων αλλά και να προωθηθεί η κύρωση του πρωτόκολλο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Καταπολέμηση του Παράνομου Εμπορίου.
